Quần thể hang động "như thành quách" dưới rừng ở Đồng Nai: Dài nhất Đông Nam Á, tuổi đời tới 15 triệu năm

Ẩn mình dưới tán rừng giá tỵ xanh mướt tại huyện Định Quán và Tân Phú, tỉnh Đồng Nai, hệ thống hang động núi lửa nơi đây đang thu hút sự quan tâm của nhiều du khách và nhà nghiên cứu bởi vẻ đẹp hoang sơ và cấu trúc độc đáo. Được hình thành từ những đợt phun trào núi lửa cách đây khoảng 15 triệu năm, những hang động này mang trong mình dấu ấn địa chất quý giá và tiềm năng du lịch to lớn.

Khám phá vẻ đẹp kỳ bí của hang động

Theo Vnexpress, cách Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 120 km, nằm bên quốc lộ 20 hướng đi Đà Lạt, hệ thống hang động này được phát hiện hơn 10 năm trước dưới rừng gỗ tếch (giá tỵ).

Thông tin từ trang web Savaco, hệ thống hang động dung nham tại huyện Tân Phú và Định Quán, tỉnh Đồng Nai, bao gồm 11 hang với tổng chiều dài khoảng 1,8 km. Đặc biệt, hang Dơi tại xã Phú Lộc, huyện Tân Phú, được xem là một trong những hang dung nham dài nhất Đông Nam Á, với tổng chiều dài 534 m. Hang này được hình thành từ những dòng dung nham núi lửa phun trào cách đây hàng triệu năm. Do có nhiều dơi sinh sống, người dân địa phương gọi hang này là hang Dơi.

Hang có hình vòng cung, chiều rộng khoảng 10 m, chiều cao từ 3-4 m, với kết cấu trần là những khối đá liền mạch tạo thành vòm cung. Bên trong hang, nền đất bùn và đá do nước ngập vào mùa mưa tạo nên môi trường ẩm ướt, là nơi sinh sống của nhiều loài động vật như dơi, rắn, rết, bọ cạp và các loài ếch nhái. Khám phá hang Dơi mang lại trải nghiệm khó quên cho những ai yêu thích du lịch mạo hiểm và khám phá thiên nhiên hoang sơ.

Du khách muốn khám phá phải sử dụng đèn pin chuyên dụng do bên trong hang tối, chỉ có chút ánh sáng ở miệng hang. Lối vào còn hoang sơ, chưa được đầu tư khai thác nên khó đi, nhiều đá lởm chởm. Trên tường hang, nhiều vách ngăn từng khối tạo thành những hoa văn độc đáo, là kết quả của quá trình dung nham nguội đi và đông cứng lại.

Không gian sâu hơn trong hang là nơi trú ngụ của hàng triệu con dơi, tạo nên không khí dễ chịu, không nặng mùi như những hang dơi khác. Một số ngách trong hang có lối vào chỉ đủ cho một người đi lọt, nhưng bên trong mở ra không gian rộng lớn như một thành quách, với những rễ cây đâm sâu vào lòng hang cùng ánh sáng đèn pin tạo nên khung cảnh huyền ảo. Điểm cuối của hang động khá hẹp, với nhiều lối nhỏ hai bên tiếp tục dẫn ra những hướng khác chưa được khám phá hết.

Giá trị địa chất và tiềm năng du lịch

Theo chia sẻ của các chuyên gia với Vnexpress, hệ thống hang động được tạo thành sau các đợt núi lửa phun trào khoảng 15 triệu năm trước. Trần hang có nhiều khối đá núi lửa ánh nhũ kim với đặc trưng kiểu "đá tổ ong" khiến du khách mê mẩn. Ngành du lịch Đồng Nai đang phối hợp cùng các công ty lữ hành lên kế hoạch thiết kế các tour khám phá hang động này. Nằm trong khu vực rừng gỗ tếch, miệng hang được bao phủ bởi lớp cỏ rậm, chỉ dân địa phương mới biết.

Du khách được tự do khám phá, tuy nhiên cần liên hệ người thông thạo để được hướng dẫn an toàn và không nên đi một mình. Với diện tích gần 150 ha trải dài trên địa bàn 2 huyện Tân Phú và Định Quán, rừng cây giá tỵ trên đất Đồng Nai được xem là lớn nhất nước hiện nay.

Nghiên cứu và bảo tồn

Thông tin từ báo Đồng Nai, năm 2013, các nhà khảo sát từ Viện Sinh học nhiệt đới và Hội Hang động Berlin (Cộng hòa Liên bang Đức) đã tiến hành khảo sát sơ bộ sinh vật trong hang và đo đạc một số hang tại khu vực Tân Phú - Định Quán, dọc theo quốc lộ 20. Kết quả cho thấy sinh vật trong hang khá phong phú, với quần thể dơi lên đến hàng ngàn cá thể trong một số hang động. 

Nhiều loài động vật khác thuộc các nhóm nhện, rết, bọ cạp, dế hang, ruồi, động vật có vú giống như chồn cũng đã được ghi nhận. Ngoài ra, còn có nhiều loài khác nhau của nhóm ếch nhái ở các hang động ẩm ướt và chứa nước. Tuy nhiên, đến nay, hệ thống hang động núi lửa Tân Phú - Đồng Nai vẫn chưa có các nghiên cứu chuyên môn sâu, chi tiết, liên ngành về di sản và bảo tồn di sản trong hang.

Tuy nhiên, do điều kiện thiếu ánh sáng và oxy trong các hang, du khách cần trang bị đầy đủ đèn pin, bình oxy và các vật dụng cần thiết khác khi thám hiểm. Hiện nay, ngành du lịch Đồng Nai đang phối hợp với các công ty lữ hành để thiết kế các tour khám phá hang động này, nhằm khai thác tiềm năng du lịch và bảo tồn giá trị thiên nhiên độc đáo của khu vực. Việc bảo vệ và giữ gìn cảnh quan tự nhiên của hang động cũng là trách nhiệm của mỗi người, nhằm duy trì giá trị độc đáo của di sản này cho các thế hệ sau.

Hệ thống hang động núi lửa dưới rừng giá tỵ ở Đồng Nai không chỉ là một kỳ quan thiên nhiên độc đáo mà còn mang trong mình tiềm năng lớn về du lịch và nghiên cứu khoa học. Việc khai thác hợp lý và bảo tồn đúng cách sẽ góp phần đưa nơi đây trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch Việt Nam.

Theo Tạp chí Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh, đầu tháng 1, công ty Oxalis đề xuất phát triển du lịch sinh thái và lưu trú trong hang động tại khu rừng giá tỵ (huyện Định Quán, Tân Phú, Đồng Nai) sau khi khảo sát thực địa cùng các chuyên gia và chính quyền địa phương. Oxalis muốn xây dựng hai mô hình chính: Cave Lodge – mô hình lưu trú trong hang động độc đáo nhất thế giới, và tham quan hang động, hướng đến khách du lịch trong và ngoài nước. Dự án này có thể kết nối với Làng du lịch cộng đồng Tà Lài, góp phần phát triển vùng đệm Vườn quốc gia Cát Tiên. Nếu được chấp thuận, công ty sẽ xúc tiến đầu tư trong khoảng 3 tháng.

Để có cái nhìn trực quan hơn về vẻ đẹp của những hang động này, mời bạn xem video dưới đây:

(Tổng hợp)