Theo dữ liệu ngành của Wichart, trong 9 tháng đầu năm, số dư nợ xấu (nợ từ nhóm 3 đến nhóm 5) của ngành ngân hàng tiếp tục tăng thêm hơn 19% so với cuối năm 2024, lên 274.050 tỷ đồng, ghi nhận mức cao kỷ lục của ngành.
Theo thống kê từ báo cáo tài chính của 27 ngân hàng niêm yết đã công bố báo cáo tài chính quý III/2025, số dư nợ xấu của 24/27 nhà băng đã tăng so với cuối năm 2024, trong đó có tới 19 nhà băng tăng trưởng số dư nợ xấu ở hai con số.
Không chỉ tập trung ở những ngân hàng quy mô nhỏ, đà tăng nợ xấu còn xuất hiện ở nhiều ngân hàng lớn thuộc nhóm Big4 và các ngân hàng tư nhân hàng đầu, phản ánh áp lực chất lượng tài sản đang bào mòn lợi nhuận và tiềm ẩn rủi ro cho toàn hệ thống.
Trong đó, nếu xét về giá trị tuyệt đối, BIDV là ngân hàng có số dư nợ xấu tăng nhiều nhất trong kỳ này (tăng thêm 12.907 tỷ đồng), tương ứng tỷ lệ tăng 44% so với cuối năm 2024 và HDBank (tăng thêm 5.618 tỷ đồng), tương ứng 66%.
Trong khi đó, có ba nhà băng đi ngược chiều khi có số dư nợ xấu giảm sau chín tháng đầu năm bao gồm NCB (giảm 38%), ABBank (giảm 23%) và ACB (giảm 15%).
Trong báo cáo ngành ngân hàng vừa công bố, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) cho biết nợ xấu nội bảng toàn ngành tăng (gộp) khoảng 7.000 tỷ đồng so với quý trước, lên mức 274.000 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ nợ xấu 2,01%, giảm so với 2,04% trong quý II/2025.
Theo VDSC, diễn biến này không đáng lo ngại khi nợ xấu hình thành ròng tiếp tục giảm giảm so với quý trước xuống 28.000 tỷ đồng và các ngân hàng chủ động thu hẹp hoạt động xử lý rủi ro trong quý xuống còn khoảng 21.000 tỷ đồng (thấp hơn lượng nợ xấu hình thành ròng).
Số liệu cho thấy nợ xấu hình thành ròng có xu hướng giảm và ổn định tại phần lớn ngân hàng, ngoại trừ một số trường hợp như MB, VPBank, SHB và Sacombank.
Riêng tại MB, phần nợ xấu tăng mang tính tạm thời, xuất phát từ khó khăn của một số khách hàng trong lĩnh vực năng lượng tái tạo đang đàm phán hợp đồng mua bán điện với EVN, dự kiến sẽ được tháo gỡ trong quý IV/2025.
Ngược lại, VietinBank, Techcombank, ACB và Sacombank là những ngân hàng nổi bật về chất lượng tài sản, với khả năng thu hồi nợ xấu nội bảng tốt và bộ đệm dự phòng được củng cố đáng kể. Tuy nhiên, nhóm phân tích lưu ý rằng nợ nhóm 2 hình thành tăng trở lại lên hơn 50.000 tỷ đồng là yếu tố cần đánh giá thêm.
Trước đó, kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng (TCTD) trong quý IV/2025 do Ngân hàng Nhà nước công bố, các tổ chức tín dụng nhận định tỷ lệ nợ xấu tiếp tục chiều hướng giảm nhẹ trong quý III/2025 đúng như kỳ vọng và dự báo tiếp tục giảm mạnh hơn trong quý IV/2025, trái ngược với nhận định “tăng” của cùng kỳ năm trước.
Tại kỳ điều tra này, các tổ chức tín dụng đã điều chỉnh giảm dự báo về tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng tính đến cuối năm 2025 so với kết quả ghi nhận tại cuộc điều tra kỳ trước.
(Nguồn: VDSC)
Tỷ lệ bao phủ nợ xấu cải thiện
Một trong những diễn biến đáng chú ý là tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) toàn hệ thống đã cải thiện 4 điểm % so với tại thời điểm cuối quý II, lên mốc 84%, tuy nhiên vẫn khá cách biệt so với mức đỉnh 149% vào quý I/2022.
Theo dữ liệu từ Wichart, số dư dự phòng rủi ro vào cuối quý III/2025 của các ngân hàng niêm yết ở mức 230.000 tỷ đồng, tăng gần 11% so với cuối năm ngoái. Trong khi đó, số dư nợ xấu tăng hơn 19%, lên hơn 274.000 tỷ đồng. Xét chung toàn ngành, tỷ lệ bao phủ nợ xấu trong 9 tháng đầu năm 2025 đạt 84%, giảm 6 điểm % so với đầu năm.
Theo thống kê từ báo cáo tài chính quý III/2025 của 27 ngân hàng niêm yết, tỷ lệ bao phủ nợ xấu (số dư dự phòng/số dư nợ xấu) phần lớn nhà băng đều giảm so với thời điểm cuối năm ngoái.
Theo số liệu thống kê, chỉ có 9/27 ngân hàng báo cáo tỷ lệ bao phủ nợ xấu tăng trong 9 tháng đầu qua. Đặc biệt, nhóm ngân hàng lớn như BIDV, MB, VPBank ghi nhận tỷ lệ LLR giảm xuống.
Hiện còn 4 ngân hàng duy trì được tỷ lệ bao phủ trên ngưỡng 100% là Vietcombank, VietinBank, Techcombank, Bac A Bank. BIDV đã rời nhóm này khi ghi nhận tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm từ 133,7% từ đầu năm xuống còn 95% cuối quý III.
Nhóm ngân hàng Big4 phần lớn đều thực hiện trích lập khá đầy đủ, đảm bảo dự phòng rủi ro cho nợ xấu; tuy nhiên hai "ông lớn" VietinBank và BIDV có bộ đệm vốn khá là mỏng so với quy mô tổng tài sản của hai ngân hàng.
Triển vọng cải thiện chất lượng tài sản ngân hàng
Trao đổi với người viết, chuyên gia Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho biết theo quan sát sơ bộ từ các số liệu gần đây, nợ xấu vẫn chủ yếu tập trung vào hai nhóm chiếm tỷ trọng lớn nhất.
Đầu tiên là lĩnh vực bất động sản. Đây vẫn là nhóm chiếm tỷ trọng cao, mặc dù cơ cấu tỷ lệ đã có sự sụt giảm so với thời điểm năm ngoái. Chuyên gia cho biết nợ xấu bất động sản từ năm 2022 đến nay chưa giảm đi hoàn toàn, chỉ có xu hướng giảm dần. Vấn đề cốt lõi là tiến độ xử lý các dự án vẫn chưa triển khai, dẫn đến áp lực nợ xấu vẫn còn tồn tại.
Bên cạnh đó, tín dụng tiêu dùng lại có xu hướng nổi lên trong thời gian gần đây, khi nợ xấu có chiều hướng gia tăng. Theo ông Minh, đây là điều tất yếu, bởi khi các ngân hàng tăng trưởng tín dụng, áp lực nợ xấu cũng tăng theo.
Về triển vọng, vị chuyên gia cho biết trong thời gian tới có thể kỳ vọng chất lượng tài sản của các ngân hàng sẽ được cải thiện nhờ một số yếu tố hỗ trợ.
Trong ngắn hạn, yếu tố thứ nhất có thể kể đến là tăng trưởng kinh tế. Theo ông Minh, trong quý IV/2025, tăng trưởng có thể tiếp tục duy trì ở mức cao, đặc biệt với việc Chính phủ đẩy mạnh giải ngân đầu tư công. Điều này giúp giảm các rủi ro nợ xấu gia tăng và giảm các rủi ro bị các tác động từ thiên tai, bão lũ.
Bên cạnh đó, xuất khẩu được kỳ vọng tăng trưởng trở lại cũng sẽ góp phần bù đắp các áp lực trước đó. Hai yếu tố này trong ngắn hạn có thể hỗ trợ cho việc cải thiện chất lượng tài sản của các ngân hàng.
Ông Nguyễn Thế Minh,Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam Yuanta Việt nam. (Ảnh: VNB)
Về dài hạn, yếu tố then chốt là thị trường bất động sản. Trong năm 2025, các chính sách đã dần cởi mở hơn, gỡ bỏ các nút thắt, gia tăng nguồn cung và giúp nhiều dự án chuyển từ trạng thái đóng băng sang có thanh khoản.
Ông Minh kỳ vọng năm 2026, thanh khoản thị trường bất động sản sẽ cải thiện, nhờ các chính sách sửa đổi Luật đất đai và các điều chỉnh mới, từ đó kéo theo chất lượng tài sản của ngân hàng được nâng lên.
Ngoài ra, mục tiêu tăng trưởng hai con số của Chính phủ từ 2026 đến 2030 cũng sẽ là động lực quan trọng, tạo bức tranh tích cực hơn cho chất lượng tài sản ngân hàng.
Chuyên gia cũng nhấn mạnh, lĩnh vực bán lẻ của Việt Nam trong giai đoạn vừa qua chịu ảnh hưởng từ các rủi ro bên ngoài như thương mại và FDI. Dù vẫn tăng trưởng, nhưng mức tăng chưa mạnh như chu kỳ hằng năm. Tuy nhiên, từ năm sau, khi các rủi ro địa chính trị và thương mại giảm bớt, động lực tăng trưởng bán lẻ sẽ cải thiện, từ đó nâng cao chất lượng tài sản trong lĩnh vực cho vay tiêu dùng.
Cuối cùng, việc duy trì chính sách nới lỏng tiền tệ, đặc biệt khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến sẽ nới lỏng mạnh tay hơn với việc cắt giảm lãi suất từ năm sau, sẽ là yếu tố hỗ trợ gián tiếp cho chất lượng tài sản của các ngân hàng trong năm tới.
