Từng có thời điểm nếu bạn không sử dụng mạng xã hội, đặc biệt là Facebook, sẽ có người nghĩ rằng bạn thật “quái đản”. Tuy nhiên, thực tế lại nói lên câu chuyện khác: các chuyên gia phát hiện những người vô hiệu hóa tài khoản Facebook dù chỉ một tháng cũng hạnh phúc hơn người đang dùng Facebook.
Hình ảnh bạo lực và lạm dụng trẻ em tràn lan trên mạng đã khiến chính phủ khắp thế giới đau đầu tìm cách giải quyết. Các nền tảng mạng xã hội có tầm ảnh hưởng lớn đến xã hội hiện đại, trong khi thông tin sai sự thật và xuyên tạc đang đe dọa nền dân chủ trên khắp hành tinh.
Trong một cuộc phỏng vấn năm 2010, nhà báo Nick Bilton của New York Times đã hỏi Steve Jobs về việc sử dụng iPad. Nhà sáng lập Apple đáp: “Chúng tôi hạn chế thời gian các con dùng chúng ở nhà”. Bilton chia sẻ câu chuyện này trong một bài báo 4 năm sau đó, khi ông cũng thảo luận với các CEO công nghệ khác về hạn chế thời gian sử dụng thiết bị với con cái. “Những CEO này dường như biết điều gì đó hơn chúng ta”, Bilton kết luận.
Ngày nay, chúng ta đang có nguy cơ tái diễn sai lầm với AI, thứ công nghệ có tiềm năng tạo ra thay đổi lớn hơn nhiều. Một nhóm học sinh trung học tại Canada bị bạn cùng cùng lớp dùng AI chỉnh sửa ảnh thành ảnh nhạy cảm. Khi báo cáo với cảnh sát về điều đã xảy ra, cảnh sát cũng lúng túng không biết làm gì. Dù luật hình sự Canada có điều khoản liên quan đến trả thù tình, ảnh deepfake lại chưa được nhắc đến.
Đây chỉ là một trong nhiều cách mà AI gây tổn hại không thể đong đếm đến trẻ em. Tuần trước, một thẩm phán tại Mỹ ra lệnh tiếp tục xét xử vụ kiện mà trong đó một chatbot AI động viên đứa trẻ 14 tuổi tự sát. Mẹ của cậu bé nói rằng chatbot khuyến khích con trai mình tự tử sau khi thiết lập mối quan hệ tình cảm lãng mạn.
Chúng ta không thể né tránh AI. Nó đang được tích hợp vào công cụ tìm kiếm, trong phần mềm soạn thảo, trong trường học. ChatGPT dần trở thành trợ lý đáng tin cậy của mọi gia đình. Song, điều đó không đồng nghĩa chúng ta để nó hoạt động tự do.
Trong một buổi TED Talk gần đây, “bố già AI” Yoshua Bengio lập luận “một chiếc sandwich” còn bị quản nhiều hơn AI”. Thực tế, chính phủ các nước cần quản lý AI một cách chặt chẽ hơn.
Song, ở góc độ vi mô, là phụ huynh, là người giám hộ, người lớn phải làm gì? Tước đoạt tất cả thiết bị để trẻ không thể truy cập Internet? Đó là việc khó khăn.
Câu trả lời không phải là cấm trẻ lên mạng. Theo các chuyên gia, bố mẹ chỉ nên cho trẻ online khi chúng đã hiểu cách thức hoạt động của các nền tảng. “Nếu lò nướng và máy sấy tóc còn đi kèm cảnh báo, vậy tại sao phần mềm lại không”?
AI không biến mất. Nó cũng không xấu xa hoàn toàn. Tuy nhiên, trước khi đưa nó vào mọi mặt đời sống của người lớn cũng như của trẻ em, chúng ta cần thận trọng.
Nói về sự kiện tuyệt chủng tiềm tàng do AI kích động, Yoshua Bengio thừa nhận: “Chúng ta chưa sẵn sàng. Chúng ta vẫn không có những đáp án mang tính khoa học, cũng như các rào chắn xã hội. Chúng ta đang chơi với lửa”.
(Theo TVO)
