Buổi tọa đàm Ứng phó với tin giả trên mạng xã hội như thế nào? do Báo Thanh Niên tổ chức hôm 26.6 vẫn còn để lại những dư âm và được nhiều người quan tâm vì tính thời sự của chủ đề.
Truyền thông mới, với những tiện ích không thể phủ nhận, đã mở ra cơ hội cho bất kỳ ai có tài khoản mạng xã hội trở thành người khởi tạo và lan truyền thông tin. Nhưng chính từ đó, "những đám mây thông tin thứ cấp" đã hình thành, đan xen giữa thật - giả, khiến ranh giới đúng - sai trở nên nhòe mờ.
Tin giả, tin sai sự thật không chỉ làm tổn thương, xúc phạm danh dự, nhân phẩm cá nhân mà có thể thổi bùng những bất ổn trong xã hội, kích hoạt chuỗi hành vi nguy hiểm. Tin giả về sản phẩm, dịch vụ hay tình hình tài chính của doanh nghiệp có thể làm "bốc hơi" uy tín, tài sản, thậm chí đẩy giá cổ phiếu của doanh nghiệp vào vòng xoáy mất giá. Đáng lo hơn, theo các chuyên gia truyền thông, tiếp xúc liên tục với những thông tin sai lệch, người tiếp nhận dễ rơi vào tâm thế lo lắng, sợ hãi, dẫn đến cái nhìn bi quan về cuộc sống, hoài nghi cả những thông tin chính thống, chính xác.
Vậy ai là người có trách nhiệm ngăn chặn tin giả? Nhiều người "đổ" trách nhiệm cho cơ quan quản lý, mà quên rằng, từng công dân, và chính mỗi người dùng mạng xã hội, cũng góp phần trách nhiệm. Pháp luật đã có những chế tài đủ sức răn đe: từ xử phạt hành chính theo Nghị định 15/2020 với mức phạt lên đến 50 triệu đồng, đến truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi vu khống, làm nhục, lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích nhà nước.
Vì thế, không thể trông chờ chỉ vào luật pháp hay các biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn tin giả. Mỗi người sử dụng mạng xã hội cần tự rèn cho mình thói quen kiểm chứng trước khi chia sẻ, nhất là với những thông tin nhạy cảm liên quan danh dự cá nhân, an ninh, trật tự xã hội hay uy tín tổ chức, cá nhân. Một cú nhấp chuột tưởng vô hại có thể khiến ta vô tình trở thành những "nơ ron" kết nối trong mạng lưới lan truyền thông tin sai lệch. Thế giới số có thể giăng nhiều cạm bẫy, nhưng có thể ngăn tin giả nếu người tiếp nhận đủ tỉnh táo và… lòng trắc ẩn.
