Những tháng đầu năm, cơ quan chức năng đẩy mạnh chiến dịch truy quét hàng giả, hàng nhái, đồng thời tăng cường các biện pháp siết chặt quản lý thuế nhằm đảm bảo minh bạch trong kinh doanh. Ngành dược phẩm – một trong những mặt hàng thiết yếu – đã được tập trung giám sát. Bộ Y tế đã phát động cao điểm kéo dài từ 15/5 đến 15/6/2025, tập trung kiểm tra các nhóm sản phẩm như thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thiết bị y tế, hóa chất diệt khuẩn và côn trùng.
Từng là điểm mua bán dược phẩm sôi động, những ngày gần đây, các chợ thuốc truyền thống rơi vào cảnh vắng vẻ, đìu hiu, lượng khách thưa thớt. Nguyên nhân chính đến từ việc không ít cơ sở kinh doanh khó đáp ứng yêu cầu về hóa đơn, chứng từ, và nguồn gốc xuất xứ hàng hóa theo quy định mới. Ngoài ra, tâm lý thận trọng của người tiêu dùng phần nào khiến khách đến các nhà thuốc truyền thống sụt giảm nghiêm trọng.
Trong bối cảnh đó, các chuỗi bán lẻ dược phẩm hiện đại đang đứng trước cơ hội lớn để mở rộng thị phần. Với hệ thống quản lý chuyên nghiệp, hàng hóa có nguồn gốc rõ ràng và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp luật về thuế, các chuỗi như Long Châu, An Khang, Pharmacity...không chỉ đáp ứng được yêu cầu của cơ quan quản lý mà còn xây dựng được niềm tin từ người tiêu dùng.
Phản ứng trái ngược của 2 chuỗi nhà thuốc tên tuổi: Long Châu tăng tốc, An Khang "chưa vội"
Trong một phát biểu vào cuối tháng 5 vừa qua, ông Đoàn Văn Hiểu Em, Tổng Giám đốc chuỗi nhà thuốc An Khang trực thuộc Thế giới Di động (MWG) đã nhấn mạnh rằng bối cảnh hiện tại là "cơ hội vàng thứ hai" cho ngành bán lẻ dược phẩm. Cơ hội đầu tiên đã xuất hiện trong giai đoạn đại dịch Covid-19, khi nhu cầu về các sản phẩm liên quan tới sức khỏe tăng cao. Tuy nhiên, An Khang đã bỏ lỡ giai đoạn thị trường dược phẩm bùng nổ này. Tới nay, việc siết chặt quản lý thuế và truy quét hàng giả sẽ thúc đẩy người tiêu dùng chuyển hướng sang các chuỗi bán lẻ hiện đại, nơi đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ chăm sóc khách hàng vượt trội.
Dù vậy, thực tế cho thấy không phải dễ dàng để tất cả chuỗi bán lẻ dược phẩm có thể nắm bắt cơ hội trên. Mặc dù ông Hiểu Em nhấn mạnh “An Khang đang chờ một cơ hội và cơ hội vàng thứ 2 đang xuất hiện, lần này chúng tôi không thể bỏ lỡ”, song quy mô chuỗi nhà thuốc này lại đang “dậm chân tại chỗ”. Tính đến ngày 10/6/2025, An Khang vẫn duy trì 326 cửa hàng, giữ nguyên số lượng ghi nhận vào cuối năm 2024. Không một nhà thuốc mới nào được mở thêm trong hơn nửa năm qua.
Trước đó, An Khang đã gây bất ngờ khi quyết định rút hoàn toàn khỏi thị trường miền Bắc vào cuối năm 2024. Đây là một phần trong chiến lược “thu mình” nhằm tập trung tái cơ cấu và tối ưu chi phí hoạt động sau giai đoạn mở rộng nóng 2021–2022 nhưng không đạt như kỳ vọng ban đầu. Việc không phản ứng kịp thời trước bối cảnh thuận lợi như hiện tại có thể khiến An Khang tiếp tục bỏ lỡ một “khoảnh khắc thị trường” hiếm có – điều mà chính CEO của họ đã nhận diện.
Trái ngược với sự thận trọng của An Khang, chuỗi nhà thuốc FPT Long Châu lại đang cho thấy tham vọng lớn trong việc chiếm lĩnh thị trường bán lẻ dược phẩm. Tính đến ngày 10/6/2025, Long Châu đã đạt con số 2.121 cửa hàng trên toàn quốc, tăng gần 100 nhà thuốc so với đầu cuối quý 1/2025. Trung bình, mỗi ngày trong quý 2 Long Châu mở từ 1-2 cửa hàng mới, một tốc độ tăng trưởng ấn tượng, thể hiện rõ chiến lược phủ sóng toàn quốc.
Điểm mạnh của Long Châu là đầu tư mạnh vào dịch vụ chăm sóc khách hàng, cộng thêm danh mục sản phẩm đa dạng, từ thuốc kê đơn đến thực phẩm chức năng. Ghi nhận trong quý đầu năm, doanh thu của Long Châu đạt 8.054 tỷ đồng, tăng 46% so với cùng kỳ, chiếm 69% tổng doanh thu của FPT Retail. Con số này gấp gần 16 lần mức doanh thu của đối thủ cạnh tranh An Khang. Trung bình mỗi nhà thuốc Long Châu thu 1,3 tỷ đồng/tháng.
Với cả năm 2025, FPT Long Châu đặt mục tiêu mở mới 430 cửa hàng, bao gồm nhà thuốc và trung tâm tiêm chủng, nhằm tiếp tục mở rộng mạng lưới và củng cố vị thế dẫn đầu trong ngành dược phẩm bán lẻ tại Việt Nam.
Phản ứng với thông tin tích cực, cổ phiếu công ty mẹ của Long Châu là CTCP FPT Retail (mã: FRT) ghi nhận diễn biến tích cực. Thị giá tăng mạnh Đây là mức giá cao nhất trong vòng 3 tháng trở lại đây, lấy lại toàn bộ những gì đã mất sau nhịp chỉnh sâu đầu tháng 4. Cổ phiếu FRT hiện đạt 179.900 đồng/cp.
Cú sốc cho thị trường truyền thống lại là thời cơ cho các chuỗi bán lẻ dược phẩm hiện đại
Cuộc chiến giành thị phần trong ngành bán lẻ dược phẩm Việt Nam đang bước vào giai đoạn quyết liệt. Trong khi các cơ sở kinh doanh truyền thống đang chật vật thích nghi với các quy định mới, các chuỗi bán lẻ hiện đại đứng trước thời cơ để mở rộng quy mô và củng cố vị thế.
Chứng khoán SSI trong báo cáo gần nhất cho rằng tác động ngắn hạn từ chiến dịch chống hàng giả, hàng nhái cũng như việc bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh có doanh số trên 1 tỷ đồng sẽ thúc đẩy nhanh quá trình dịch chuyển từ kênh thương mại truyền thống sang thương mại hiện đại. Các chuỗi nhà thuốc và siêu thị hiện đại được cho sẽ hưởng lợi chính.
Bên cạnh đó, các chính sách liên quan tới sàn thương mại điện tử cũng tạo môi trường lành mạnh cho doanh nghiệp chính thống. Theo Luật sửa đổi số 56/2024/QH15, từ ngày 1/4/2025 các sàn giao dịch TMĐT sẽ phải khai và nộp thuế thay cho cá nhân kinh doanh hoạt động trên nền tảng của mình. Như vậy, các shop kinh doanh hàng xách tay, hàng không kê khai thuế đầy đủ trên sàn thương mại điện tử sẽ phải đóng thuế cao hơn, qua đó thu hẹp chênh lệch giá so với các doanh nghiệp đóng thuế đầy đủ.
Với những điều kiện trên, SSI Research đánh giá các doanh nghiệp bán lẻ hiện đại sẽ được cạnh tranh một cách công bằng hơn và đỡ phải cạnh tranh gay gắt về giá hơn. Các doanh nghiệp có thể hưởng lợi nhờ những thay đổi trên bao gồm Thế giới Di động (MWG), FPT Retail (FRT), Digiworld (DGW) và chuỗi Winmart của Masan (MSN).
