Một hành động tử tế có sức nặng hơn cả bài học đạo lý
Tôi là một nhà giáo, và tôi luôn tin vào những điều thiện lành của cuộc đời. Trong hành trình đứng lớp, tôi luôn cho rằng một lời động viên đúng lúc, một hành động tử tế đôi khi còn có sức nặng hơn cả một bài học về đạo lý. Có lẽ vì thế, cuộc thi Sống đẹp trên Báo Thanh Niên đã cho tôi cảm giác như gặp lại một người bạn cũ, người lặng lẽ nhắc tôi rằng giáo dục không chỉ nằm trong trang sách mà còn nằm trong cách ta sống và lan tỏa yêu thương mỗi ngày.
Học sinh đọc các bài dự thi Sống đẹp mùa 5 trên Báo Thanh Niên
Ảnh: Tác giả cung cấp
Theo dõi cuộc thi Sống đẹp mùa thứ 5, điều khiến tôi ấn tượng nhất không chỉ ở số lượng bài tham gia mà còn ở những câu chuyện người thật, việc thật được kể bằng giọng văn chân thành.
Có những câu chuyện tưởng như trôi tuột khỏi ký ức: Đó là dự án cộng đồng của cặp đôi khiếm thị Minh và Yến; là chuyện thầy Nguyễn Thanh Tùng - thầy giáo vùng cao nguyện cả đời chăm sóc những đứa trẻ mồ côi; là cô giáo gieo ngọt trên đất mặn hay gánh chữ qua đèo để đem ánh sáng tri thức đến cho trẻ em; là người phụ nữ tiếp nối sự sống cho những đứa bé bị bỏ rơi… Những câu chuyện tôi đọc được trong cuộc thi như những ngọn đèn nhỏ đặt dọc con đường tối, đủ để người đi sau biết rằng phía trước luôn có ánh sáng.
Là một giáo viên, tôi nhìn cuộc thi bằng lăng kính của nghề, mỗi câu chuyện tử tế như một tư liệu giáo dục sống động bởi học sinh không lớn lên từ những lời giảng suông; các em lớn lên từ việc nhìn thấy người khác sống như thế nào. Trong mỗi tiết dạy, tôi đều lồng ghép, kể cho các em nghe những câu chuyện mà tôi đọc được. Đặc biệt, vào cuối tuần, tôi thường cho các em thời gian để cùng đọc các bài viết trên chuyên mục Sống đẹp của Báo Thanh Niên.
Tôi vẫn nhớ ánh mắt háo hức của học trò khi tôi kể lại những câu chuyện từ cuộc thi, sự chăm chú của các em mỗi lần được nghe những điều nhân văn trên khắp mọi miền đất nước. Từ lúc ấy, các em thấy "sống đẹp" không còn xa xôi bởi những nhân vật ấy giống những người mà các em từng gặp, hoặc chính là các em nếu cố gắng thêm một chút.
Như những giọt mưa dầm, tôi bắt đầu thấy các em "sống đẹp" lên mỗi ngày trong lớp học của mình. Đó là mỗi lần có học sinh gặp khó khăn, các em tự nguyện tiết kiệm tiền để hỗ trợ, là lúc các em tỉ mỉ làm những bông hoa, đan từng mũi len để sáng tạo những món đồ nhỏ xinh bày bán gây quỹ, là lúc các em âm thầm gom tập vở cũ để gửi cho bạn khó khăn hơn mà không muốn ai biết…
Một hôm trời mưa lớn, một em học sinh mang áo mưa dự phòng bước đến hỏi: "Cô cần áo không ạ?". Chỉ một câu nói mà khiến tôi ấm dạ cả ngày. Những hành động ấy tự nhiên như hơi thở nhưng vẫn đủ để làm mềm lòng bất cứ người lớn nào.
Theo dõi cuộc thi trên Thanh Niên, tôi thay đổi cách dạy của mình
Từ khi theo dõi cuộc thi, tôi bắt đầu thay đổi nhiều điều trong cách dạy học của mình. Tôi dành một góc nhỏ gọi là "Câu chuyện đẹp của tuần" để các em kể một điều tốt đã làm hoặc một điều tử tế mình chứng kiến. Không cần là điều lớn lao, chỉ cần chân thật. Và tôi rất ngạc nhiên khi thấy các em nhiệt tình hơn cả mong đợi.
Học sinh lớp tôi gửi yêu thương đến đồng bào bị lũ lụt năm 2025
Ảnh: Tác giả cung cấp
Vừa rồi, khi đọc tin về lũ lụt ở khu vực Đắk Lắk, Khánh Hòa…, nhiều em rơi nước mắt vì quá thương tâm. Tôi vô cùng bất ngờ khi các em đề nghị được ủng hộ một phần số tiền nuôi heo đất của mình để gửi tới bà con vùng lũ. Hành động nhỏ bé ấy khiến tôi tin rằng các em đang sống đẹp hơn và đang khao khát bước về phía những điều tốt lành.
Cuộc thi Sống đẹp không chỉ là một sân chơi mà còn là một phương pháp giáo dục tuyệt vời. Nó giúp tôi nhận ra rằng sự tử tế vẫn hiện diện khắp nơi, chỉ là đôi khi ta bận rộn đến mức không nhìn thấy. Nó nhắc học sinh của tôi biết trân trọng những giá trị bền vững trong một thời đại mà mọi thứ thay đổi chóng mặt. Và nó cho cả cộng đồng niềm tin rằng mỗi con người, dù nhỏ bé đến đâu vẫn có thể làm thế giới trở nên dịu dàng.
Từ lúc ấy, tôi hiểu rằng "sống đẹp" không phải là làm những điều phi thường. Sống đẹp là biết dừng lại một nhịp để lắng nghe người khác, là biết nói lời cảm ơn, xin lỗi, là biết giúp đỡ khi có thể, và biết tử tế cả khi không ai nhìn thấy. Đó là bài học không có trong sách giáo khoa hay trong những bài giảng nhưng sẽ theo mỗi người suốt cả cuộc đời.
Và tôi tin rằng, những hạt mầm tử tế trong mỗi học trò sẽ lớn lên, rồi một ngày nào đó, chính các em sẽ kể những câu chuyện đẹp của đời mình để truyền cảm hứng cho người khác, như cách mà cuộc thi của Báo Thanh Niên đã truyền cảm hứng cho tôi và các em trong hiện tại.
