Hẹp van động mạch chủ là bệnh van tim mắc phải phổ biến, với tỷ lệ 2-7% ở người cao tuổi (≥65 tuổi), tiên lượng rất nặng. Khi đã biểu hiện triệu chứng nhưng không được cấy van động mạch chủ, tỷ lệ tử vong sau 1 năm lên đến 50%.
Trước đây, phẫu thuật cấy van động mạch chủ với tuần hoàn ngoài cơ thể là biện pháp điều trị duy nhất, nhưng có đến 1/3 số bệnh nhân không thể phẫu thuật do các bệnh lý nội khoa nặng kèm theo, như bệnh mạch vành, suy tim trái nặng, suy thận, bệnh phổi, đái tháo đường…
TAVI hiện là kỹ thuật can thiệp tim mạch cao cấp và khó nhất, hiệu quả trong điều trị hẹp van động mạch chủ với nhiều ưu điểm như ít xâm lấn, can thiệp chỉ qua một đường mở nhỏ (6-8 mm), người bệnh không phải cưa xương ức, không phải chạy máy tim phổi nhân tạo, giảm biến chứng, giảm mất máu, giảm đau, nhanh hồi phục... Bệnh nhân sau can thiệp không phải dùng thuốc kháng đông thời gian dài.
Phòng Hybrid Cath Lab hiện đại, trang bị bàn mổ chuyên dụng, hệ thống chụp mạch số hóa xóa nền (DSA) cánh tay robot xoay 360 độ, hệ thống chụp cắt lớp kết quang nội mạch (OCT)…
GS.TS.BS Võ Thành Nhân - Chủ tịch Hội Tim mạch Can thiệp TP.HCM, đồng thời là một trong những chuyên gia Việt Nam đầu tiên làm chủ kỹ thuật TAVI và đưa kỹ thuật này về nước, cho biết để được triển khai kỹ thuật TAVI tại Việt Nam, cần phải đảm bảo rất nhiều quy định khắt khe. Bệnh viện phải có “hệ sinh thái” y tế hoàn chỉnh, bao gồm đội ngũ tinh anh, trang thiết bị hiện đại, quy trình chuẩn mực, và sự phối hợp nhịp nhàng của ê-kíp nhằm mang lại sự an toàn và hiệu quả điều trị tối ưu cho người bệnh.
Hiện Việt Nam là nước thứ ba làm chủ kỹ thuật TAVI tại khu vực ASEAN, sau Thái Lan và Singapore. Trong đó, BVĐK Tâm Anh TP.HCM là một trong những đơn vị hiếm hoi đạt chứng nhận “Trung tâm độc lập thực hiện kỹ thuật TAVI (cấy van động mạch chủ qua ống thông)” từ 2 tập đoàn y khoa hàng đầu thế giới là Medtronic (Mỹ) và Edwards Lifesciences (Mỹ), chỉ trong vòng 4 tháng (21.7-11.11.2025).
“Trung tâm Tim mạch Can thiệp, BVĐK Tâm Anh TP.HCM đã đáp ứng xuất sắc các tiêu chí, đặc biệt là ở hệ thống thiết bị hiện đại hàng đầu thế giới, hiếm có trong khu vực và Việt Nam và chuyên sâu cho lĩnh vực tim mạch”, GS.TS.BS Albert Markus Kasel, chuyên gia quốc tế về can thiệp van tim và TAVI cũng là Proctor toàn cầu của Edwards Lifesciences, nhận định.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, quan trọng nhất đối với TAVI chính là yếu tố con người. Bệnh viện có ê-kíp hoàn chỉnh bao gồm: bác sĩ nội tim mạch, tim mạch can thiệp, phẫu thuật tim, gây mê hồi sức, chẩn đoán hình ảnh (siêu âm tim), kỹ thuật viên... Tất cả đều có kinh nghiệm thực tế dày dặn, được đào tạo chuyên sâu về TAVI, thông thạo các bước kỹ thuật và cách xử lý các tình huống bất ngờ.
GS.TS.BS Võ Thành Nhân (thứ 2 từ trái qua) và PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh - Giám đốc Trung tâm Tim mạch kiêm Chủ tịch Phân hội Siêu âm tim Việt Nam (thứ 3 từ trái qua) cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm của Trung tâm Tim mạch, BVĐK Tâm Anh TP.HCM
Ảnh: BVCC
Ngày 11-12.11.2025, GS Nhân vừa ghi dấu “kỷ lục” số bệnh nhân thực hiện TAVI, với 5 ca liên tục, tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM. Cả 5 bệnh nhân đều là các ca bệnh rất khó, trên 55 tuổi, hẹp van động mạch chủ trung bình đến nặng kèm nhiều bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, suy tim, bệnh mạch vành, bệnh thận mạn - nhóm đối tượng có nguy cơ tử vong cao nếu phẫu thuật mở truyền thống.
GS.TS.BS Võ Thành Nhân cùng ê-kíp cấy van động mạch chủ qua ống thông cho một người bệnh
Ảnh: BVĐK Tâm Anh
Chỉ chưa đầy 1 ngày sau ca can thiệp cấy van động mạch chủ qua ống thông, ông Nguyễn Mạnh Hùng, 81 tuổi, đã hồi phục ngoạn mục: tỉnh táo, nói chuyện và có thể ăn uống nhẹ. Trước đó, ông được chẩn đoán hẹp khít van động mạch chủ giai đoạn D, kèm nhiều bệnh nền phức tạp: hở van 3 lá nặng, tăng áp phổi, suy tim giai đoạn C, bệnh thận mạn giai đoạn 4, phổi tắc nghẽn mạn tính…
“Tiên lượng sống không quá 2 năm nhưng người bệnh không thể phẫu thuật gây mê do nguy cơ tử vong lúc phẫu thuật gần 10%. Sau mổ, nguy cơ tụt huyết áp, rối loạn nhịp tim, suy thận tiến triển, đột tử”, GS Nhân cho biết.
Chỉ còn một giải pháp cuối cùng cho ông Hùng, đó là cấy van động mạch chủ qua ống thông (TAVI).
BS Nguyễn Xuân Vinh, Trung tâm Tim mạch Can thiệp, BVĐK Tâm Anh TP.HCM khám cho ông Hùng, một ngày sau ca can thiệp cấy van động mạch chủ qua ống thông (TAVI)
Ảnh: Trung Vũ
Để giảm thiểu rủi ro phù nề khí quản, ông Hùng được gây tê tại chỗ, hoàn toàn tỉnh táo, không đau trong suốt quá trình can thiệp. Ê-kíp giảm tối đa lượng cản quang đưa vào cơ thể người bệnh, còn 50 ml (thông thường cần khoảng 100-150 ml) để không ảnh hưởng chức năng thận. Bác sĩ sử dụng van tự bung thế hệ mới nhất với thiết kế linh hoạt, di chuyển dễ dàng qua động mạch ngoằn ngoèo, đến đúng vị trí một cách an toàn, người bệnh bớt khó thở ngay sau can thiệp, chức năng tim ổn định, dự kiến xuất viện sau 3 ngày.
Ông Hùng là một trong những bệnh nhân cao tuổi và có nhiều bệnh nền phức tạp đã được các bác sĩ thay van nhân tạo thành công, tránh một cuộc mổ hở với nguy cơ biến chứng cao.
Tính đến tháng 11.2025, GS.TS.BS Võ Thành Nhân đã thực hiện thành công khoảng 200 ca TAVI và hiện giữ “kỷ lục” về số ca tại Việt Nam, trong đó có nhiều bệnh nhân cao tuổi, hẹp van động mạch chủ nặng, kèm nhiều bệnh lý nền. Ông cũng là chuyên gia Việt Nam đầu tiên được chứng nhận đủ điều kiện đào tạo, chuyển giao kỹ thuật TAVI cho các cơ sở khác.
