Ngày 15/5, tại cuộc họp với các bộ ngành về tình hình thị trường bất động sản, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nêu rõ, thị trường bất động sản đang tồn tại nhiều vướng mắc kéo dài, lúc đóng băng, lúc lại sốt nóng bất thường dẫn tới biến động lớn về giá cả và gây ảnh hưởng dây chuyền tới tín dụng, tài chính.
Hiện nay, thị trường bất động sản vẫn còn nhiều dấu hiệu bất ổn. Nhiều nghiên cứu cho thấy tốc độ tăng giá bất động sản ở Việt Nam thuộc nhóm cao nhất thế giới, trong khi khả năng tiếp cận nhà ở của người dân ngày càng giảm.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà phát biểu tại cuộc họp (Ảnh: VGP/Minh Khôi).
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, giá bất động sản tiếp tục xu hướng tăng, đặc biệt xuất hiện tình trạng tăng giá nhanh cục bộ tại một số địa phương sau thông tin sáp nhập, đặt cơ quan hành chính mới.
Quý đầu năm, cả nước có 14 dự án nhà ở thương mại hoàn thành với quy mô hơn 3.800 căn, bằng 140% so với cùng kỳ. Số lượng đủ điều kiện mở bán là 59 dự án, với hơn 19.700 căn. Lượng giao dịch bất động sản thành công đạt 33.585 căn hộ chung cư, nhà ở riêng lẻ là 101.049 lô, nền.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh đánh giá nguồn cung bất động sản vẫn mất cân đối về cơ cấu nguồn cung, giá tăng cao nên chưa đáp ứng được nhu cầu nhà ở của người dân.
Nhiều dự án gặp khó khăn, vướng mắc về thủ tục pháp lý, thời gian thực hiện trình tự, thủ tục kéo dài. Một số doanh nghiệp bất động sản gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn triển khai dự án.
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) Lê Hoàng Châu nhận định, thị trường có dấu hiệu phục hồi nhẹ, và mới vượt qua thời điểm khó khăn nhất. Tuy nhiên, giá nhà đang đứng lại ở mức cao, chưa có dấu hiệu giảm rõ rệt.
Ông cho rằng, nguyên nhân khiến giá bất động sản tăng cao do thiếu nguồn cung, nhất là nhà ở thương mại phân khúc trung bình, giá vật liệu xây dựng tăng mạnh, việc định giá đất mất nhiều thời gian. Những yếu tố này khiến nhà đầu tư không thể triển khai dự án đúng hạn.
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, để lành mạnh hóa thị trường bất động sản cần tập trung minh bạch toàn bộ quy trình phát triển từ quy hoạch, giá đất, giá xây dựng, thuế, đến giá bán. Địa phương phải công bố đầy đủ quỹ đất quy hoạch cho các loại hình nhà ở. Đồng thời, triển khai sàn giao dịch bất động sản có quản lý nhà nước, bảo đảm công khai, minh bạch.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ Xây dựng, Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường phối hợp, rà soát quy trình liên quan đến phát triển nhà ở, từ khâu quy hoạch, duyệt chủ trương đầu tư, định giá đất, đến thiết kế, cấp phép xây dựng... Các cơ quan này phải làm rõ trách nhiệm của từng bộ ngành, không để xảy ra tình trạng đùn đẩy, né tránh như thời gian qua.
Với thủ tục đầu tư xây dựng, Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tài chính rà soát quy trình, đơn giản hóa các bước.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao sớm hoàn thiện cơ sở dữ liệu giá đất đến 2026. Việc này nhằm tiến tới áp dụng một giá đất, không còn chênh lệch giữa giá thực và kê khai. Đây là cơ sở để thực hiện chính sách thuế bất động sản minh bạch, tăng hiệu quả thu và giảm trốn thuế. Cơ quan này phải xử lý hiện tượng thổi giá và đầu cơ bất động sản.
Bộ Xây dựng phải thiết lập hệ thống dữ liệu quốc gia về cung - cầu nhà ở, bất động sản. Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng và Bộ Công an phối hợp đánh giá nợ xấu liên quan đến bất động sản, có giải pháp xử lý phù hợp.
Chẳng hạn, với doanh nghiệp bất động sản không còn khả năng phục hồi, các cơ quan này cần tính đến phương án xử lý tài sản thế chấp như bán lại, hoặc chuyển thành dự án nhà ở xã hội.
Liên quan tới thuế bất động sản, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng cần nghiên cứu đánh thuế với đất hoang hóa, dự án chậm triển khai. Tuy nhiên, ông lưu ý việc này cần phân biệt rõ nhu cầu ở thực với đầu cơ, nhằm tránh tình trạng đánh thuế trùng, ảnh hưởng tới người dân sử dụng nhà đất hợp pháp.
Với chính sách nhà ở xã hội, ông yêu cầu nghiên cứu mở rộng tiêu chí, mở rộng hình thức cho thuê, mua, thậm chí cho phép người có nhu cầu mua đứt nếu đủ điều kiện.
