Trong vụ án sai phạm liên quan Tập đoàn Phúc Sơn đang bị TAND Hà Nội xét xử, ngoài nhóm bị cáo vi phạm liên quan tham nhũng chức vụ còn có 6 người bị truy tố tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, gồm: Nguyễn Văn Hậu, chủ tịch tập đoàn Phúc Sơn cùng 4 cấp dưới (phần lớn người nhà) và Trần Hữu Định, Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Nam Á Group.
VKSND Tối cao cáo buộc sau khi hối lộ hơn 100 tỷ đồng cho một số lãnh đạo tỉnh Vĩnh Phúc, Hậu được duyệt 4 dự án bất động sản ở huyện Vĩnh Tường, quy mô 347 ha, bằng 2,4% diện tích toàn huyện (144 km2). Hậu sau đó trực tiếp bán hoặc thông qua sàn giao dịch bất động sản của Định để bán 1.317 lô đất thuộc 4 dự án trên cho 799 khách, thu 3.540 tỷ đồng.
Doanh thu này bị Hậu và cấp dưới "giấu" đi hơn 2.000 tỷ đồng bằng sổ sách giả, sử dụng 2 hệ thống sổ kế toán. Từ đây, VKSND Tối cao xác định nhà nước đã bị thiệt hại về thuế hơn 504 tỷ đồng.
Nguyễn Văn Hậu (áo đen) trò chuyện cùng bạn, giám đốc Trần Hữu Định trước khi tòa làm việc, ngày 25/6. (Ảnh: Ngọc Thành).
Trong lời khai chiều 25/6, bị cáo Định nói là bạn đồng hương với Hậu, học cùng từ lớp một. Từ mối thâm tình này, khi bạn có đất, còn mình làm chủ sàn bất động sản, Hậu và Định kết hợp làm ăn.
Theo đó, Định mua các bất động sản của tập đoàn Phúc Sơn với tư cách cá nhân, sau đó chuyển nhượng cho người có nhu cầu trên sàn giao dịch. Năm 2019-2022, Định giúp Hậu bán 345 lô đất, tổng trị giá hơn 1.417 tỷ đồng, song chỉ vào sổ 328 tỷ (1/5 giá trị thực), còn bỏ ngoài 1.089 tỷ đồng.
VKS xác định, hành vi này giúp Phúc Sơn né 248 tỷ tiền thuế, gồm 198 tỷ thuế thu nhập doanh nghiệp và 50 tỷ đồng VAT, được tính là thiệt hại cho nhà nước.
Trước việc Định khai bán 345 lô đất song chỉ được hưởng lợi 5 tỷ đồng, chủ tọa truy hỏi: "Dựa vào đâu tính toán chỉ 5 tỷ?". Định đáp mỗi lô đất chỉ lãi 10-15 triệu đồng. Con số 5 tỷ đồng do Định áng chừng, không có sổ sách ghi chép. Trước phiên tòa, gia đình bị cáo đã khắc phục đủ.
Tổng giám đốc không biết dùng máy tính
Hai người nhà Hậu "Pháo" vướng lao lý, bị truy cứu về hành vi vụ gian lận kế toán là chị gái Nguyễn Thị Hằng, cựu Phó tổng Giám đốc Phúc Sơn và cháu ruột Nguyễn Hồng Sơn, Cựu trưởng phòng kinh doanh.
Dù bị cáo buộc đồng phạm cùng với em trai trong việc bán đất, giấu doanh thu, gian lận hàng trăm tỷ đồng tiền thuế, tại phiên tòa chiều qua, bị cáo Hằng khai chỉ học hết lớp 6, không biết dùng máy tính, ngoài chức phó tổng giám đốc còn kiêm luôn vị trí thủ quỹ.
Bà Hằng khai hàng nghìn số liệu doanh thu ngoài sổ kế toán, cùng mọi thu chi của doanh nghiệp nghìn tỷ này đều tự viết tay trong sổ, sau đó để nhân viên kế toán đánh máy lại, chia 2 file. Một file theo dõi số tiền thu theo hợp đồng để kê khai nộp thuế, một file theo dõi số tiền thu ngoài hợp đồng chuyển Hậu quản lý, sử dụng.
Trong các sổ tay này, bà Hằng khai có mục chi tiền cho em trai mang đổi USD để hối lộ quan chức. Tại cơ quan điều tra, bà xác nhận năm 2017 đã chuẩn bị 20 cọc tiền mệnh giá 500.000 đồng, đựng vào valy và đưa cho Hậu, phù hợp với lời khai của Hậu về việc đưa tiền cho Bí thư Vĩnh Phúc khi đó là bà Hoàng Thị Thúy Lan.
Lần khác, tháng 3/2021, theo chỉ đạo của em trai, bà Hằng rút 24 tỷ đồng từ quỹ tập đoàn, cùng lái xe tập đoàn đến tiệm vàng đổi một triệu USD. Tiền chia hai túi nylon đen đưa em trai đi hối lộ, được kế toán lưu trong máy tính với nội dung "ngày 19/3/2021, đưa sếp đổi 1 triệu USD x 23.980".
Bị cáo Nguyễn Thị Hằng. (Ảnh: Ngọc Thành).
Bà Hằng khai bị thu giữ 33 cây vàng, phong tỏa 7 sổ tiết kiệm (mỗi cái 70 triệu đến 2,2 tỷ đồng) và 6 bất động sản. Nói đây là tài sản do tích cóp 20 năm lao động, bị cáo xin được trả lại để nuôi con, do là mẹ đơn thân.
Sơn, cháu ruột của Hậu và Hằng, khai chỉ làm cho tập đoàn của cô chú giai đoạn 2017-2021 trong vai trò trưởng phòng kinh doanh, lương tháng 20 triệu đồng, phúc lợi bình theo chế độ bình thường như mọi nhân viên.
Nhóm các bị cáo là kế toán cùng khai làm theo chỉ đạo của Chủ tịch Hậu, nhưng trình độ hạn chế, không biết vậy là sai... Họ chỉ làm công ăn lương, không hưởng lợi.
Khai sau đó, Hậu nhận hết trách nhiệm, nói là người duy nhất tự quyết định việc bỏ doanh thu ngoài sổ sách và vận hành 2 hệ thống kế toán, không ai bày kế, tham mưu.
Bị cáo Nguyễn Hồng Sơn, cháu ruột của Nguyễn Văn Hậu. (Ảnh: Phạm Dự).
Tại tòa, mẹ của Hậu, Hằng được triệu tập với vai trò người có quyền nghĩa vụ liên quan song đã ủy quyền người khác tới dự. Bà có nguyện vọng được trả lại tài sản đang bị cơ quan điều tra tạm giữ gồm một ôtô BMW và một thửa đất tại huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc. Đây là tài sản mua từ tiền con cháu mừng thọ qua các năm và tiền tích cóp. "Trước vận hạn của con cháu", bà mong muốn được lấy lại để hỗ trợ họ phần nào trong vụ án.
Cũng quanh việc khắc phục hậu quả, đại diện tập đoàn Phúc Sơn cùng mong muốn với chủ tịch Hậu, xin tòa tạo điều kiện chuyển nhượng 196 lô đất trong số 884 lô đang bị hạn chế giao dịch. Theo vị đại diện, tiền thu về chắc chắn đủ khắc phục triệt để thiệt hại bị cáo buộc, hơn 1.164 tỷ đồng.
Vị đại diện mong muốn được giải tỏa kê biên khoảng 1.400 lô đất Hậu đang sở hữu do hơn 800 lô trong số này đã ký hợp đồng mua bán với khách, nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho bên thứ ba và để công ty có thể thực hiện nghĩa vụ tài chính với nhà nước.
Đại diện tập đoàn Phúc Sơn cũng cho hay, ngoài Hậu, các bị cáo khác trong tập đoàn nhận thức và nghiệp vụ kế toán rất kém. "Kể cả chị Hằng làm phó tổng giám đốc thật nhưng mới học hết tiểu học, không được đào tạo cơ bản gì nên hiểu biết rất hạn chế", vị đại diện trình bày, xin giảm án cho họ.
Chiều qua, trong phần tự trình bày, Hậu cũng khai có 2.300 lô đất, gồm cả bị kê biên và chưa bị kê biên nhưng hạn chế giao dịch, 501 cây vàng và 250 tỷ đồng trong sổ tiết kiệm. Hậu tự tin sẽ nộp lại đủ tiền khắc phục thiệt hại của vụ án chỉ trong 4-5 ngày, nếu được tòa tạo điều kiện xử lý tài sản.
Hôm nay phiên tòa tiếp tục ngày làm việc thứ 3, dự kiến kéo dài 11 ngày.
>>Danh sách 41 bị cáo
