Nhiều năm trước, các nhà khoa học đã ghi nhận một sự đối xứng kỳ lạ giữa hai bán cầu Bắc - Nam của Trái Đất: Chúng phản xạ gần như cùng một lượng ánh sáng Mặt Trời trở lại không gian.
Lý do khiến cho điều này kỳ lạ là Bắc bán cầu lẽ ra phải có độ phản xạ cao hơn, tức hấp thụ ánh sáng ít hơn vì có nhiều đất đai, đô thị, ô nhiễm và khí dung công nghiệp hơn. Bán cầu Nam chủ yếu là đại dương, lẽ ra phải tối hơn và hấp thụ nhiều ánh sáng Mặt Trời hơn.
Dữ liệu vệ tinh mới từ NASA cho thấy sự đối xứng này đang bị phá vỡ theo cách kỳ lạ và đáng lo ngại.
Sự đối xứng kỳ lạ giữa hai bán cầu Bắc và Nam của Trái Đất khi phản xạ ánh sáng Mặt Trời đã bị phá vỡ - Minh họa AI: Thu Anh
Trong nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, nhà khoa học khí hậu Norman Loeb đến từ Trung tâm nghiên cứu Langley của NASA và các cộng sự đã phân tích 24 năm quan sát từ sứ mệnh CERES, một sứ mệnh nghiên cứu mây và bức xạ.
Dữ liệu này cho thấy bán cầu Bắc đang tối đi nhanh hơn bán cầu Nam, nghĩa là nó đang hấp thụ nhiều năng lượng Mặt Trời hơn, khoảng 0.34 watt/m² mỗi thập kỷ.
Để tìm ra nguyên nhân gây ra sự mất cân bằng này, các nhà khoa học đã áp dụng một kỹ thuật gọi là phân tích nhiễu loạn bức xạ cục bộ (PRP) và chỉ ra 3 lý do chính.
Thứ nhất là tuyết và băng đang tan chảy nhanh ở Bắc bán cầu, làm lộ ra đất liền và đại dương bên dưới.
Thứ hai là ô nhiễm đã giảm ở những nơi như Trung Quốc, Mỹ và Châu Âu, nghĩa là có ít khí dung trong không khí hơn, còn Nam bán cầu thì ngược lại.
Thứ ba là mật độ hơi nước tăng ở phía Bắc.
Những sự thay đổi này có thể làm thay đổi các kiểu thời tiết, lượng mưa và khí hậu toàn cầu trong những thập kỷ tới, khiến việc đào sâu nghiên cứu về vấn đề này trở nên cấp thiết.
Một trong những phát hiện thú vị của nghiên cứu là thứ không thay đổi trong 20 năm qua: Lượng mây che phủ.
"Những đám mây này là một câu đố đối với tôi vì tính đối xứng bán cầu này. Chúng tôi đã đặt câu hỏi liệu đây có phải là một đặc tính cơ bản của hệ thống khí hậu hay không. Nếu đúng như vậy, các đám mây sẽ bù trừ cho nhau, khiến sự phản xạ của mây ở Bắc bán cầu nhiều hơn so với Nam bán cầu. Nhưng chúng tôi đã không thấy điều đó" - tiến sĩ Loeb nói.
