Đậu tương lại trở thành “điểm nóng” trong căng thẳng Mỹ - Trung
Trong một bài đăng trên mạng xã hội hôm thứ Tư, ông Trump cho biết: “Tôi sẽ gặp Chủ tịch Tập Cận Bình trong 4 tuần tới và đậu tương sẽ là một chủ đề lớn trong cuộc thảo luận. Nông dân trồng đậu tương của chúng ta đang chịu thiệt hại vì Trung Quốc, vì lý do ‘đàm phán’, đã không mua hàng.”
Ngay sau bài đăng, giá hợp đồng tương lai đậu tương (ZS=F) tăng tới 1,9% - mức tăng trong ngày lớn nhất kể từ 21/8, trước khi giảm nhẹ. Ông Trump cáo buộc người tiền nhiệm Joe Biden đã không thực thi thỏa thuận mua đậu tương nằm trong “Giai đoạn Một” của thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung, được ký kết trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông.
Tổng thống cũng nhắc lại kế hoạch dùng tiền thuế quan để hỗ trợ khẩn cấp cho nông dân - một chương trình vẫn chưa công bố chi tiết. “Mọi chuyện sẽ ổn thôi. Tôi yêu những người yêu nước của chúng ta và mọi nông dân đều chính là những người yêu nước!”, ông viết. “Hãy làm cho đậu tương và các cây trồng khác vĩ đại trở lại!”
Một máy gặt đập liên hợp đang cắt, đập và làm sạch đậu nành trong quá trình thu hoạch ở Waynesfield, Ohio
Trung Quốc đã ngừng mua đậu tương Mỹ
Là nước nhập khẩu đậu tương lớn nhất thế giới, Trung Quốc có ảnh hưởng rất lớn đến thị trường toàn cầu. Hiện nước này đang lặp lại chiến thuật từng sử dụng trong cuộc chiến thương mại đầu tiên dưới thời Trump: trì hoãn mua hàng từ Mỹ để gây sức ép trong đàm phán.
Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, tính đến ngày 18/9, Trung Quốc chưa đặt mua một lô hàng đậu tương nào trong vụ tiếp thị mới, lần đầu tiên điều này xảy ra kể từ khi số liệu được ghi nhận vào năm 1999. Năm ngoái, Mỹ chiếm 1/5 lượng nhập khẩu đậu tương của Trung Quốc, tương đương hơn 12 tỷ USD và hơn một nửa giá trị xuất khẩu đậu tương của Mỹ.
Hiện hai nước đang trong giai đoạn “hạ nhiệt” thương mại kéo dài đến tháng 11, theo đó hai bên đã hạ một phần thuế quan và kiểm soát xuất khẩu. Ông Trump và ông Tập đã có cuộc điện đàm đầu tháng này để chuẩn bị cho cuộc gặp trực tiếp bên lề APEC, nơi thương mại sẽ là một trong những chủ đề chính.
Phản ứng trong nước Mỹ ra sao trước động thái của Trung Quốc?
Một ngày trước phát biểu của ông Trump, các thượng nghị sĩ Cộng hòa đã tỏ ra bi quan sau cuộc gặp với Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc David Perdue. Họ cho rằng Bắc Kinh sẽ không sớm nối lại việc mua nông sản Mỹ và giải pháp duy nhất hiện tại có thể là các gói cứu trợ ngắn hạn, vốn không bền vững.
Tuy nhiên, kế hoạch của ông Trump dùng nguồn thu từ thuế quan để hỗ trợ nông dân lại tiềm ẩn rủi ro pháp lý. Các tòa án cấp dưới đã phán quyết rằng việc áp thuế bằng quyền khẩn cấp của ông là trái luật và nếu Tòa án Tối cao giữ nguyên quyết định này, chính phủ Mỹ có thể phải hoàn trả hàng chục tỷ USD cho doanh nghiệp.
Các cộng đồng nông nghiệp vốn là lực lượng ủng hộ mạnh mẽ ông Trump trong cuộc bầu cử 2024, đang chịu tổn thất kinh tế nghiêm trọng trong nhiệm kỳ hai của ông, do thị trường xuất khẩu bị thu hẹp và các chương trình hỗ trợ liên bang bị cắt giảm. Điều này có thể trở thành một điểm yếu chính trị lớn đối với đảng Cộng hòa trước cuộc bầu cử giữa kỳ năm sau.
