3 điểm nghẽn của tài sản vô hình
Tại hội thảo "Khung khổ pháp lý và chính sách về thương mại hóa quyền sở hữu trí tuệ - động lực tăng trưởng kinh tế mới" do Ban Chính sách, Chiến lược T.Ư phối hợp cùng Bộ KH-CN tổ chức ngày 3.10, ông Phạm Đại Dương, Phó trưởng Ban Chính sách, Chiến lược T.Ư, khẳng định tài sản trí tuệ không chỉ là công cụ bảo hộ sáng tạo mà phải trở thành lực đẩy thực sự cho phát triển kinh tế.
Ông Phạm Đại Dương, Phó trưởng Ban Chính sách, Chiến lược T.Ư, phát biểu tại hội thảo
ẢNH: A.T
Trong bối cảnh thế giới đang chuyển dịch mạnh từ mô hình tăng trưởng truyền thống sang tăng trưởng dựa trên tri thức, ông Dương cho rằng nước ta cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý để tài sản trí tuệ không chỉ "sống" trên giấy chứng nhận mà còn "chạy" trong chuỗi giá trị thị trường.
Tham gia điều hành thảo luận tại hội thảo, luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch Công ty Luật TNHH Trương Anh Tú (TAT Law Firm), nêu câu hỏi mang đầy tính chất vấn: "Vì sao một thương hiệu có thể chiếm đến 90% giá trị doanh nghiệp tại Mỹ, nhưng lại gần như không thể trở thành tài sản thế chấp tại Việt Nam?
Phải chăng chúng ta đang bỏ quên một nguồn lực phát triển bền vững chỉ vì thiếu cơ chế tài chính và niềm tin thể chế?".
Luật sư Trương Anh Tú tham gia điều hành thảo luận tại hội thảo
ẢNH: A.T
Luật sư Tú cho rằng, quyền sở hữu trí tuệ chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó có thể được định giá, chuyển nhượng, góp vốn, thế chấp và sinh lợi. Nếu không, nó chỉ là một biểu tượng pháp lý hình thức, đẹp trên văn bản, nhưng bất lực trong thực tiễn kinh doanh.
"Vấn đề không chỉ nằm ở luật Sở hữu trí tuệ, mà cần được nhìn nhận như một chuỗi thể chế liên kết từ kế toán, tín dụng, bảo lãnh đến hệ thống định giá tài sản vô hình", luật sư Trương Anh Tú nhấn mạnh.
Qua thảo luận, các chuyên gia tham dự thống nhất 3 điểm nghẽn lớn, cần sớm tháo gỡ. Thứ nhất là thiếu cơ chế định giá minh bạch và được công nhận. Thứ 2 chưa có chuẩn mực ghi nhận tài sản trí tuệ trong hệ thống kế toán - tài chính. Cuối cùng là ngân hàng chưa thể "mở cửa" cho tài sản trí tuệ trở thành tài sản bảo đảm do chưa có cơ chế kiểm soát rủi ro rõ ràng.
Đề xuất tài sản trí tuệ có thể thế chấp
Nói về điểm nghẽn thứ 3, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Phạm Tiến Dũng khẳng định, ngành ngân hàng sẵn sàng đồng hành nếu có hệ thống pháp lý đủ minh bạch và khả thi.
Ông Dũng cho rằng đây là lúc để xem xét việc tín dụng hóa tài sản trí tuệ không chỉ như một công cụ tài chính mới, mà còn như một chỉ số đánh giá trình độ đổi mới sáng tạo của nền kinh tế.
Ông Phạm Tiến Dũng, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, khẳng định ngành ngân hàng sẵn sàng đồng hành nếu có hệ thống pháp lý minh bạch và khả thi
ẢNH: A.T
Đối với vướng mắc về cơ chế pháp lý, ông Hoàng Minh, Thứ trưởng Bộ KH-CN, cho biết trong dự thảo sửa đổi luật Sở hữu trí tuệ sắp trình Quốc hội sẽ quy định cụ thể về việc mở rộng quyền định đoạt của chủ sở hữu tài sản trí tuệ, bao gồm cả quyền thế chấp, góp vốn và chuyển nhượng.
Đồng thời, Bộ KH-CN cũng đề xuất thiết lập hành lang pháp lý cho các tổ chức định giá, sàn giao dịch tài sản trí tuệ và quỹ đầu tư chuyên biệt cho lĩnh vực này.
Khẳng định đã đến lúc nhìn nhận tài sản trí tuệ không phải là một phần trang trí trong chiến lược phát triển, Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược T.Ư Phạm Đại Dương nói, tài sản trí tuệ là nền tảng để tạo ra giá trị gia tăng và sức cạnh tranh thực sự cho nền kinh tế.
Từ những ý kiến đóng góp tại hội thảo, ông Phạm Đại Dương đề nghị Bộ KH-CN, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Ban Chính sách, Chiến lược T.Ư phối hợp xây dựng báo cáo trình Bộ Chính trị, Ban Bí thư, trong đó nêu những vấn đề còn tồn tại, hạn chế và đưa ra các giải pháp.
