Báo cáo về ngành kinh doanh ẩm thực (F&B) của FiinGroup công bố cho thấy thị trường trong nước gặp khó khăn trong quý I/2025.
Doanh thu toàn ngành giảm hơn 10% so với quý trước. Nguyên nhân chính là doanh thu nội địa giảm 15,4% sau kỳ nghỉ Tết. Đây là thời điểm người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, cộng thêm ảnh hưởng từ lạm phát khiến sức mua suy yếu. Tuy nhiên, xuất khẩu F&B tăng 13,1% so với cùng kỳ, góp phần bù đắp phần nào cho sự sụt giảm nội địa.
Người tiêu dùng trong nước đang cắt giảm chi tiêu do thu nhập bị ảnh hưởng và giá cả tăng cao. Những sản phẩm không thiết yếu như bia và sữa bị giảm sức mua rõ rệt. Để giữ doanh thu, nhiều doanh nghiệp phải giảm giá, khiến lợi nhuận càng bị thu hẹp.
Người tiêu dùng tại Việt Nam đang thắt chặt chi tiêu. (Ảnh: Đức Huy).
Ngoài chịu ảnh hưởng từ biến động kinh tế kéo dài, nhu cầu tiêu dùng suy giảm, theo ông Vũ Thanh Hùng - Tổng giám đốc iPOS.vn - đơn vị công nghệ đang đồng hành cùng hơn 100.000 cửa hàng F&B trên toàn quốc, cho biết nhiều chủ quán nói nửa đầu năm là giai đoạn đặc biệt khó khăn về dòng tiền, buộc họ phải cắt giảm nhiều chi phí vận hành.
Ông Hùng nói các doanh nghiệp F&B hiện vẫn đối mặt với thách thức từ xu hướng siết chặt các chính sách quản lý tài chính và thuế. Đơn cử như việc triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, được kết nối dữ liệu với cơ quan thuế theo thời gian thực.
“Nghị định này mang lại hiệu quả về minh bạch và quản lý, nhưng cũng đặt ra áp lực cho nhiều chủ quán nhỏ lẻ, cần kịp thời thích nghi với việc kê khai, quy định về thuế hay sử dụng hệ thống điện tử trong vận hành”, ông Hùng nói.
Trong bối cảnh đó, theo FiinGroup, để ứng phó, nhiều doanh nghiệp F&B dự kiến tăng giá bán trong năm 2025 nhằm bảo vệ lợi nhuận. Tuy vậy, điều này có thể ảnh hưởng đến sức mua trong bối cảnh nhu cầu còn yếu.
“Doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng và có chiến lược dài hạn. Một số hướng đi có thể gồm đẩy mạnh tự động hóa, đàm phán lại giá nguyên liệu và mở rộng thị trường xuất khẩu để thích nghi với tình hình hiện nay”, nhà phân tích tại FiinGroup khuyến cáo.
Dự báo này phù hợp với báo cáo về ngành kinh doanh F&B được iPOS.vn công bố đầu năm nay. Báo cáo dựa trên phản hồi của hơn 4.000 chủ doanh nghiệp F&B cho thấy có đến 49,2% người bày tỏ quyết định sẽ tăng giá sản phẩm trong năm nay.
Đây được xem là cách để doanh nghiệp duy trì biên lợi nhuận, bù đắp cho những khoản chi phí gia tăng, đồng thời có thể nâng cao chất lượng dịch vụ, cải thiện trải nghiệm khách hàng.
Trong năm 2024, 44,8% doanh nghiệp F&B ghi nhận chi phí nguyên vật liệu chiếm từ 30% trở lên trong giá bán, trong đó 6,2% đơn vị có khoản chi phí này vượt quá 50%, đẩy biên lợi nhuận vào mức nguy hiểm.
Ngược lại, chỉ 24,8% doanh nghiệp có tỷ lệ nguyên liệu dưới 20% giá bán. Con số này cho thấy áp lực chi phí đầu vào đang gia tăng mạnh, buộc các cửa hàng phải tìm cách thích ứng.
“Dự báo, áp lực chi phí nguyên vật liệu chưa có dấu hiệu giảm trong ngắn hạn, đòi hỏi doanh nghiệp F&B phải có chiến lược linh hoạt hơn. Việc cân bằng giữa giá thành, lợi nhuận và sức mua của khách hàng sẽ trở thành bài toán sống còn trong năm 2025, khi thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt”, báo cáo đánh giá.
Báo cáo dự báo ngành F&B sẽ phục hồi vào mùa hè, khi dịch vụ kinh doanh đồ uống tăng trưởng. (Ảnh: Đức Huy).
Còn theo ông Hùng tại iPOS.vn, việc tăng giá sản phẩm trong tương lai là điều không thể tránh khỏi. Sau khi doanh nghiệp đã tối ưu hết các chi phí mà giá nguyên vật liệu vẫn tiếp tục tăng, cùng với nhiều chi phí ẩn khác tiếp tục xuất hiện, thì việc tăng giá có lẽ cần được cân nhắc sớm.
Theo ông, việc tăng giá không phải tiêu cực, mà nên được xem là lời tuyên ngôn cho một lộ trình sản phẩm tốt hơn, dịch vụ tốt hơn, không phải để duy trì qua khó khăn, mà để phát triển lâu dài.
“Tôi tin rằng giai đoạn sắp tới chắc chắn sẽ có một làn sóng tăng giá trên thị trường. Đây không hẳn là điều tiêu cực, thậm chí có thể tạo ra hiệu ứng tích cực. Việc người tiêu dùng cần chi trả thêm vài nghìn đồng không phải vấn đề nghiêm trọng. Chẳng hạn ly cà phê tăng từ 50.000 đến 55.000 đồng không phải là trở ngại quá lớn.
Ngược lại, với mức tăng khoảng 10% doanh thu hoàn toàn có thể giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực để tái đầu tư và nâng cấp chất lượng dịch vụ, tạo tiền đề cho tăng trưởng bền vững, thì rõ ràng là xứng đáng”, ông Hùng nói.
Còn FiinGroup dự báo, thị trường F&B nội địa dự kiến sẽ phục hồi dần vào mùa hè – thời điểm tiêu dùng các sản phẩm như đồ uống cao. Tuy vậy, sức mua yếu vẫn là yếu tố cần quan tâm. Người tiêu dùng có xu hướng cẩn trọng hơn trong chi tiêu.
Sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng, đặc biệt từ thế hệ Gen Z, đang tạo ra xu hướng mới. Nhóm khách hàng này quan tâm đến sự tiện lợi, tính sáng tạo và trải nghiệm khác biệt.
Đây là cơ hội để doanh nghiệp phát triển sản phẩm mới. Những món ăn kết hợp giữa truyền thống và hiện đại đang được ưa chuộng hơn. Điều này phản ánh sự thay đổi trong khẩu vị và nhu cầu của người tiêu dùng trẻ.
“Để thích nghi với bối cảnh mới, doanh nghiệp cần tập trung vào đổi mới, cải tiến quy trình và phát triển bền vững. Ngành F&B vẫn cho thấy khả năng phục hồi tốt dù chịu nhiều áp lực. Nếu có chiến lược đúng đắn và sự hỗ trợ kịp thời từ nhà nước, ngành có thể vượt qua giai đoạn khó khăn. Việc theo sát xu hướng tiêu dùng, củng cố chuỗi cung ứng và tối ưu chi phí sản xuất sẽ giúp ngành đạt tăng trưởng ổn định và duy trì lợi nhuận trong thời gian tới”, FiinGroup đưa khuyến cáo.
