Advanced Micro Devices (AMD) là một trong những hãng sản xuất bán dẫn hàng đầu thế giới. Thành công của bà Lisa Su trong lĩnh vực nam giới thống trị là minh chứng sống động cho tài năng, ý chí và tầm nhìn vượt bậc của phụ nữ hiện đại.
Từ cô bé nhập cư đến “nữ hoàng bán dẫn”
Lisa Tzwu-Fang Su sinh năm 1969 tại Đài Loan (Trung Quốc). Năm 3 tuổi, bà cùng cha mẹ di cư đến Mỹ, bắt đầu một cuộc sống mới tại New York.
Từ nhỏ, cô bé Lisa đã được cha (một nhà toán học) và mẹ (một kế toán viên và sau này là doanh nhân) khuyến khích học toán và khoa học. Bà kể cha mình thường đố bà giải toán ngay trên bàn ăn.
Dù vậy, lúc đầu bà không hứng thú nối nghiệp cha. Khi còn ở độ tuổi vị thành niên, bà mơ ước trở thành một nghệ sĩ piano. Tuy nhiên, do năng lực chưa tới, bà rẽ hướng sang kỹ thuật.
Sau khi tốt nghiệp trường trung học khoa học Bronx High School danh giá, bà theo học ngành kỹ thuật điện tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), nơi bà lấy bằng cử nhân, thạc sĩ và tiến sĩ.
Hành trình học vấn của bà không chỉ là nền tảng vững chắc mà còn là bước đệm để bà bước vào thế giới công nghệ đầy thách thức.
Trước khi trở thành CEO của AMD, bà Lisa Su đã có một sự nghiệp đáng kinh ngạc. Bà bắt đầu tại Texas Instruments, sau đó gia nhập IBM, nơi bà dẫn dắt việc phát triển công nghệ bán dẫn silicon-on-insulator và cải tiến hiệu suất chip bằng cách thay thế dây dẫn nhôm bằng đồng – một bước ngoặt trong ngành công nghiệp vi mạch.
Tại Freescale Semiconductor, bà đảm nhận vai trò Giám đốc Công nghệ, định hình chiến lược phát triển sản phẩm mạng và đa phương tiện.
Trả lời trên tạp chí Time, bà thừa nhận sự nghiệp khá may mắn. “Mỗi hai năm, tôi lại làm được một điều khác biệt”.
Năm 2012, bà Lisa Su gia nhập AMD với vai trò Phó Chủ tịch cấp cao và Giám đốc bộ phận kinh doanh toàn cầu. Chỉ hai năm sau, vào tháng 10/2014, bà được bổ nhiệm làm CEO – trở thành người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo tập đoàn từ khi thành lập năm 1969.
Khi ấy, AMD đang đối mặt với khủng hoảng tài chính nghiêm trọng, giá cổ phiếu chỉ khoảng 3 USD và nguy cơ phá sản cận kề. Theo tạp chí Time, AMD đã phải cắt giảm 25% nhân sự.
Tuy nhiên, với tầm nhìn chiến lược và sự quyết đoán, bà đã đưa AMD từ bờ vực thẳm trở thành một “gã khổng lồ” trong ngành công nghệ.
Dưới sự dẫn dắt của bà Lisa Su, AMD đã trải qua một cuộc lột xác ngoạn mục. Bà là một trong số ít CEO Fortune 500 có bằng tiến sĩ.
Nền tảng kỹ thuật đã giúp bà dẫn dắt một số đổi mới công nghệ, bao gồm CPU mới nhanh hơn cho máy tính, mang đến thành công cho AMD.
Từ khi trở thành CEO, bà đưa ra kế hoạch ba phần giúp AMD cạnh tranh với Intel và Nvidia: chỉ bán sản phẩm chất lượng cao, củng cố niềm tin của khách hàng và đơn giản hóa việc vận hành.
Sự ra đời của dòng vi xử lý Ryzen và EPYC giúp AMD lấy lại thị phần từ đối thủ Intel, đồng thời khẳng định vị thế trong cuộc đua công nghệ toàn cầu.
Đỉnh cao của thành công là việc AMD vượt qua Intel về giá trị vốn hóa thị trường và doanh thu thường niên vào năm 2022. Cũng trong năm này, bà thâu tóm Xilinx với giá 49 tỷ USD, mở rộng năng lực công nghệ và củng cố vị trí dẫn đầu trong lĩnh vực tính toán hiệu năng cao của công ty.
Dù vẫn bị hãng Nvidia bỏ xa, bà nói thành công được đo lường bằng thập kỷ, không phải theo quý. “Mọi thứ đều cần có thời gian”, bà chia sẻ.
Đến nay, cổ phiếu AMD tăng giá hơn 30 lần, nâng vốn hóa lên 160,41 tỷ USD. Tài sản ròng của nữ tướng cũng tăng mạnh. Tạp chí Forbes ước tính bà sở hữu tài sản ròng 1,3 tỷ USD tính đến tháng 4/2024.
Truyền cảm hứng cho phụ nữ toàn cầu
Lisa Su không chỉ là một nhà lãnh đạo tài ba mà còn là nguồn cảm hứng lớn lao cho phụ nữ trên khắp thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học).
Là một trong số ít nữ CEO của các công ty Fortune 500, bà đã phá vỡ định kiến giới và chứng minh rằng phụ nữ hoàn toàn có thể tỏa sáng trong những ngành nghề đòi hỏi sự cạnh tranh khốc liệt.
Những đóng góp của Lisa Su đã được ghi nhận qua hàng loạt giải thưởng, từ “Nhà lãnh đạo xuất sắc nhất thế giới” của Fortune (2017) đến Huy chương Robert N. Noyce của IEEE (2021) – lần đầu tiên được trao cho một phụ nữ. Tên tuổi bà liên tục xuất hiện trong các danh sách “phụ nữ quyền lực nhất thế giới”.
Bạn bè và đồng nghiệp nhận xét bà là “một chiến lược gia khôn ngoan”, đôi khi tổ chức họp vào cuối tuần và kỳ vọng nhân viên làm việc tới khuya.
Bà tin rằng lãnh đạo không phải là bẩm sinh, mà được rèn giũa qua thời gian.
Với triết lý ấy, bà Lisa Su không ngừng khuyến khích thế hệ trẻ, đặc biệt là phụ nữ, theo đuổi đam mê trong công nghệ.
Năm 2021, bà đã quyên góp số tiền thưởng khi nhận được Huy chương Robert N. Noyce – một trong những giải thưởng danh giá nhất ngành bán dẫn – cho Quỹ phụ nữ làm kỹ thuật của IEEE.
Bà cũng thành lập Quỹ học bổng Lisa Su tại MIT, hỗ trợ các nữ sinh viên tốt nghiệp ngành công nghệ nano. Đây đều là những nỗ lực của bà nhằm tạo điều kiện cho phụ nữ vươn lên.
