Nghề “vá” gốm sứ bằng vàng ròng
Anh Linh (SN 1981) từng là một cựu du học sinh học tập tại thành phố Kyoto, Nhật Bản, hiện anh sinh sống tại Hà Nội. Niềm đam mê dành cho nghệ thuật truyền thống Kintsugi của Nhật Bản đã đưa lại cho anh Linh một nghề tay trái thú vị.
Kintsugi tạm hiểu là dùng vàng để hàn gắn những vết nứt vỡ của đồ gốm sứ. Người “vá” gốm sử dụng hỗn hợp lấy từ nhựa cây sơn kết hợp với chất liệu vàng hoặc bạc để sửa chữa những món đồ gốm sứ bị nứt vỡ, tô điểm thêm cho vẻ đẹp của món đồ từ chính những vết nứt vỡ ấy.
Thay vì cố tìm cách che giấu các vết nứt, nghệ thuật Kintsugi biến những vết nứt vỡ trở thành một phần làm nên vẻ đẹp độc đáo của món đồ. Kintsugi phản ánh triết lý sâu sắc về việc chấp nhận sự không hoàn hảo, trân trọng quá khứ, tìm thấy vẻ đẹp từ những rạn nứt đã đi qua.
Một chiếc bát sứ được anh Linh "vá" bằng kỹ thuật Kintsugi (Video: NVCC).
Với những tầng triết lý đẹp ẩn trong Kintsugi, bộ môn nghệ thuật truyền thống này của Nhật Bản vốn đã được biết đến tại nhiều quốc gia. Tại Việt Nam, đã có những người thành thạo nghệ thuật Kintsugi và nhận sửa chữa các món đồ gốm sứ theo yêu cầu với mức phí không hề rẻ.
Do chất liệu đắt tiền sử dụng trong quá trình hàn gắn món đồ, cũng như sự tỉ mỉ, kỳ công trong quá trình sửa chữa, nên chi phí sửa một món đồ gốm sứ bằng nghệ thuật Kintsugi truyền thống có thể lên tới vài triệu đồng.
Đối tượng khách hàng sử dụng dịch vụ này thường là những người sở hữu món đồ gốm sứ đắt giá hoặc muốn sửa chữa một món đồ kỷ vật rất có ý nghĩa. Không dừng lại ở việc nhận sửa chữa những món đồ gốm sứ, anh Linh muốn làm được nhiều hơn thế nữa.
Anh muốn giới thiệu một bộ môn nghệ thuật giàu tính “thiền” đến với nhiều người, để họ có thêm một phương pháp cân bằng trong cuộc sống.
Bên cạnh công việc chính, anh Linh vẫn đều đặn mở ra những lớp học quy mô nhỏ về Kintsugi. Học viên của anh đến từ nhiều quốc gia và vùng miền. Những người ở xa có thể học online, những người ở gần sẽ học trực tiếp.
Đối với học viên ở xa, anh Linh gửi dụng cụ, nguyên vật liệu phục vụ cho quá trình thực hành tới học viên thông qua đường bưu điện.
Anh Linh cho biết sau 2 năm mở lớp, anh đã có hàng trăm học viên. Có những người đã biến thú vui ban đầu trở thành một nghề tay trái, tự tin nhận sửa chữa đồ gốm sứ và trang sức đá quý.
Các học viên đến với lớp học của anh Linh rất đa dạng về độ tuổi và nhu cầu, nhưng thường thuộc vào nhóm những người đam mê trà đạo, cắm hoa và đồ gốm sứ. Ngoài ra, cũng có nhiều học viên tìm đến lớp học vì muốn tìm được sự tĩnh lặng trong cuộc sống.
Hai nữ học viên trong lớp học "vá" gốm Kintsugi của anh Linh (Ảnh: NVCC).
Trong lớp học mới nhất của anh Linh, có hai học viên nữ khá trẻ. Ngọc (SN 2000) đang theo đuổi lĩnh vực ẩm thực và đồ uống, cô tìm đến Kintsugi bởi muốn bản thân "chậm lại một chút, tĩnh lặng hơn nữa", có thêm những góc nhìn đa chiều về bản thân, công việc, cuộc sống.
Thúy (SN 1989) là chủ một xưởng gốm ở làng gốm Phù Lãng (tỉnh Bắc Ninh). Cô muốn học cách “vá” gốm bằng vật liệu tự nhiên, thân thiện với sức khỏe con người, để có thể sửa chữa những món đồ gốm sứ dùng trong ăn uống.
Học viên học “vá” gốm và tự hàn gắn chính mình
Chi phí theo học một khóa Kintsugi cơ bản hiện ở mức 1,5 triệu đồng. Hiểu rằng có những học viên tìm đến lớp học bởi họ đang tìm cách... hàn gắn chính mình, anh Linh thường lồng ghép nhiều thông điệp ý nghĩa vào trong lời giảng.
Nghệ thuật Kintsugi vốn được xem là biểu tượng cho khả năng hồi phục và sự kiên cường của con người, chấp nhận những tổn thương "đã thành sẹo" trong cuộc đời mình, trân trọng và coi đó là điểm nhấn trong câu chuyện của bản thân.
Anh Linh và không ít học viên của anh đã có thêm nghề tay trái sau khi "bén duyên" với nghệ thuật Kintsugi (Ảnh minh họa: IS).
Đối với anh Linh, việc dạy kỹ thuật "vá” gốm Kintsugi là một phương thức để anh giúp học viên hiểu thêm về những điều ý nghĩa khác.
Chẳng hạn, sau khi có đủ sự kiên nhẫn để ngồi gắn hàng chục mảnh vỡ của một món đồ gốm sứ, không ít học viên tự nhận thấy họ có khả năng tập trung và tĩnh tâm tốt hơn, sắp xếp, tổ chức công việc và cuộc sống tốt hơn.
Thông điệp mà anh Linh muốn truyền tới các học viên khi tìm hiểu về Kintsugi là: Chuyện gì rồi mình cũng sẽ xử lý được, chỉ cần mình tập trung quan sát chính mình, đối diện với vấn đề của bản thân, không mệt mỏi vì phải che giấu.
Ở thời khắc làm được những điều ấy, chúng ta đã bớt đi sự mệt mỏi, gia tăng sự tự tin, có thêm năng lượng để xử lý vấn đề.
Mỗi người đều nên có cho mình những thú vui trong cuộc sống, nhiều khi, chúng ta học được nhiều, chiêm nghiệm được nhiều từ chính thú vui mà mình theo đuổi.
Thực tế, người viết đã phải thuyết phục anh Linh khá nhiều để anh nhận lời phỏng vấn. Trước nay, anh không chủ động quảng bá về những lớp học Kintsugi của mình. Anh Linh hy vọng gặp được những người có cùng trường năng lượng, cùng sự quan tâm, chung niềm hứng thú. Khi ấy, tính hiệu quả, sự sẻ chia đồng điệu trong những lớp học sẽ đạt được một cách rất tự nhiên.
