Trong cuộc sống hằng ngày, hầu như ai cũng từng nhập mã PIN ít nhất một lần: mở khóa điện thoại, rút tiền tại cây ATM, hay khi thanh toán bằng thẻ ngân hàng. Thế nhưng, không phải ai cũng hiểu rõ mã PIN thực sự là gì và tại sao nó lại quan trọng đến vậy.
Mã PIN là gì?
PIN là viết tắt của cụm từ Personal Identification Number , nghĩa là "mã số định danh cá nhân". Đây là một dãy số bí mật (thường từ 4 đến 6 chữ số) mà người dùng tự đặt hoặc được cấp để xác minh danh tính khi thực hiện các giao dịch điện tử. Nói đơn giản, mã PIN giống như một “chìa khóa số” giúp bảo vệ thông tin cá nhân và tài sản của bạn.
Ứng dụng của mã PIN trong đời sống
Điện thoại di động : Trước đây, SIM điện thoại yêu cầu nhập mã PIN mỗi lần khởi động để tránh bị người khác dùng trái phép. Hiện nay, dù đã có vân tay và nhận diện khuôn mặt, mã PIN vẫn là lựa chọn phổ biến để khóa màn hình.
Thẻ ngân hàng : Khi rút tiền hoặc thanh toán qua máy POS, ngân hàng yêu cầu nhập mã PIN để đảm bảo chính chủ đang thực hiện giao dịch.
- Ví điện tử và ứng dụng tài chính : Các app như MoMo, ZaloPay, Viettel Money… đều bắt buộc người dùng cài mã PIN để xác nhận khi chuyển tiền, thanh toán.
Vì sao không nên chia sẻ mã PIN cho người khác?
Nhiều người có thói quen đưa mã PIN cho bạn bè, người thân hoặc thậm chí lưu ngay trong điện thoại để “cho tiện”. Nhưng đây lại là một trong những sai lầm phổ biến nhất. Lý do rất đơn giản:
- Nguy cơ mất tiền : Chỉ cần có mã PIN, kẻ xấu có thể rút sạch tiền trong tài khoản ngân hàng hoặc mua hàng trực tuyến mà bạn không hề hay biết.
- Lộ thông tin cá nhân : Không chỉ tiền bạc, toàn bộ dữ liệu như danh bạ, tin nhắn, email, thậm chí tài liệu công việc quan trọng cũng có thể bị truy cập trái phép.
- - Khó chứng minh khi có sự cố : Nếu bạn chia sẻ mã PIN cho người khác, khi xảy ra tranh chấp hoặc mất mát, rất khó chứng minh bạn là nạn nhân, bởi hệ thống ghi nhận rằng chính bạn (người có mã PIN) đã thực hiện thao tác đó.
Sai lầm thường gặp khi đặt mã PIN khiến điện thoại mất an toàn
Nhiều người dùng smartphone hiện nay thường đặt mã PIN chỉ để “cho có”, mà quên rằng đây chính là lớp bảo mật đầu tiên bảo vệ toàn bộ dữ liệu cá nhân trên thiết bị. Việc chủ quan hoặc lựa chọn mã PIN theo thói quen có thể khiến điện thoại dễ dàng bị kẻ xấu xâm nhập.
Những sai lầm phổ biến khi đặt mã PIN
Dùng dãy số dễ đoán : 1234, 0000, 1111 hay ngày sinh là những lựa chọn “kinh điển” mà bất kỳ ai cũng có thể thử đầu tiên.
Chia sẻ mã cho người khác : Nhiều người nghĩ chỉ cần nói cho người thân, bạn bè thì không sao. Nhưng khi mã PIN bị lan truyền, nguy cơ lộ thông tin và tài khoản ngân hàng tăng lên rất nhiều.
Không đổi mã trong thời gian dài : Sử dụng một mã PIN trong nhiều năm khiến rủi ro bị lộ ngày càng cao.
- Chỉ dựa vào PIN mà bỏ qua các lớp bảo mật khác : Không bật thêm vân tay, Face ID hay xác thực hai lớp cho các ứng dụng quan trọng.
Làm gì để bảo mật điện thoại tốt hơn?
Đặt mã PIN có độ dài tối thiểu 6 chữ số, tránh các con số liên quan đến ngày sinh, số điện thoại.
Kết hợp thêm các lớp bảo mật sinh trắc học như vân tay, nhận diện khuôn mặt.
Định kỳ thay đổi mã PIN và tuyệt đối không chia sẻ cho người khác.
Với các ứng dụng ngân hàng, email, mạng xã hội, nên bật xác thực hai yếu tố để tăng cường an toàn.
