Việt Nam đang ứng dụng AI mạnh mẽ bất chấp nhiều thách thức (Ảnh: ST).
Đáng chú ý, bài toán về giữ chân nhân tài không chỉ nằm ở mức lương.
Việt Nam đẩy mạnh phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) với một tốc độ đáng kinh ngạc, ghi nhận 39% tăng trưởng ứng dụng trong doanh nghiệp so với cùng kỳ.
Đây là thông tin trong nghiên cứu "Khai phá Tiềm năng AI của Việt Nam" do Amazon Web Services (AWS) và Strand Partners vừa công bố.
Theo đó, gần 170.000 doanh nghiệp Việt Nam (chiếm 18%) đã triển khai AI mang lại những lợi ích kinh tế hữu hình: 61% ghi nhận doanh thu tăng trung bình 16% và 58% kỳ vọng tiết kiệm 20% chi phí.
Bức tranh tương phản
Bất chấp làn sóng ứng dụng mạnh mẽ, chiều sâu của việc triển khai AI lại cho thấy một câu chuyện khác. Có đến 74% doanh nghiệp vẫn chỉ dừng lại ở các ứng dụng cơ bản như nâng cao hiệu quả vận hành.
Sự khác biệt này tạo ra một hố sâu ngăn cách giữa các nhóm doanh nghiệp.
Trong khi đó, 35% startup linh hoạt, nhanh nhạy đang dùng AI để tạo ra các sản phẩm, dịch vụ hoàn toàn mới; con số này ở các doanh nghiệp lớn, dù có nhiều nguồn lực hơn chỉ là 11%.
Ông Nick Bonstow, Giám đốc Strand Partners, cảnh báo: "Điều này đang tạo ra một mô hình kinh tế AI “hai tầng”, có thể tác động lâu dài đến quá trình phát triển kinh tế của quốc gia.
Việc chỉ nhìn vào tỷ lệ ứng dụng có thể khiến chúng ta bỏ qua những thách thức sâu hơn mà nhiều doanh nghiệp đang phải đối mặt".
Ông Eric Yeo, Tổng Giám đốc, AWS Việt Nam (Ảnh: PV).
Dù vậy, sức hấp dẫn của AI là không thể phủ nhận. Lý giải về tốc độ tăng trưởng nóng, ông Nick cho biết lợi ích từ AI đến rất nhanh: "Đây không phải là loại công nghệ mà các doanh nghiệp phải chờ đợi 15 năm mới thấy hiệu quả”.
Nút thắt cổ chai
Rào cản lớn nhất đang kìm hãm tiềm năng của Việt Nam chính là con người. 55% doanh nghiệp xem việc thiếu hụt nhân lực có kỹ năng là trở ngại số một. Khoảng cách cung - cầu lớn đến mức nhiều công ty sẵn sàng trả thêm tới 40% lương để chiêu mộ nhân tài AI.
Trả lời báo chí, ông Emmanuel Pillai, Giám đốc Đào tạo và Chứng nhận (AWS ASEAN) cho rằng, vấn đề sâu xa hơn là sự thiếu hụt nguồn cung nhân lực: "Thông điệp lớn hơn ở đây là làm thế nào để chúng ta đảm bảo các cá nhân muốn nâng cao kỹ năng có thể tiếp cận được với các chương trình đào tạo".
Theo đó, với một đội ngũ trẻ, tài năng, doanh nghiệp sẵn sàng trả mức thù lao xứng đáng: “Nhưng việc chi trả lương là một chuyện, chúng tôi còn phải tạo ra được văn hóa, môi trường có nhiều đãi ngộ và thách thức để các bạn có thể trưởng thành hơn", ông Nguyễn Lê Trúc Giang, Giám đốc G-Asia Pacific Việt Nam, chia sẻ.
Ông cho rằng, các ngành "khát" nhân lực nhất là tài chính, ngân hàng và sản xuất, phần lớn hoạt động trên hệ thống cũ khiến việc chuyển đổi sang công nghệ mới trở nên khó khăn.
Để vượt qua các thách thức, các chuyên gia đồng thuận rằng cần một lời giải tổng thể, đòi hỏi sự chung tay của cả chính phủ và khối tư nhân.
Về phía chính phủ, việc Bộ Khoa học và Công nghệ coi AI là hạ tầng trí tuệ quốc gia được xem là một bước đi thực sự đúng đắn.
Ông Eric Yeo, Tổng Giám đốc AWS Việt Nam, nhận định: "Điều này sẽ tạo ra thông điệp đúng đắn cho các doanh nghiệp. Nếu chính phủ tiên phong ứng dụng, doanh nghiệp sẽ cảm thấy tự tin hơn".
Về phía các nhà cung cấp công nghệ, chiến lược "3 mũi giáp" trong đào tạo đang được đẩy mạnh bao gồm cung cấp miễn phí, địa phương hóa và luôn cập nhật để bắt kịp tốc độ thay đổi chóng mặt của công nghệ.
Cuối cùng chính là không thể tăng tốc nếu thiếu đi nền tảng an toàn. Ông Eric Yeo cảnh báo: "Điều tối quan trọng là an ninh mạng phải là phần cốt lõi nhất của quá trình ứng dụng AI. Không thể chỉ cố gắng dùng AI để tạo ra lợi ích mà quên đi tất cả về bảo mật".
Việt Nam đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng. Tiềm năng của AI là khổng lồ, nhưng để biến tiềm năng thành hiện thực, cần một nỗ lực tổng thể để san bằng khoảng cách kỹ năng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo thực chất và xây dựng một hệ sinh thái AI an toàn, có trách nhiệm.
