Bất chấp sức ép gia tăng từ chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro vẫn có được hậu thuẫn bất ngờ: Chevron – một trong những tập đoàn dầu khí lớn nhất nước Mỹ.
Chevron – phao cứu sinh cho kinh tế Venezuela
Xuất khẩu dầu của Venezuela đã tăng lên mức cao nhất trong 5 năm vào tháng 9, một phần nhờ việc Chevron được phép tái khởi động hoạt động khai thác sau lệnh cấm ngắn hạn của chính quyền ông Trump.
“Tôi muốn Chevron ở Venezuela thêm 100 năm nữa”, ông Maduro tuyên bố sau khi tập đoàn này được cấp phép trở lại. Chevron đã có mặt tại Venezuela từ năm 1923.
Hoạt động của Chevron đang góp phần bơm ngoại tệ mạnh vào nền kinh tế đang gặp khó khăn của Venezuela – nơi hàng trăm doanh nghiệp ngoại từng bị quốc hữu hóa.
Theo chuyên gia dầu khí Francisco J. Monaldi (Đại học Rice), Chevron chiếm gần 25% sản lượng dầu của Venezuela và đóng góp tới 80% mức tăng sản lượng dầu của nước này trong 2 năm qua.
Vì Venezuela phụ thuộc lớn vào xuất khẩu dầu, nguồn thu từ Chevron cho phép chính phủ chi trả các nhu cầu cơ bản như lương thực và thuốc men. “Dầu mỏ là nguồn sống của Venezuela”, nhà kinh tế Francisco Rodríguez nhận định. “Chevron đang giúp ngăn đất nước rơi trở lại khủng hoảng”.
“Cây cầu” giữa 2 quốc gia
Chevron đã khéo léo duy trì hoạt động qua nhiều giai đoạn biến động chính trị và kinh tế, đồng thời giữ được mối quan hệ tốt với cả chính quyền Tổng thống Trump và Tổng thống Maduro.
Tại Washington, các đời tổng thống từ cả 2 đảng đều duy trì việc cho phép Chevron nhập dầu từ Venezuela, giúp dòng chảy thương mại dầu khí song phương không bị đứt đoạn.
Bất chấp các rủi ro chính trị, Chevron vẫn kiên định với chiến lược dài hạn, đó là bám trụ tại quốc gia có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới với khoảng 300 tỷ thùng (theo ước tính của OPEC).
Dưới sức ép từ Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio, chính quyền ông Trump từng hủy giấy phép xuất khẩu dầu của Chevron, khiến xuất khẩu dầu Venezuela sang Mỹ giảm 90% trong tháng 7. Sau đó, Washington ban hành giấy phép mới nhưng ở mức độ hạn chế hơn, cấm Chevron chuyển ngoại tệ trực tiếp vào hệ thống ngân hàng Venezuela.
Dù vậy, các chuyên gia cho rằng cả Chevron lẫn chính phủ Venezuela đều hưởng lợi. Chevron hiện đóng vai trò trụ cột ổn định cho nền kinh tế Venezuela và an ninh năng lượng Mỹ.
Thành công của Chevron tại Venezuela phần lớn nhờ công nghệ xử lý dầu nặng nhiều lưu huỳnh ở vành đai Orinoco, nơi yêu cầu kỹ thuật tinh vi. “Nếu dầu dễ khai thác, người Venezuela đã tự làm”, cựu lãnh đạo Chevron Edward Chow nhận xét.
Khi các đối thủ như ExxonMobil và ConocoPhillips rời đi sau chiến dịch quốc hữu hóa của cố Tổng thống Hugo Chávez, Chevron chọn ở lại, dựa vào quan hệ thân thiết giữa ông Chávez và cựu giám đốc Ali Moshiri.
Ngày nay, Chevron tiếp tục là mắt xích chiến lược giữa 2 quốc gia vốn đang trong mối quan hệ căng thẳng dù Mỹ đã nới lỏng trừng phạt Venezuela để đảm bảo nguồn cung dầu toàn cầu sau xung đột Nga-Ukraine. Các tập đoàn châu Âu như Repsol (Tây Ban Nha) và ENI (Ý) cũng được cấp phép tương tự, nhưng hiện chỉ Chevron còn được duy trì đặc quyền dưới thời ông Trump. Đáng chú ý, Venezuela là đồng minh và đối tác chiến lược của Nga.
Tuy Chevron vẫn đối mặt rủi ro, đặc biệt nếu Washington thay đổi chính sách, các chuyên gia cho rằng vị thế của công ty tại đây khó bị lung lay bởi vai trò quan trọng trong việc phục hồi ngành dầu mỏ Venezuela.
“Ngay cả phe đối lập cũng sẽ phải ‘nuốt giận’ và ngồi lại với Chevron nếu muốn đầu tư nhanh chóng,” chuyên gia Monaldi nhận định.
Tham khảo: NYT
