Chiều 31-7, ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT đột ngột qua đời do ngừng tim ngoại viện. Sự ra đi bất ngờ của ông khiến nhiều người không khỏi bàng hoàng và tiếc thương.
Thạc sĩ, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh – Thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam, cho biết ngừng tim đột ngột là tình trạng cấp cứu cực kỳ nghiêm trọng, xảy ra khi tim bất ngờ ngừng co bóp, khiến máu không thể lưu thông đến các cơ quan quan trọng, đặc biệt là não.
"Nếu không được cấp cứu trong vòng 3-5 phút, người bệnh rất dễ tử vong do thiếu oxy não", bác sĩ Mạnh nói.
Vì sao tim ngừng đập trong vài phút?
Theo BS Mạnh, nguyên nhân phổ biến nhất gây ngừng tim đột ngột là nhồi máu cơ tim cấp. “Khi mảng xơ vữa trong động mạch vành bị nứt vỡ, cục máu đông sẽ hình thành và làm tắc dòng máu nuôi tim. Điều này dẫn đến hoại tử cơ tim, gây rối loạn nhịp và có thể dẫn tới rung thất hoặc ngừng tim chỉ trong vài phút”, bác sĩ lý giải.
Thạc sĩ, bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam chia sẻ về tình trạng ngừng tim đột ngột.
Khác với đột quỵ não nơi bệnh nhân có khoảng thời gian vàng từ 2-6 giờ để cấp cứu, ngừng tim đột ngột do nhồi máu cơ tim thường chỉ cho phép can thiệp trong vòng 3-5 phút. Nếu không được ép tim hoặc sốc điện kịp thời, nguy cơ tử vong rất cao.
Ngoài nhồi máu cơ tim, các rối loạn nhịp tim ác tính như rung thất, nhịp nhanh thất, hoặc các bệnh lý tim chưa được chẩn đoán như phì đại cơ tim, viêm cơ tim do virus, hoặc rối loạn điện học tim bẩm sinh cũng là những “sát thủ thầm lặng”.
Đặc biệt, ngừng tim cũng có thể xảy ra sau đột quỵ não cấp, nhất là trong các trường hợp xuất huyết não hoặc tắc mạch lớn làm tổn thương trung tâm điều hòa tim mạch ở não.
Ngừng tim ngày càng trẻ hóa
Đáng lo ngại, ngừng tim đột ngột không còn là bệnh của người già. Bác sĩ Mạnh cảnh báo, trong những năm gần đây, tình trạng ngừng tim ở người trẻ đang có xu hướng gia tăng.
“Áp lực công việc, căng thẳng kéo dài, thức khuya, bỏ bữa, ăn nhiều chất béo, hút thuốc lá, uống rượu bia, lạm dụng chất kích thích và ít vận động… là những yếu tố đẩy cơ thể vào trạng thái mất cân bằng thần kinh tuần hoàn, dẫn đến rối loạn nhịp và ngừng tim,” ông nói.
Ngoài ra, tình trạng thừa cân, béo phì, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, đái tháo đường cũng là nền tảng âm thầm khiến mạch máu xơ cứng và dễ vỡ. Tim phải làm việc quá tải trong điều kiện thiếu oxy, thiếu dưỡng chất từ đó dễ dẫn đến sự cố ngừng tim đột ngột.
Thực tế, nhiều trường hợp đột tử do ngừng tim ở người trẻ chưa từng được chẩn đoán mắc bệnh tim trước đó. “Có người chỉ cảm thấy mệt mỏi, hồi hộp nhẹ hay chóng mặt thoáng qua, nhưng chủ quan không kiểm tra sức khỏe. Khi sự cố xảy ra thì đã quá muộn”, BS Mạnh chia sẻ.
Làm gì để phòng tránh ngừng tim đôt ngột?Ngừng tim hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu người dân chủ động nhận diện các yếu tố nguy cơ và thay đổi lối sống. Người từ 30 tuổi trở lên nên bắt đầu đo huyết áp, kiểm tra mỡ máu và đường huyết định kỳ. Những ai thường xuyên làm việc căng thẳng, thức khuya, thừa cân, hoặc có người thân trong gia đình mắc bệnh tim mạch thì cần đi khám chuyên khoa tim mạch ít nhất mỗi năm một lần. Cần bỏ thuốc lá, giảm ăn mặn, hạn chế đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, tăng cường rau xanh, trái cây, uống đủ nước mỗi ngày. Bên cạnh đó, nên duy trì thói quen vận động đều đặn và ngủ đủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm. Những việc này tuy đơn giản nhưng lại đóng vai trò rất lớn trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch. Người có vòng bụng lớn, chỉ số BMI cao thì cần nghiêm túc giảm cân bằng chế độ ăn và luyện tập phù hợp. Khi xuất hiện các dấu hiệu như đau ngực, đánh trống ngực, khó thở, ngất hoặc mệt không rõ nguyên nhân, tuyệt đối không được chủ quan mà phải đi khám sớm. Phát hiện sớm rối loạn nhịp tim hay tổn thương mạch vành có thể cứu sống một mạng người. Thạc sĩ, bác sĩ ĐOÀN DƯ MẠNH,Thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam |
