Dự thảo luật sửa đổi quy định HĐND cấp tỉnh được phân cấp nhiệm vụ cho UBND cùng cấp và HĐND cấp xã; bổ sung thẩm quyền phân cấp của chủ tịch UBND cấp tỉnh để phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn đã được phân định. Quy định này, theo báo cáo của Bộ Nội vụ, nhằm tăng cường vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu UBND cấp tỉnh trong chỉ đạo, điều hành hoạt động trên toàn địa bàn cấp tỉnh.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp
ẢNH: PHẠM THẮNG
Từ góc độ của cơ quan thẩm tra, Thường trực Ủy ban Pháp luật - Tư pháp cho rằng, việc cho phép HĐND được phân cấp các nhiệm vụ, quyền hạn của mình cần được cân nhắc kỹ. Theo cơ quan thẩm tra, việc chuyển giao nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của HĐND cho UBND là cơ quan hành chính Nhà nước ở địa phương là không phù hợp với vị trí, tính chất, chức năng và phương thức hoạt động của mỗi cơ quan.
Báo cáo thêm tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết tổng số nhiệm vụ sẽ phân cấp, phân quyền cho các cấp là 1.470 và riêng với chính quyền địa phương cấp xã là 1.065 nhiệm vụ, thẩm quyền liên quan. "Phân cấp cho chính quyền địa phương thì 40% khối lượng công việc được phân cấp cho HĐND, còn lại 60% phân cấp cho UBND và chủ tịch UBND. Với khối lượng công việc rất lớn như vậy, HĐND sẽ rất quá tải", Bộ trưởng Trà nói.
Cũng theo Bộ trưởng, quy định này còn thể hiện tư duy cải cách và sự phân quyền trong nội bộ chính quyền địa phương, cũng rất phù hợp với xu thế quốc tế. Theo bà Trà, các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Canada… cũng phân cấp cho HĐND, để giao quyền, phân cấp cho chính quyền địa phương quyết định những vấn đề thuộc quốc kế dân sinh, cụ thể là những công việc đảm bảo phục vụ người dân kịp thời.
Cho ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn cho biết luật Tổ chức chính quyền địa phương vừa sửa chưa đầy 3 tháng, nhưng lần này sửa tiếp để thực hiện việc sáp nhập tỉnh, xã, kết thúc hoạt động cấp huyện. Trọng tâm trong lần sửa đổi này phải rà soát để phân cấp, phân quyền mạnh.
Theo Chủ tịch QH, sau khi Hiến pháp sửa đổi được thông qua, QH sẽ thông qua nghị quyết sáp nhập tỉnh, thành phố, còn Ủy ban Thường vụ QH sẽ thông qua các nghị quyết sáp nhập xã. Cùng với đó, có khoảng 32 nghị định Chính phủ phải ký đồng thời để phân cấp, phân quyền xuống cho địa phương với hơn 1.000 nhiệm vụ của các bộ, ngành.
Chủ tịch QH đề nghị các cơ quan rà soát kỹ để tiếp tục phân cấp, phân quyền cho địa phương tại dự thảo luật sửa đổi lần này, "tránh khi luật thông qua rồi địa phương lại kêu kẹt vì chưa quy định trong luật". "Cần nghiên cứu quy định mở, giao Chính phủ quy định để triển khai thực hiện cho bộ máy chạy, nhất là trong thời kỳ chuyển tiếp", Chủ tịch QH nêu rõ.
Chủ tịch QH cũng đề nghị, sau kỳ họp thứ 9 QH khóa XV, Ủy ban Pháp luật - Tư pháp cần chủ trì rà soát những luật ban hành gần đây xem sau đó Chính phủ ban hành nghị định, thông tư hướng dẫn có đúng tinh thần luật không.
Theo Chủ tịch QH, tới đây, khi thực hiện sáp nhập, phân cấp, phân quyền thì nhiệm vụ của bí thư, chủ tịch xã, phường rất nặng với hơn 1.000 nhiệm vụ của huyện, tỉnh đưa về. Do đó, Chủ tịch QH cho rằng cần tính toán số lượng biên chế tối đa ở cấp xã là 60 người cũng cần có tính toán. "Trước mắt có thể quy định như vậy, sau này cần thiết có thể điều chỉnh", Chủ tịch QH nhấn mạnh.
