Chiều 8.10, tiếp tục phiên họp 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về luật Dân số, dự kiến trình thông qua tại kỳ họp 10 Quốc hội khóa XV sắp tới.
Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan trình bày tờ trình dự án luật Dân số
ẢNH: GIA HÂN
Tại tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, dự thảo luật quy định nhiều biện pháp để duy trì mức sinh thay thế. Cụ thể là tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai. Phụ nữ được nghỉ thêm 1 tháng; nam giới được nghỉ thêm 5 ngày làm việc khi vợ sinh con.
Cùng đó, dự thảo luật quy định có cơ chế hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người; phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi; phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp.
Ngoài ra, dự thảo luật cũng quy định sẽ ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ 2 con hoặc nam giới có 2 con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết.
Vẫn theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, để giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, dự thảo luật quy định đình chỉ đối với người hành nghề y có hành vi công bố, thông báo, tiết lộ thông tin về giới tính thai nhi cho khách hàng, trừ trường hợp xác định giới tính phục vụ chẩn đoán và điều trị các bệnh di truyền liên quan đến giới tính theo quy định của Bộ Y tế.
Việc đình chỉ hành nghề thực hiện theo quy định của pháp luật về khám bệnh, chữa bệnh.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, cơ quan thẩm tra đánh giá các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế thiết kế tại dự thảo luật cơ bản chỉ mang tính hỗ trợ ngắn hạn.
Cơ quan của Quốc hội đề nghị nghiên cứu có các biện pháp tổng thể, căn cơ, toàn diện và mang tính hỗ trợ bền vững, nhằm tạo điều kiện thực chất để người dân yên tâm kết hôn, sinh đủ 2 con, qua đó đạt được mức sinh thay thế.
Đồng thời, nghiên cứu tiếp tục bổ sung chính sách việc làm, trợ cấp, hỗ trợ cho người lao động sinh con và nuôi con nhỏ để thể chế hóa được đầy đủ kết luận của Bộ Chính trị.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho ý kiến tại phiên họp
ẢNH: GIA HÂN
Cần có chính sách hỗ trợ dài hạn
Góp ý tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật - Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, trong 3 chính sách hỗ trợ để duy trì mức sinh thay thế, chỉ chính sách ưu tiên mua, thuê nhà ở xã hội là chính sách dài hạn. Hai chính sách còn lại đều ngắn hạn.
Theo ông Tùng, khó khăn trong việc khuyến khích duy trì mức sinh thay thế hiện nay xuất phát từ yếu tố kinh tế xã hội có tính chất dài hạn như áp lực về nhà ở hoặc thị trường lao động cạnh tranh hoặc chi phí nuôi dạy con… Như ở TP.HCM, tỷ lệ mức sinh thay thế rất thấp, chỉ 1,39 con trên một phụ nữ.
Từ đó, ông Tùng đề nghị nghiên cứu để có những biện pháp có tính tổng thể, căn cơ, toàn diện, mang tính chất hỗ trợ lâu dài để người dân yên tâm kết hôn và sinh đủ hai con, qua đó đạt mức sinh thay thế.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho rằng, hiện nay, không chỉ những người đã kết hôn ngại sinh, sinh ít mà thậm chí có hiện tượng là ngại kết hôn và không có điều kiện tài chính để kết hôn. Nguyên nhân là giá nhà quá cao, chi phí giáo dục, y tế của con cái rất cao…
Từ đó, bà Hải cho rằng, không chỉ có chính sách hỗ trợ, khuyến khích đối với người sinh đủ 2 con mà còn cần có chính sách khuyến khích người trẻ kết hôn và sinh con. Bà đề nghị các chính sách hỗ trợ không chỉ với phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi mà hỗ trợ cả những phụ nữ sinh con trước năm 30 tuổi.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị cần phải tăng cường mức sinh thay thế theo chủ trương của Đảng. Theo Chủ tịch Quốc hội, việc sinh đủ 2 con, giảm áp lực già hóa dân số và phù hợp quyền con người. "Hiện nay, cán bộ công chức, viên chức đã cho phép sinh tới con thứ ba, không phải thi hành kỷ luật", Chủ tịch Quốc hội cho hay.
