Người tiêu dùng Trung Quốc vốn thắt chặt chi tiêu trong bối cảnh thị trường bất động sản sụp đổ, nay đang đổ tiền tiết kiệm sang thị trường chứng khoán.
Sau nhiều năm ảm đạm, chứng khoán Trung Quốc đang bùng nổ trở lại. Chỉ số Shanghai Composite – vốn do nhà đầu tư cá nhân chi phối – đã tăng khoảng 13% từ đầu năm đến nay, trong khi chỉ số blue-chip CSI 300 tăng 10%.
Đà tăng không chỉ dừng lại ở thị trường đại lục. Tại Hồng Kông, chỉ số Hang Seng đã vọt khoảng 30% từ đầu năm, được thúc đẩy bởi dòng tiền khổng lồ từ nhà đầu tư Trung Quốc đại lục. Theo phân tích của Reuters, các nhà đầu tư đã rót kỷ lục 90 tỷ USD vào chứng khoán Hồng Kông trong nửa đầu năm 2025.
Người dân Trung Quốc hiện nắm giữ lượng tiền tiết kiệm khổng lồ, gần 162 nghìn tỷ nhân dân tệ (22,5 nghìn tỷ USD), gấp đôi so với năm 2020. Tuy nhiên, phần lớn vẫn e dè với bất động sản và tìm kiếm kênh đầu tư thay thế.
“Thị trường đã đi một chặng đường dài, nhưng vẫn còn rất nhiều tiền nằm ngoài cuộc chơi”, Rory Green, chuyên gia kinh tế trưởng về Trung Quốc tại GlobalData.TS Lombard, nhận định.
Cú hích ban đầu đến từ cơn sốt quanh mô hình AI DeepSeek R-1 của Trung Quốc, giúp thổi bùng làn sóng tăng giá cổ phiếu trong nước và tại Hồng Kông. Tuy vậy, giới phân tích cho rằng định giá cổ phiếu vẫn ở mức rẻ, với tỷ lệ vốn hóa/GDP và tỷ lệ vốn hóa so với tiết kiệm hộ gia đình đều thấp hơn mức trung bình lịch sử.
“Dựa trên tình hình bất ổn và tăng trưởng cơ cấu chậm lại, chúng tôi tin vẫn còn dư địa tăng giá cổ phiếu”, Green viết. Ông cũng lưu ý rằng các thị trường giá lên (bull market) ở Trung Quốc thường diễn ra nhanh và dữ dội.
Dù chứng khoán tăng vọt, kinh tế Trung Quốc vẫn bộc lộ nhiều điểm yếu trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ.
Giá bất động sản tiếp tục giảm trong tháng 7, trong khi doanh số bán lẻ chỉ tăng 3,7% so với cùng kỳ, mức thấp nhất từ đầu năm. Áp lực giảm phát vẫn hiện hữu.
Bắc Kinh đã phát tín hiệu sẽ can thiệp, cam kết kiềm chế giảm phát và ngăn chặn các cuộc chiến giảm giá.
“Tất nhiên, thị trường chứng khoán không phải là nền kinh tế – đặc biệt tại Trung Quốc, nơi kinh tế thường tăng trưởng nhanh hơn thị trường vốn”, Green nhấn mạnh. “Tuy nhiên, với tỷ trọng lớn nhà đầu tư cá nhân, chứng khoán có thể trở thành chỉ báo sớm về niềm tin tiêu dùng; và hiện tại, tín hiệu ấy rõ ràng đang rất tích cực”.
Rủi ro vẫn còn. Đàm phán Mỹ-Trung thất bại, gói kích thích kinh tế yếu kém và tình trạng giảm phát kéo dài đều có thể ảnh hưởng đến các nhà đầu tư bán lẻ. Nhưng hiện tại, Green cho rằng tâm lý đang chi phối: “Tâm lý sợ bỏ lỡ (FOMO) mạnh hơn kinh tế vĩ mô”.
Theo BI
