Loại vũ khí được mô tả có khả năng bắn vạn mũi tên cùng lúc không chỉ là truyền thuyết mà còn là một thực thể lịch sử có giá trị lớn.
Sáng chế vượt thời đại và thực nghiệm ấn tượng
Thượng tướng, Viện sĩ Nguyễn Huy Hiệu, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng và kỹ sư Vũ Đình Thanh đã dành nhiều năm nghiên cứu và phục dựng nỏ thần.
Họ đã đưa ra nhiều bằng chứng cho thấy nỏ thần gắn liền với cấu trúc đặc biệt của thành Cổ Loa và chiến công của người Việt trong giai đoạn đầu dựng nước.
Thượng tướng, Viện sĩ, Tiến sĩ, Anh hùng LLVTND Nguyễn Huy Hiệu; Trung tướng, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Chiến; Đại tá, Giáo sư, Tiến sĩ Lê Đình Sỹ; Đại tá, Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Tang Bồng; cung thủ Phạm Quang Minh và kỹ sư Vũ Đình Thanh bắn nỏ thần phục dựng. (Ảnh: NVCC)
Năm 2022, kỹ sư Vũ Đình Thanh được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp bằng độc quyền cho sáng chế “Nỏ bắn nhiều tên, lực nỏ tác dụng vào ống tên, trong ống có nhiều mũi tên nhỏ”.
Kỹ sư Thanh cho biết, khả năng bắn nhiều mũi tên cùng lúc chỉ là một trong hai sáng chế đáng chú ý. Nguyên lý sát thương của nỏ thần là tận dụng lực hút của Trái đất, giúp mũi tên rơi với tốc độ lớn nhất khi chạm đất, từ đó gây sát thương mạnh ở khoảng cách xa.
Kỹ sư Thanh và các cộng sự đã thực hiện thí nghiệm bắn nỏ thần phục dựng từ độ cao 15m, cho kết quả mũi tên đồng xuyên thủng tấm gỗ dày 5cm.
Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu nhấn mạnh rằng, trong kháng chiến chống Mỹ, pháo rải đinh từ độ cao 30m đã có sức sát thương lớn, chứng minh rằng nỏ thần có thể tiêu diệt địch từ khoảng cách xa.
Khám phá khảo cổ và tôn vinh bản sắc dân tộc
Những khẳng định của kỹ sư Vũ Đình Thanh không chỉ dựa vào lý thuyết và thực nghiệm mà còn được củng cố bởi các bằng chứng khảo cổ học quan trọng. Tại khu vực thành nội Cổ Loa, các nhà khảo cổ đã phát hiện hàng vạn mũi tên đồng có niên đại hơn 2.300 năm, cùng với một xưởng đúc mũi tên đồng gần như còn nguyên vẹn trên diện tích khoảng 1.000 m².
Đại Việt sử ký toàn thư ghi thành Cổ Loa cao chót vót, mũi tên đồng Cổ Loa mà khảo cổ tìm được thả từ trên cao xuyên thủng giáp sắt. (Ảnh: NVCC)
Vào tháng 6/2024, Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu và kỹ sư Vũ Đình Thanh đã trình bày báo cáo “Khôi phục nỏ thần An Dương Vương góp phần nhận diện giá trị đích thực của thời đại dựng nước đầu tiên” tại Hội nghị Sử học toàn quốc lần thứ nhất với chủ đề “Nghiên cứu chủ quyền quốc gia lãnh thổ theo định hướng tiếp cận toàn bộ và toàn diện của lịch sử Việt Nam”.
Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu đã nhiều lần nhấn mạnh: “Nỏ thần giết vạn giặc, thành Cổ Loa hình ốc cao hàng trăm mét là những sự thật lịch sử, không chỉ là truyền thuyết.”
Kỹ sư Vũ Đình Thanh cho biết, trong thời gian tới, ông và cộng sự đang hoàn thiện một chiếc nỏ có khả năng bắn cùng lúc 200 mũi tên. Mục tiêu cuối cùng là phục dựng thành công nỏ bắn 10.000 mũi tên đồng như mô tả trong truyền thuyết, nhằm chứng minh rằng nỏ thần là có thật.
Từ khảo cổ học, vật lý học, di truyền học đến sử học, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy trình độ công nghệ quân sự của người Việt cổ rất phát triển.
Nếu bí mật của “nỏ thần Cổ Loa” được giải mã và khẳng định rõ ràng, điều này sẽ không chỉ làm sáng tỏ một giai đoạn lịch sử mà còn khơi dậy niềm tự hào dân tộc về trí tuệ, bản lĩnh và sự sáng tạo của tổ tiên chúng ta.
