Chưa đầy một thập kỷ, Viettel đã xây dựng được hệ sinh thái UAV hiện đại, bao gồm UAV trinh sát, UAV đa năng tầm xa và UAV cảm tử. Mỗi dòng sản phẩm đảm nhận một vai trò khác nhau, nhưng khi kết hợp sẽ tạo nên năng lực tác chiến toàn diện.
Ba mẫu UAV hiện đại do Viettel nghiên cứu sản xuất bao gồm UAV trinh sát, UAV đa năng, UAV cảm tử có thể trang bị vũ khí chiến đấu với độ chính xác cao khi được trang bị AI.
Các sản phẩm UAV này đều được Viettel làm chủ công nghệ, tự nghiên cứu, phát triển và chế tạo trong nước 100%.
Hiện đã được thử nghiệm và đưa vào huấn luyện thực tế. Đây được coi là bước đột phá của nền công nghiệp quốc phòng Việt Nam trong thời gian qua.
Dòng UAV trinh sát do Viettel sản xuất có khả năng cất và hạ cánh thẳng đứng, được trang bị camera trinh sát hiện đại, ứng dụng các công nghệ xử lý hình ảnh tiên tiến mới nhất hiện nay.
UAV loại này có khả năng tự động trinh sát, giám sát các loại mục tiêu khác nhau từ trên mặt đất và mặt biển.
Mẫu UAV cảm tử VU-C2 được trang bị đầu đạn, camera cảm biến, tích hợp AI, có khả năng tự tìm kiếm, phát hiện và khóa mục tiêu tự động hoàn toàn, tấn công mục tiêu khi có lệnh của người chỉ huy.
UAV VU-C2 ngang 1,5m, dài 1,1m, với trọng lượng cất cánh tối đa 8kg, thời gian hoạt động liên tục 40 phút, đạt tốc độ tấn công mục tiêu tối đa lên đến hơn 130km/h.
Như vậy, Viettel đã tạo dựng được chuỗi năng lực UAV hoàn chỉnh: từ trinh sát – chỉ thị mục tiêu – tác chiến đa nhiệm – tấn công cảm tử, tương đương mô hình mà các cường quốc quân sự đang áp dụng.
Trung tướng Tào Đức Thắng, Chủ tịch Viettel cho biết, trong giai đoạn 2025 - 2030, Viettel sẽ thực hiện vai trò là hạt nhân dẫn dắt tổ hợp công nghiệp quốc phòng công nghệ cao; chủ động tham mưu, đề xuất các loại vũ khí trang bị kỹ thuật mới cho Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng.
"Hiện nay, Viettel bắt đầu chú trọng phát triển UAV cho hệ sinh thái kinh tế tầm thấp, coi đây là bước đi chiến lược hướng tới một hệ sinh thái hoàn chỉnh, linh hoạt và đa nhiệm, với mục tiêu mở rộng từ UAV sang các thiết bị bay chuyên dụng phục vụ dân sự như cứu hộ, logistics và quốc phòng”, Chủ tịch Viettel cho hay.
So sánh sức mạnh UAV Viettel với thế giới
Để thấy rõ giá trị, cần đặt UAV Viettel cạnh các dòng UAV đã tạo dấu ấn trên chiến trường quốc tế. Cụ thể đối với dòng Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ có tầm bay 300km, thời gian hoạt động 27 giờ, mang 150kg vũ khí.
Đây là UAV nổi tiếng nhất trong xung đột Nagorno-Karabakh và Ukraine. So với TB2, VU-MALE của Viettel vượt trội về tầm bay hơn 1.000km nhưng còn hạn chế về tải trọng vũ khí, cho thấy ưu tiên của Việt Nam vẫn là giám sát lãnh thổ rộng lớn hơn là tấn công hỏa lực hạng nặng.
Đặc biệt, với dòng Shahed-136 của Iran là loại UAV cảm tử với tầm bay 2.000km, tốc độ 185km/h, đầu đạn 30–50kg.
Dù giá rẻ khoảng 20.000 USD/chiếc, Shahed gây tiếng vang khi được Nga sử dụng dày đặc tại Ukraine.
So với Shahed, VU-C2 có quy mô nhỏ hơn, đầu đạn nhẹ hơn nhưng cơ động hơn và tích hợp AI hiện đại hơn, phù hợp với chiến thuật “bầy đàn” cự ly ngắn, đánh nhanh, gọn.
Đối với dòng Wing Loong II của Trung Quốc, UAV tấn công đa năng, tầm bay 4.000km, thời gian hoạt động 20 giờ, tải trọng 480kg, được xuất khẩu rộng rãi sang Trung Đông và châu Phi.
So với Wing Loong, VU-MALE khiêm tốn hơn về tải trọng, nhưng điểm mạnh là chi phí sản xuất thấp, tối ưu điều kiện Việt Nam và không bị ràng buộc công nghệ nước ngoài.
Điểm chung nổi bật của UAV Viettel là tính linh hoạt và khả năng nội địa hóa. Nếu Bayraktar TB2 hay Wing Loong tập trung vào xuất khẩu và tấn công hỏa lực, thì UAV của Viettel được định hướng phục vụ phòng thủ lãnh thổ, thích nghi với địa hình phức tạp, khí hậu nhiệt đới và chiến thuật đặc thù của Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Ý nghĩa chiến lược và triển vọng tương lai
Sự phát triển UAV của Viettel mang ý nghĩa đó là tự chủ quốc phòng: Làm chủ toàn bộ chuỗi công nghệ UAV giúp Việt Nam giảm phụ thuộc nhập khẩu – vốn bị kiểm soát bởi lệnh cấm vận công nghệ cao.
Điều này thể hiện sự linh hoạt trong tác chiến hiện đại với UAV trinh sát cung cấp dữ liệu tình báo tức thời, UAV đa năng duy trì ưu thế trên không trung, UAV cảm tử đánh thẳng vào hạ tầng đối phương.
Đây là mô hình tác chiến mà các cuộc xung đột gần đây tại Ukraine, Gaza chứng minh là xu thế tất yếu.
Với giá thành cạnh tranh và khả năng tùy biến theo nhu cầu, UAV Viettel hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm quốc phòng xuất khẩu, tương tự cách mà Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa Bayraktar TB2 ra thế giới.
Trong tương lai, nếu Viettel tiếp tục đầu tư nâng cấp tầm bay, tăng tải trọng vũ khí và phát triển khả năng phối hợp “bầy đàn” cho UAV cảm tử, Việt Nam có thể sở hữu lực lượng UAV vừa có chiều sâu chiến lược, vừa có sức mạnh chiến thuật.
Sức mạnh UAV của Viettel không chỉ nằm ở từng mẫu máy bay riêng lẻ mà ở hệ sinh thái đa dạng, đáp ứng đầy đủ từ giám sát – tác chiến – răn đe.
Trong khi thế giới đang chứng kiến UAV thay đổi cán cân chiến trường, việc Việt Nam tự chủ được công nghệ này là bước nhảy vọt cả về năng lực quốc phòng lẫn vị thế quốc tế.
Nếu Bayraktar TB2 trở thành biểu tượng sức mạnh của Thổ Nhĩ Kỳ, Shahed-136 là “át chủ bài” giá rẻ của Iran, thì UAV của Viettel có tiềm năng trở thành lá chắn mềm và mũi nhọn tấn công linh hoạt, phù hợp với điều kiện, chiến lược quốc phòng “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa” của Việt Nam.
UAV trinh sát: Tiêu biểu là VU-R50 và VU-R70. Trong đó, VU-R70 sở hữu sải cánh 3,1m, chiều dài 1,7m, trọng lượng cất cánh tối đa 26kg. Máy bay này đạt tốc độ 120km/h, bay liên tục 4,5 giờ và tích hợp camera ngày/đêm, cảm biến HD, đo xa laser cùng AI nhận dạng mục tiêu. Với khả năng cất/hạ cánh thẳng đứng (VTOL), UAV có thể hoạt động ở những khu vực hẹp, phục vụ giám sát biên giới, biển đảo hoặc chỉ thị mục tiêu cho hỏa lực pháo binh – tên lửa.
UAV đa năng VU-MALE: Đây là bước nhảy vọt khi đạt tầm bay > 1.000km, thời gian hoạt động tối đa 12 giờ. VU-MALE thuộc nhóm UAV tầm trung – cao (MALE: Medium Altitude Long Endurance), cùng phân khúc với Bayraktar TB2 của Thổ Nhĩ Kỳ. Điểm đặc biệt là UAV này không chỉ làm nhiệm vụ trinh sát, trinh sát điện tử mà còn mang theo vũ khí tấn công chính xác, tạo ra năng lực răn đe chiến lược.
UAV cảm tử: VU-C2 có sải cánh 1,5m, trọng lượng 8kg, bay 40 phút với vận tốc tối đa 130km/h. Trang bị đầu dò quang – điện tử và AI, VU-C2 có thể tự động tìm kiếm, khóa mục tiêu và lao thẳng để tiêu diệt với độ chính xác cao. Bên cạnh đó, các mẫu BXL-01, QXL-01 do Viettel và Z131 phối hợp phát triển còn mang đầu nổ 1,2kg, xuyên giáp dày 250mm, đủ sức phá hủy xe tăng, radar hay công sự.
