Mới đây, Hội nghị tài chính chuyên nghiệp (Professional Finance Summit 2025) do SAPP Edu tổ chức với sự đồng hành của Viện CFA Mỹ đã mổ xẻ các chiến lược phân bổ tài sản trong chu kỳ kinh tế 2025-2026 và đặt ra vấn đề cấp thiết về việc chuẩn hóa năng lực nhân tài, đặc biệt trong lĩnh vực Quản lý Gia sản (Wealth Management-WM) tại Việt Nam.
Đặc biệt, hội nghị đã làm sáng tỏ một thực tế kinh tế nổi bật tại Việt Nam: nhóm cá nhân có tài sản lớn (HNWI) đang nắm giữ một khối tài sản khổng lồ ước tính 600 tỷ USD. Điều đáng chú ý là, trong danh mục phân bổ tài sản của tầng lớp này, có tới 70-80% được tích trữ dưới dạng Bất động sản (BĐS), biến BĐS trở thành trụ cột kiên cố của giới đại gia Việt Nam.
Sự thống trị của BĐS không chỉ đơn thuần là một lựa chọn đầu tư mà còn phản ánh hành vi và tâm lý tích lũy đặc thù. Thậm chí khi nói đến tiền mặt của người giàu, đó thường là khoản tiền”tạm trú”, đang chờ đợi để được chuyển hóa thành BĐS.
Theo ông Hans Nguyễn, Giám đốc EXM Wealth Management, BĐS tại Việt Nam được sử dụng như một công cụ đa năng: nó không chỉ là đầu tư mà còn là kênh tích lũy để lo cho giáo dục con cái, quản lý rủi ro thay cho bảo hiểm, và là phương tiện truyền lại di sản qua các thế hệ.
Thực tế này cho thấy, trong khi các thị trường phát triển phân bổ tài sản cân bằng hơn giữa chứng khoán, trái phiếu, và các quỹ đầu tư chuyên nghiệp, người giàu Việt Nam lại tìm thấy sự an toàn, hữu hình và niềm tin gần như tuyệt đối vào đất đai. Điều này bắt nguồn từ sự thiếu vắng các kênh quản lý gia sản chuyên sâu, thiếu niềm tin và sự phổ biến của các sản phẩm tài chính khác như bảo hiểm hay quỹ đầu tư.
Tái định vị khái niệm
Mở đầu hội nghị, ông Hans Nguyễn, nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của ngành Wealth Management trong bối cảnh Việt Nam đang thiếu nền tảng bài bản cho lĩnh vực này.
Theo ông, nhiều người vẫn chưa hình dung đầy đủ quy mô và tác động của ngành quản trị gia sản đối với thị trường tài chính và nền kinh tế, đặc biệt khi nhu cầu dịch vụ đang tăng mạnh cùng sự mở rộng của tầng lớp giàu có.
Đồng thời, giám đốc Hans dành nhiều thời gian để làm rõ sự khác biệt giữa quản lý gia sản (wealth management), quản lý tài sản (asset management) và quản lý đầu tư (investment management), những khái niệm đang bị nhầm lẫn phổ biến. Wealth management bao trùm nhiều nhu cầu của khách hàng giàu có, vượt xa phạm vi đầu tư đơn thuần.
Theo thông lệ quốc tế, khách hàng của ngành này thường có từ 1 triệu USD tài sản đầu tư trở lên, tương đương 20-27 tỷ đồng, và nhu cầu của họ rất đa dạng. Đầu tư chỉ là một phần nhỏ trong bức tranh lớn.
Bài nghiên cứu của McKinsey ước tính tổng tài sản đầu tư của những cá nhân thành công tại Việt Nam (hầu hết là chủ doanh nghiệp) là khoảng 600 tỷ USD. Ông Hans Nguyễn cho rằng con số này còn đang khiêm tốn.
Cũng theo ông Hans Nguyễn, thị trường quản lý gia sản cho người giàu có thể tạo ra 6 tỷ USD doanh thu tối thiểu hàng năm cho các nhà cung cấp dịch vụ. Tuy nhiên, nhóm khách hàng này đang thiếu thời gian, nguồn lực và kiến thức chuyên môn để tự giải quyết các vấn đề đa dạng, từ đầu tư, hoạch định tài chính, quản lý thuế, pháp lý, đến chuyển giao gia sản và chăm sóc sức khỏe.
Ông Hans khẳng định thị trường rất rộng nhưng hệ thống phục vụ còn thiếu và yếu, vì vậy Việt Nam cần xây dựng nền tảng đào tạo nhân lực chuẩn mực cho wealth management. Đây không chỉ là cơ hội nghề nghiệp lớn cho thế hệ trẻ mà còn là bước phát triển quan trọng của thị trường tài chính khi hướng tới chuyên nghiệp hóa và đáp ứng nhóm khách hàng có giá trị cao.
Phân bổ tài sản
Professional Finance Summit 2025 đã đi sâu vào đánh giá các phân lớp tài sản trọng điểm, nổi bật lên sự khác biệt giữa xu hướng toàn cầu và thực tiễn Việt Nam.
Bà Phạm Thị Thành, Phó Giám đốc Ban Khách hàng Bán lẻ BIDV, đưa ra góc nhìn về quản lý tài sản theo từng giai đoạn cuộc đời của khách hàng. Bà nhấn mạnh rằng tùy vào giai đoạn tích lũy hay bảo toàn tài sản, nhà đầu tư cần có chiến lược phân bổ phù hợp.
Trên phạm vi quốc tế, xu hướng cân bằng giữa các kênh tài sản an toàn và kênh tăng trưởng ngày càng phổ biến. Bà Thành giới thiệu mô hình 3L trong quản lý tài sản gồm Liquidity (tính thanh khoản), Longevity (tăng trưởng dài hạn) và Legacy (di sản lâu dài), giúp nhà đầu tư xây dựng kế hoạch quản lý tài sản toàn diện từ 2-5 năm đến hàng chục năm.
Trong khi đó ông Nguyễn Đức Thái, Giám đốc điều hành SAPP Edu cùng ông Richard McGillivray, Giám đốc Cấp cao khu vực Châu Á Thái Bình Dương của Viện CFA Mỹ và ông Hans Nguyễn đều có cùng quan điểm, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh giá chi phí giao dịch, biến động thị trường và yếu tố môi trường trong quá trình phân bổ tài sản.
Theo các chuyên gia này, các tài sản tại những khu vực dễ chịu ảnh hưởng từ thiên tai hoặc xa các trung tâm kinh tế thường có giá rẻ hơn nhưng lại tiềm ẩn rủi ro cao. Bên cạnh đó, tốc độ đô thị hóa và biến động dân số tại Việt Nam cũng ảnh hưởng mạnh đến giá trị và triển vọng sinh lời của tài sản. Các chuyên gia đã chia sẻ kinh nghiệm cá nhân về cách tiếp cận từng phân lớp tài sản, đồng thời khuyến nghị nhà đầu tư cần chú trọng cả yếu tố tăng trưởng GDP và động lực kinh tế vĩ mô để tối ưu hóa phân bổ tài sản.
Trên thị trường cổ phiếu, ông Lưu Văn Lương, Phó giám đốc Khối Phân tích & Tư vấn Đầu tư BVSC, bổ sung rằng việc đầu tư dài hạn và phân tích bức tranh tổng thể của ngành nghề sẽ mang lại hiệu quả cao hơn nhiều so với chiến lược mua thấp bán cao theo cảm tính. Ông nhấn mạnh sự khác biệt giữa việc tập trung vào các cơ hội nhỏ lẻ với việc đánh giá dài hạn, chọn lựa các kênh đầu tư chiến lược, giúp nhà đầu tư tối ưu hóa tỷ suất sinh lời.
Với trái phiếu, ông Mai Cường, Phó Giám đốc Khối Đầu tư PVI, nhấn mạnh tiềm năng của cổ phiếu như một kênh phân bổ tài sản hiệu quả và dễ chuyển đổi, đặc biệt đối với những nhà đầu tư có vốn lớn. Ông lưu ý rằng lựa chọn cổ phiếu phải dựa trên phân tích kỹ lưỡng, song vẫn giữ được tính linh hoạt để phản ứng với biến động thị trường.
Bà Nguyễn Thị Vĩnh Hà, Phó Tổng giám đốc Grant Thornton Việt Nam thì tập trung vào thị trường Private Equity (PE). Bà cho rằng PE là kênh đầu tư chuyên nghiệp, chủ yếu phục vụ các nhà đầu tư tổ chức và cá nhân giàu có, và hiện vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn từ nước ngoài. Việc phát triển một thị trường PE thực sự cho các nhà đầu tư Việt Nam cần thời gian và cải thiện cơ sở pháp lý.
Ở một khía cạnh khác, bà Nguyễn Vũ Tâm, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Bảo hiểm PVI, nhấn mạnh vai trò thiết yếu của bảo hiểm trong việc bảo vệ giá trị tài sản cá nhân và doanh nghiệp. Bà cho biết tỷ lệ tham gia bảo hiểm tại Việt Nam hiện chỉ đạt khoảng 22%, thấp hơn nhiều so với mức trung bình khu vực và toàn cầu.
Các sự kiện thiên tai, đại dịch Covid-19 đã nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của bảo hiểm, biến đây trở thành một kênh đầu tư an toàn song song với việc quản lý rủi ro. Bà Tâm dự báo nhu cầu bảo hiểm sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt khi nền kinh tế Việt Nam hướng tới tăng trưởng hai con số trong các năm tới.
Kết thúc hội nghị, các diễn giả đều thống nhất rằng cơ hội thị trường tài chính Việt Nam vẫn rất lớn, nhưng sự tăng trưởng cần đi kèm với việc áp dụng các chuẩn mực toàn cầu. Để hiện thực hóa tiềm năng doanh thu 6 tỷ USD hàng năm, thị trường cần tập trung vào việc xây dựng cơ chế hoạt động rõ ràng, cấp phép chuyên môn hóa và đặc biệt là đào tạo ra thế hệ nhân sự có khả năng cung cấp dịch vụ WM một cách toàn diện, thay vì chỉ giới thiệu sản phẩm./
