Tại phần hỏi đáp trong buổi họp báo giới thiệu Ngày thẻ Việt Nam năm 2025 do Báo Tiền phong tổ chức sáng 26.9, tại Hà Nội, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước), là người nhận câu hỏi đầu tiên về vấn đề lừa đảo, gian lận trong giao dịch, những giải pháp chủ động phòng ngừa từ ngành ngân hàng.
Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, phát biểu tại họp báo
ẢNH: ĐT
Trả lời vấn đề này, ông Tuấn cho biết, thời gian vừa qua, về mặt thanh toán, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành hàng loạt thông tư; riêng năm 2024 có 7 thông tư về lĩnh vực thanh toán, tài khoản, thẻ, ví điện tử.
"Chúng tôi rất trăn trở vấn đề gian lận, lừa đảo. Bởi vậy, trong các quy định, Ngân hàng Nhà nước luôn yêu cầu các tổ chức cung ứng dịch vụ phải có quy trình phòng ngừa, cảnh báo những hành vi này", ông Tuấn nói.
Bên cạnh triển khai chủ động, Ngân hàng Nhà nước cũng đưa ra yêu cầu bắt buộc, được quy định trong các thông tư là các tổ chức phải lập, gửi danh sách những tài khoản, thẻ, ví liên quan nghi ngờ lừa đảo, gian lận theo các hành vi, tiêu chí đã quy định về Ngân hàng Nhà nước.
"Ví dụ, một khách hàng mở nhiều tài khoản thanh toán với nhiều số di động khác nhau có thể là hành vi đáng ngờ. Hoặc một tài khoản phát sinh giao dịch quá nhiều lần trong ngày không phù hợp với năng lực của chủ tài khoản. Ví dụ, chủ tài khoản là một người 18 tuổi nhưng phát sinh giao dịch hàng ngày lên tới nhiều tỉ đồng, rõ ràng là có vấn đề", ông Tuấn nói.
Ngân hàng Nhà nước hiện đã thu thập được kho dữ liệu về tài khoản, thẻ, ví điện tử trong diện nghi ngờ gian lận khoảng xấp xỉ 600.000 tài khoản. Sau khi thu thập, Ngân hàng Nhà nước đã triển khai thí điểm cung cấp dịch vụ cảnh báo cho 5 ngân hàng gồm: BIDV, Vietcombank, MB, ViettinBank, Agribank.
Tính đến đầu tháng 9, hệ thống đã giúp cảnh báo cho gần 300.000 lượt khách quyết định ngừng giao dịch với số tiền trên 1.500 tỉ đồng. Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục triển khai dịch vụ này trên toàn ngành trong thời gian tới.
"Khi khách hàng chuẩn bị chuyển tiền, nhận được cảnh báo nên kiểm tra lại rồi mới quyết định chuyển tiền hay không", ông Tuấn lưu ý.
Vụ trưởng Vụ Thanh toán cũng nêu, hiện nay, sau khi các tài khoản liên quan cá nhân có hành vi lừa đảo bị cấm, nhiều đối tượng đã chuyển sang tài khoản của tổ chức. Về vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước đang sửa đổi các quy định có liên quan để đảm bảo bảo mật, an toàn, đề phòng các hành vi lừa đảo.
Giá trị thanh toán không dùng tiền mặt cao gấp 25 lần GDP
Theo Ngân hàng Nhà nước, đến nay, hầu hết dịch vụ ngân hàng cơ bản đã được số hóa trên các kênh điện tử; nhiều ngân hàng ghi nhận trên 95% giao dịch thực hiện qua kênh số. Hệ sinh thái ngân hàng số ngày càng đa dạng, thông minh đem lại tiện ích hấp dẫn cho khách hàng, từ chuyển tiền, thanh toán hóa đơn, gửi tiết kiệm đến vay online… ngay trên điện thoại.
Nhiều nghiệp vụ cơ bản đã được số hóa hoàn toàn 100%. Đến nay, có gần 87% người Việt Nam trưởng thành có tài khoản ngân hàng. Giá trị thanh toán không dùng tiền mặt gấp 25 lần GDP. Việt Nam cũng tiên phong kết nối thanh toán bán lẻ xuyên biên giới qua mã QR với Thái Lan, Campuchia và Lào, hướng tới mở rộng trong khu vực châu Á.
Ngày thẻ Việt Nam 2025 mang thông điệp "Một chạm - Vạn niềm tin" thể hiện xu hướng tương lai của ngành ngân hàng với công nghệ số, bao gồm thanh toán Tap to Pay, Tap to Phone, mã QR, ví điện tử, thanh toán di động và công nghệ định danh điện tử (eKYC).
