Ngược lại, bệnh nhân P.T.B (20 tuổi) ngưng tim khi đá bóng nhưng không được hồi sức tim phổi tại chỗ, não thiếu oxy kéo dài, dù được hồi sức tích cực nhưng nguy cơ tổn thương não vẫn cao.
Ép tim ngoài lồng ngực là kỹ năng sinh tồn
Ngày 22.8, đại tá, bác sĩ chuyên khoa 2 Vũ Đình Ân, Chủ nhiệm Khoa Hồi sức tích cực và chống độc, Bệnh viện Quân y 175 cho biết, sơ cứu kịp thời tại hiện trường là "điều kiện cần", còn điều trị chuyên sâu trong bệnh viện là "điều kiện đủ". Khi 2 yếu tố này gắn kết thành một chuỗi cấp cứu hoàn chỉnh, cơ hội sống sót và hồi phục toàn diện cho người bệnh sẽ được nâng cao rõ rệt.
"Người trên 60 tuổi hoặc có bệnh tim mạch nên khám sức khỏe định kỳ, tuân thủ điều trị và vận động điều độ. Đặc biệt, mỗi người cần chủ động học kỹ thuật ép tim ngoài lồng ngực để không bỏ lỡ 'thời gian vàng' khi có sự cố xảy ra", bác sĩ Ân nhấn mạnh.
Theo bác sĩ Ân, kỹ thuật ép tim ngoài lồng ngực - hồi sức tim phổi không chỉ là kỹ năng y tế mà là kỹ năng sinh tồn, mỗi người dân đều cần được trang bị. Đây chính là chìa khóa để giảm thiểu tử vong và di chứng từ các ca ngưng tim, đuối nước và tai nạn cộng đồng.
Trong 4 tháng (4-7.2025), Bệnh viện Quân y 175 đã cứu sống thành công 6 trường hợp ngưng tim ngoài bệnh viện. Đặc biệt, có ca bệnh nhân lớn tuổi hồi phục ngoạn mục sau 95 phút ngưng tim.
Trung tá, thạc sĩ - bác sĩ chuyên khoa 1 Diệp Hồng Kháng, Phó chủ nhiệm Khoa Hồi sức tích cực và chống độc, Bệnh viện Quân y 175 cho biết, để tối đa cơ hội sống sót cần hội đủ 3 yếu tố vàng: hồi sức tim phổi sớm tại hiện trường nhằm duy trì tưới máu não và các cơ quan trong "thời gian vàng"; hệ thống phản ứng nhanh nội viện để xử trí nguyên nhân, hồi sức tối ưu và điều trị toàn diện sau hồi phục với các biện pháp kiểm soát thân nhiệt, lọc máu, bảo vệ não và phục hồi chức năng sớm.
Nhân viên y tế thực hành hồi sức tim phổi trong một buổi diễn tập
ẢNH: T.T
Nên hồi sức tim phổi như thế nào để cứu người bệnh ngưng tim?
Theo bác sĩ Ân, hồi sức tim phổi hay hồi sinh tim phổi là một quy trình cấp cứu kết hợp giữa ép tim trong lồng ngực và thông khí nhân tạo (thổi ngạt), được sử dụng để cứu sống một người đã ngừng thở hoặc tim ngừng đập.
Yếu tố quan trọng với kỹ thuật này là giữ cho máu lưu thông đến các cơ quan quan trọng trong cơ thể cho đến khi nhịp tim trở lại bình thường hoặc khi có các phương tiện hỗ trợ tim mạch chuyên biệt đến nơi. Thông khí nhân tạo (hay đưa không khí có oxy vào phổi) đảm bảo cung cấp nhiều oxy hơn cho người bị ngừng tim, hoặc khi bệnh nhân bị suy hô hấp.
Ép tim ngoài lồng ngực
- Ngồi quỳ bên cạnh người bệnh, đặt cườm bàn tay ở trên một phần ba dưới chênh sang trái của xương ức người bệnh.
- Đặt một bàn tay lên giữa ngực người bệnh. Sau đó đặt bàn tay kia chồng lên bàn tay đó, các ngón tay đan vào nhau. Khi ép tim, bạn giữ cho vai thẳng hàng ngay phía trên tay để dồn lực xuống ngực.
Chú ý vị trí ép tim: 1/2 giữa xương ức hoặc điểm tiếp giáp giữa hai đầu vú và xương ức. Bệnh nhân cần nằm trên mặt phẳng cứng để quá trình ép tim hiệu quả.
- Sử dụng sức nặng của cơ thể (không chỉ cánh tay), ấn thẳng xuống ngực người bệnh từ 5 - 6 cm.
- Giữ tay của bạn trên ngực người bệnh, giải phóng lực ép và để cho ngực của họ trở lại vị trí ban đầu.
Lặp lại các lần ép này với tốc độ 100 - 120 lần/phút cho đến khi xe cấp cứu đến hoặc càng lâu càng tốt.
Khai thông đường thở
Duy trì đường thở thông thoáng luôn là ưu tiên hàng đầu để đảm bảo người bệnh có thể tiếp tục thở. Kiểm tra dị vật đàm nhớt trong miệng. Lắng nghe cẩn thận tiếng thở. Nếu không còn thở, bạn hãy bắt đầu hô hấp nhân tạo.
Hô hấp nhân tạo
Bắt đầu quá trình ép tim như hướng dẫn (nếu bệnh nhân ngưng tim, hoặc khi bắt không có mạch cảnh hoặc mạch bẹn). Sau thực hiện mỗi 30 lần ép tim thì thổi ngạt 2 lần. Cho bệnh nhân ngửa cổ tối đa. Đặt miệng của bạn lên miệng bệnh nhân và hà hơi thổi ngạt 2 lần. Tiến hành các động tác 30 lần ép ngực và 2 lần thổi ngạt cho đến khi họ bắt đầu hồi phục hoặc có sự trợ giúp khẩn cấp.
Tại Việt Nam, ngưng tim, đuối nước và các tai nạn cộng đồng vẫn là những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, một phần do kiến thức sơ cứu còn hạn chế trong cộng đồng. Việc xử trí chậm trễ hoặc sơ cứu sai cách không chỉ làm giảm cơ hội sống sót mà còn có thể khiến tình trạng bệnh nhân nặng nề hơn.
"Hầu hết các ca ngừng tim xảy ra bên ngoài bệnh viện. Do đó, việc biết cách hồi sức tim phổi đúng cách có thể giúp đỡ người thân hoặc bạn bè nếu họ bị ngừng tim. Ở người lớn và trẻ em sẽ có sự can thiệp hồi sinh tim phổi khác nhau, do đó cần lưu ý thực hiện đúng phương pháp áp dụng cho từng đối tượng", bác sĩ Ân chia sẻ.
