Mặc dù cơ quan quản lý nhà nước đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm ổn định giá vàng, nhưng diễn biến phức tạp của thị trường vàng thời gian qua đặt ra yêu cầu cấp thiết là phải tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và nâng cao hiệu quả quản lý.
Trong đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã xây dựng và hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24/2012/NĐ-CP theo hướng thị trường hóa có lộ trình, kiểm soát chặt chẽ.
Trả lời phỏng vấn Thời báo Ngân hàng - cơ quan ngôn luận của NHNN, ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Cục Quản lý Ngoại hối, cho biết, cơ quan này đã hoàn thiện dự thảo Nghị định 24 sửa đổi theo hướng xóa bỏ độc quyền Nhà nước trong sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Ông Tuấn cho biết, dự thảo quy định NHNN cấp phép cho một số doanh nghiệp, ngân hàng đủ điều kiện sản xuất vàng miếng (thay vì SJC độc quyền như hiện nay), được nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng và phục vụ nhu cầu sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.
Căn cứ diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ, các mục tiêu của chính sách tiền tệ và diễn biến thị trường vàng trong từng thời kỳ, NHNN sẽ cấp hạn mức cho những doanh nghiệp, ngân hàng (gọi chung là doanh nghiệp) đủ điều kiện nhập khẩu vàng nguyên liệu.
"Cách tiếp cận này giúp loại bỏ độc quyền Nhà nước, đồng thời vẫn duy trì kiểm soát chặt chẽ thị trường vàng miếng trong cả sản xuất lẫn nhập khẩu nguyên liệu”, ông Đào Xuân Tuấn nói.
Theo đại diện NHNN, cơ chế giám sát, kiểm soát của Nhà nước được quy định tại dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24 còn được thực hiện qua các quy định yêu cầu doanh nghiệp công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng vàng của sản phẩm; gắn trách nhiệm của doanh nghiệp với việc tuân thủ quy định pháp luật về tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng vàng của sản phẩm đúng với tiêu chuẩn khối lượng, hàm lượng đã công bố.
Doanh nghiệp phải xây dựng quy định nội bộ về mua, bán vàng miếng với khách hàng, xây dựng hệ thống thông tin đảm bảo lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng miếng, kết nối cung cấp thông tin cho các cơ quan có thẩm quyền theo quy định.
Như vậy, thị trường sẽ có thêm thương hiệu vàng của các doanh nghiệp, ngân hàng được NHNN cấp phép sản xuất vàng miếng. Người dân có nhiều sự lựa chọn hơn, thị trường có sự cạnh tranh hơn, hạn chế chênh lệch lớn về giá giữa các sản phẩm, thương hiệu vàng.
Ngoài ra, dự thảo Nghị định sửa đổi quy định về việc thanh toán qua tài khoản, sử dụng hóa đơn điện tử... đối với các giao dịch mua bán vàng, qua đó đảm bảo các giao dịch vàng miếng trên thị trường được minh bạch hơn.
Để khuyến khích phát triển thị trường vàng trang sức trong nước, dự thảo nghị định của NHNN thực hiện cấp phép cho các doanh nghiệp, tổ chức tín dụng nhập khẩu vàng nguyên liệu (là các doanh nghiệp đủ điều kiện sản xuất vàng miếng) để bán cho các doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức.
Quy định này cho phép tăng cung vàng nguyên liệu nhưng vẫn đảm bảo có sự kiểm soát của Nhà nước đối với thị trường vàng trang sức.
Đáng chú ý, dự thảo đã làm rõ vai trò và trách nhiệm của các bộ ngành, địa phương trong quản lý thị trường vàng.
Theo đó, quy định NHNN phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan thiết lập hệ thống thông tin, xây dựng, lưu trữ dữ liệu về thị trường vàng, kết nối cung cấp thông tin cho cơ quan liên quan nhằm tăng tính minh bạch, hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý.
