Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra các dự án còn vướng mắc thuộc lĩnh vực quản lý của Bộ Công Thương, gồm dự án nhà máy Nhiệt điện An Khánh - Bắc Giang và Nhiệt điện Na Dương II.
Theo đó, cơ quan này kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ trưởng Công Thương, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, Lạng Sơn kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm để xử lý liên quan tới tồn tại, khuyết điểm, vi phạm tại hai dự án này. Đồng thời, họ cần có biện pháp để khắc phục triệt để các tồn tại.
Trường hợp phát hiện có dấu hiệu vi phạm hình sự trong quá trình xử lý, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công Thương chuyển hồ sơ sang cơ quan chức năng để xem xét. Cơ quan này cũng phải rà soát, sửa quy định về khung giá phát điện với nhà máy có công suất nhỏ, nhà máy điện đặc thù, tăng kiểm tra, giám sát, xử lý kịp thời khó khăn tại các dự án...
Dự án Nhiệt điện An Khánh - Bắc Giang do Công ty cổ phần nhiệt điện An Khánh - Bắc Giang làm chủ đầu tư. Dự án được duyệt với tổng mức đầu tư 23.600 tỷ đồng, quy mô 650 MW. Dự án chậm tiến độ do vướng về giải phóng mặt bằng và sắp xếp nguồn vốn của nhà đầu tư.
Theo kết luận Thanh tra Chính phủ, nhà máy này điều chỉnh nâng công suất từ 100 MW lên 650 MW được Bộ Công Thương tham mưu, trình Thủ tướng phê duyệt. Tuy nhiên, cơ quan này không tiếp thu ý kiến của cơ quan liên quan, nên chưa đủ căn cứ xác định năng lực tài chính của chủ đầu tư.
Hồ sơ năng lực một số cá nhân tham gia lập, thẩm tra, thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi chưa đúng quy định. Vị trí quy hoạch bãi tro xỉ vi phạm hành lang bảo vệ đê điều.
Chủ đầu tư cũng không đủ nguồn vốn tự có, không đáp ứng điều kiện, tỷ lệ để vay vốn có bảo lãnh Chính phủ. Do đó, dự án phải thay đổi nguồn vốn vay, dẫn tới kéo dài thời gian thực hiện. Công ty An Khánh cũng không ký quỹ đảm bảo thực hiện dự án.
Cùng với đó, dự án không thuộc đối tượng được giao đất để phát triển kinh tế, xã hội. Do đó, việc tỉnh thu hồi đất cho dự án và các quyết định liên quan được xác định là không đúng quy định.
Thanh tra Chính phủ xác định việc dự án chậm tiến độ thuộc trách nhiệm của Bộ Công Thương và các đơn vị trực thuộc như Tổng cục Năng lượng (nay là Cục Điện lực), Cục Công nghiệp địa phương (nay là Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và khuyến công); UBND tỉnh, các sở ngành của tỉnh Bắc Giang, huyện Lục Nam cũ.
Dự án Nhiệt điện Na Dương II tại Lạng Sơn do Tổng công ty Điện lực TKV thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô công suất 110 MW, vốn đầu tư 4.089 tỷ đồng.
Theo Thanh tra Chính phủ, dự án này có những tồn tại, vi phạm liên quan giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Chẳng hạn, chủ đầu tư không nộp hồ sơ về chủ trương đầu tư để tỉnh thẩm định, quyết định. Chủ đầu tư chỉ định Công ty Địa chất Việt Bắc - Vinacomin khảo sát nhưng công ty này không đủ điều kiện năng lực cũng được xác định là vi phạm.
Bên cạnh đó, chủ đầu tư duyệt dự án khi chưa lập và phê duyệt nhiệm vụ thiết kế xây dựng. Họ cũng có một số vi phạm liên quan tới thực hiện một số gói thầu. Tỉnh Lạng Sơn duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường theo quy mô 110 MW - không đúng với Quy hoạch điện VII. UBND và Trung tâm phát triển quỹ đất của huyện Lộc Bình, UBND thị trấn Na Dương, xã Sàn Viên bàn giao đất cho chủ đầu tư khi chưa có quyết định giao, cho thuê đất của tỉnh.
