Chính phủ đã ban hành Nghị định số 135/2025 quy định chế độ tài chính đối với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và có hiệu lực từ ngày 1.8. Một trong những điểm đáng chú ý là quy định việc phân phối lợi nhuận và chia cổ tức tại các ngân hàng mà Nhà nước nắm giữ từ trên 50% đến dưới 100% vốn điều lệ. Như vậy sẽ có ba ngân hàng lớn gồm Vietcombank, VietinBank và BIDV thực hiện theo quy định này (riêng Agribank do Nhà nước nắm 100% vốn).
Các ông lớn ngân hàng Vietcombank, VietinBank, BIDV chỉ được chia cổ tức bằng cổ phiếu khi nợ xấu dưới 3%
ẢNH; NGỌC THẮNG
Theo quy định mới, lợi nhuận của các ngân hàng sau khi bù đắp lỗ lũy kế (nếu có) và hoàn thành nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ được phân phối theo thứ tự như sau:
Đầu tiên là chia lãi cho các bên góp vốn liên kết (nếu có), tiếp theo là bù đắp khoản lỗ của các năm trước đã hết thời hạn được khấu trừ. Sau đó, tổ chức tín dụng phải trích 10% lợi nhuận sau thuế vào quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ, với giới hạn tối đa không vượt quá vốn điều lệ.
Phần lợi nhuận còn lại sau các bước trên được tiếp tục phân phối vào các quỹ: quỹ dự phòng tài chính (tối đa 10%, không vượt quá 25% vốn điều lệ), quỹ đầu tư phát triển (tối đa 25%, không vượt vốn điều lệ), quỹ khen thưởng và phúc lợi cho người lao động, quỹ thưởng cho người quản lý theo quy định hiện hành. Sau khi hoàn tất các khoản trích lập này, tổ chức tín dụng mới được xem xét chia cổ tức.
Đối với việc chia cổ tức, các ngân hàng có thể được chia bằng tiền mặt hoặc bằng cổ phiếu. Tuy nhiên, trong trường hợp chia bằng cổ phiếu, ngân hàng phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về hiệu quả hoạt động và chất lượng tín dụng. Cụ thể, chỉ những nhà băng có vốn nhà nước được Ngân hàng Nhà nước xếp loại B trở lên trong 3 năm liền kề trước và có tỷ lệ nợ xấu dưới 3% mới đủ điều kiện chia cổ tức bằng cổ phiếu. Việc đánh giá và xếp loại tổ chức tín dụng được thực hiện dựa trên 5 tiêu chí chủ yếu gồm doanh thu; lợi nhuận sau thuế và tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu; tỷ lệ nợ xấu và tỷ lệ nợ có khả năng mất vốn; tình hình chấp hành pháp luật; việc thực hiện sản phẩm, dịch vụ công ích (nếu có).
Về tiêu chí doanh thu, tổ chức tín dụng được xếp loại A nếu tổng doanh thu thực hiện bằng hoặc cao hơn kế hoạch; xếp loại B nếu đạt tối thiểu 90% kế hoạch; và xếp loại C nếu dưới 90%. Với tiêu chí thứ hai, tổ chức tín dụng có lợi nhuận sau thuế và tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu được xếp loại A nếu cả hai chỉ số đều đạt hoặc vượt kế hoạch; xếp loại B nếu cả hai đạt tối thiểu 90% kế hoạch; và xếp loại C nếu một trong hai chỉ tiêu không đạt 90% kế hoạch. Trường hợp tổ chức có lỗ, nếu lỗ thực hiện thấp hơn mức lỗ kế hoạch thì xếp loại A; bằng kế hoạch thì xếp loại B; và cao hơn kế hoạch thì xếp loại C.
Đối với tiêu chí nợ xấu, tổ chức tín dụng được xếp loại A nếu có tỷ lệ nợ xấu dưới 3% và tỷ lệ nợ có khả năng mất vốn dưới 2% trên tổng dư nợ. Nếu tỷ lệ nợ xấu vượt 3,5% hoặc tỷ lệ nợ có khả năng mất vốn vượt 2,5%, hoặc nếu hai tỷ lệ này vượt quá 110% so với kế hoạch thì tổ chức bị xếp loại C. Các trường hợp còn lại được xếp loại B...
Bên cạnh đó, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu còn phải được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam lấy ý kiến thống nhất với Bộ Tài chính trước khi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và chấp thuận chủ trương.
Trường hợp chia cổ tức bằng tiền mặt, phần lợi nhuận tương ứng với phần vốn nhà nước góp trong tổ chức tín dụng phải được nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật.
