Trong vai trò quốc gia tổ chức đàm phán xuất khẩu ngũ cốc giữa Nga và Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ cho biết hai bên đã đạt thỏa thuận và lễ ký kết sẽ diễn ra trong hôm nay, 22/7. Ngoài đại diện của hai quốc gia chủ chốt, buổi lễ ký kết còn có sự tham dự của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres.
Thông tin này đã khiến giá lúa mì tại Chicago giảm 1,6%, giá ngô giảm 2,8%.
Thỏa thuận có thể giúp hồi sinh hoạt động buôn bán nông sản từ một trong những khu vực được coi là vựa lương thực của thế giới. Không chỉ lúa mì, Nga và Ukraine còn là những quốc gia xuất khẩu ngô và dầu thực vật lớn nhất thế giới. Việc nối lại các hoạt động xuất khẩu của khu vực này có thể cải thiện nguồn cung lương thực toàn cầu và giảm bớt những nỗi lo về khủng hoảng lương thực.
Tuy nhiên, chưa rõ thỏa thuận này sẽ được thực hiện như thế nào và lượng nông sản xuất khẩu của Ukraine có thể trở lại ngưỡng trước khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt hay không.
Hàng triệu tấn ngũ cốc của Ukraine đã không thể xuất khẩu kể từ khi xung đột nổ ra khiến giao thương đường biển bị ngưng trệ. Đường biển cũng là tuyến đường huyết mạch đưa lương thực Ukraine tới châu Phi và châu Á. Giao tranh cũng khiến cơ sở hạ tầng nông nghiệp của Ukraine bị tổn hại.
Các cuộc thảo luận nhằm nối lại hoạt động xuất khẩu lúa mì của Ukraine đã diễn ra nhiều tháng qua. Tuần trước, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc đã đứng ra làm trung gian để thúc đẩy thỏa thuận giữa Nga và Ukraine. Các bên đã đi đến thống nhất với các nguyên tắc về mặt kỹ thuật, bao gồm thành lập một nhóm giám sát tại Istanbul để nối lại hoạt động xuất khẩu.
Trong phát biểu hàng ngày với người dân Ukraine hôm 22/7, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết: "Chúng tôi đang mong đợi tin tức từ Thổ Nhĩ Kỳ về việc mở cửa các cảng của chúng ta". Tuy nhiên, ông Zelenskiy không nói chi tiết.
Mặc dù nước chủ nhà Thổ Nhĩ Kỳ không cung cấp thông tin chi tiết về thỏa thuận mà Nga và Ukraine đạt được nhưng trước đó, Kiev khẳng định sẽ chỉ chấp thuận khi phía Nga đảm bảo an toàn cho hoạt động của họ ở các cảng. Về phần mình, phía Nga nói rằng các lệnh trừng phạt nhằm vào họ cần được nới lỏng để có thể đạt được thỏa thuận.
Hiện tại, Ukraine vẫn đang xuất khẩu ngũ cốc, chủ yếu thông qua đường sắt, đường bộ và đường sông sang các nước láng giềng Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, lượng xuất khẩu vẫn thấp hơn nhiều so với trước khi có xung đột. Áp lực xuất khẩu cũng ngày càng lớn khi vụ mùa tiếp theo sắp được thu hoạch, gây áp lực lên các kho chứa.
Ukraine còn được biết tới với danh xưng khác là "giỏ bánh mì của châu Âu". Điều kiện thổ nhưỡng hoàn hảo cho nông nghiệp, với loại đất sẫm màu giàu dinh dưỡng, đã giúp Ukraine trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu nông nghiệp hàng đầu châu lục. Không chỉ lúa mì, đất nước này còn nhiều loại nông sản khác, góp mặt thường xuyên trong bữa ăn ở nhiều quốc gia.
Theo CIA World Factbook, Ukraine từng sản xuất 25% tổng sản lượng nông nghiệp của Liên Xô cũ. Ngày nay, Ukraine xuất khẩu một lượng lớn ngũ cốc, rau, củ cải đường, hạt hướng dương, sữa và thịt không chỉ sang châu Âu mà còn tới cả Trung Đông, châu Phi và Trung Quốc.
Ngoài ra, chế biến thực phẩm, đặc biệt là ngành công nghiệp đường, cũng đóng vai trò rất quan trọng ở Ukraine. Gần một trong số 4 công nhân ở nước này làm việc trong ngành liên quan tới nông nghiệp hoặc lâm nghiệp.
Tham khảo: Bloomberg
