"Siêu đô thị - đòn bẩy đưa Việt Nam tiến gần top 20 kinh tế thế giới"

Tại TP HCM và Hà Nội - hai trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, tình trạng đất trung tâm khan hiếm, giá bất động sản tăng cao, giao thông quá tải đang đẩy cư dân dần dịch chuyển ra vùng ven. Theo dữ liệu từ Batdongsan, giá căn hộ khu vực trung tâm TP HCM đã tăng bình quân gấp ba lần, vượt xa mức tăng của nhà liền thổ. Hà Nội cũng ghi nhận nguồn cung căn hộ trung tâm sụt giảm mạnh, chỉ khoảng 400 căn mở bán trong năm, tương đương 1% tổng nguồn cung. Đây là những yếu tố thúc đẩy sự phát triển của các siêu đô thị ven đô.

Theo định nghĩa của Liên Hợp Quốc, siêu đô thị là khu vực có từ 10 triệu dân trở lên. Tuy nhiên, trong quy hoạch hiện đại, khái niệm này được mở rộng thành các khu đô thị quy mô hàng trăm đến hàng nghìn ha, tích hợp đầy đủ hạ tầng, tiện ích, vận hành như một "thành phố trong thành phố".

Hiện tỷ lệ đô thị hóa tại Việt Nam đạt khoảng 40% và được kỳ vọng tăng lên 50% vào năm 2030, theo Ngân hàng Thế giới. Tuy nhiên, tốc độ phát triển này lại khiến TP HCM và Hà Nội phải gánh áp lực lớn về hạ tầng và chất lượng sống. Báo cáo Tom Traffic Index 2024 xếp Hà Nội và TP HCM lần lượt ở vị trí 29 và 32 trong danh sách các đô thị ùn tắc nhất thế giới.

Theo Tiến sĩ Đinh Thế Hiển, đã đến lúc cần thay đổi tư duy phát triển đô thị. Ông nhận định, mô hình siêu đô thị được quy hoạch bài bản ngay từ đầu sẽ giúp giảm tải cho khu vực trung tâm, đồng thời tạo không gian sống chất lượng, đa chức năng cho cư dân. "Thay vì để hạ tầng chạy theo dân cư như cách làm cũ, mô hình đa trung tâm với kết nối tốt sẽ giúp cư dân sống - làm việc - giải trí trong một không gian khép kín mà không cần di chuyển xa", ông Hiển phân tích.

Việt Nam hiện đã có một số dự án tiếp cận chuẩn siêu đô thị hiện đại như Ocean City, Vinhomes Royal Island... với đầy đủ tiện ích giáo dục, y tế, thương mại, giải trí tích hợp. Mới đây, dự án do Vingroup thực hiện tại Cần Giờ - Vinhomes Green Paradise còn nâng tầm định hướng phát triển bền vững lên ESG++, hài hòa giữa quy hoạch, thiết kế và bảo tồn sinh thái.

Ông Hiển cũng nhấn mạnh việc học hỏi các mô hình thành công trên thế giới, như chiến lược "hoa năm cánh" của Singapore, là hướng đi phù hợp. "Một quốc gia nhỏ như Singapore còn phát triển được các đô thị vệ tinh đầy đủ chức năng, thì Việt Nam hoàn toàn có thể làm tương tự nếu có đầu tư đúng hướng vào hạ tầng liên kết vùng", ông nói.

Các chuyên gia cho rằng, giá trị cốt lõi của siêu đô thị không nằm ở số lượng căn hộ, mà ở khả năng kiến tạo hệ sinh thái sống trọn vẹn, từ giao thông, năng lượng, y tế, giáo dục đến dịch vụ giải trí. Mô hình này không chỉ góp phần bình ổn nguồn cung, hạn chế biến động giá bất động sản, mà còn tạo điều kiện phát triển hàng loạt ngành dịch vụ đi kèm.

Đối với người mua, các siêu đô thị vùng ven cũng mở ra cơ hội tiếp cận nhà ở với chi phí hợp lý hơn trung tâm, nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sống và tiện nghi. Khi cư dân không cần di chuyển xa, áp lực lên hạ tầng nội đô sẽ giảm đáng kể, góp phần xây dựng mô hình đô thị đa trung tâm - xu hướng tất yếu của các quốc gia phát triển.

Ngoài ra, người dân cũng có xu hướng lựa chọn các đại đô thị đủ tiện ích và môi trường sống đảm bảo an ninh an toàn kết hợp vui chơi giải trí, mua sắm, y tế và chăm sóc khách hàng.

Để một siêu đô thị vận hành hiệu quả, theo TS Hiển, cần hội đủ ba yếu tố: vị trí có tiềm năng rõ nét như gần các khu công nghiệp, du lịch hoặc thiên nhiên đặc thù; hệ thống giao thông kết nối liên vùng bằng cao tốc, metro; và đặc biệt, chủ đầu tư phải có năng lực tài chính cùng kinh nghiệm quy hoạch, quản trị dự án quy mô lớn. "Siêu đô thị không thể triển khai theo kiểu manh mún, cần một đơn vị đủ tầm để dẫn dắt, phát triển toàn diện", ông nhấn mạnh.

Với định hướng rõ ràng và đầu tư tập trung, mô hình siêu đô thị được kỳ vọng trở thành cú hích đưa Việt Nam bứt phá trong giai đoạn mới - vừa nâng cao chuẩn sống, thu hút dòng vốn quốc tế, vừa mở rộng không gian phát triển, tiến gần hơn tới mục tiêu nằm trong top 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới.