Theo tuyên bố từ Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Thiên văn Quang học - Hồng ngoại Quốc gia (NOIRLab) thuộc Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng tiểu hành tinh 2024 YR4 có thể đến từ vành đai tiểu hành tinh nằm giữa sao Hỏa và sao Mộc và sở hữu hình dạng bất thường – dẹt và tròn như một chiếc puck khúc côn cầu.
Tiểu hành tinh 2024 YR4 – từng được mệnh danh là “kẻ hủy diệt thành phố” – đã khiến các nhà khoa học bất ngờ vì hình dạng “bất thường” của nó khi quay nhanh trong không gian trên một quỹ đạo có khả năng va vào Mặt Trăng.
Theo Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA), hiện có 4,3% khả năng 2024 YR4 sẽ đâm vào Mặt Trăng vào ngày 22/12/2032.
Sự kiện va chạm này có thể được quan sát từ Trái Đất như một luồng ánh sáng chói lóa, do vật liệu từ bề mặt Mặt Trăng bị bắn vào không gian.
Được phát hiện vào cuối năm 2024, 2024 YR4 có đường kính ước tính từ 53 đến 67 mét, tương đương kích thước của một chiếc máy bay Boeing 747.
Nếu tiểu hành tinh này đâm vào Trái Đất, nó sẽ tạo ra vụ nổ tương đương 7,7 megaton thuốc nổ TNT, và để lại một hố sâu rộng gần 1km.
Sóng xung kích phát ra từ vụ va chạm có thể xóa sổ một khu vực có diện tích bằng cả một thành phố lớn, vì vậy nó mới được đặt biệt danh là "kẻ hủy diệt thành phố" (city killer).
May mắn thay, khả năng va chạm với Trái Đất gần như bằng không, nhưng các quan sát mới từ NASA cho thấy khả năng nó đâm vào Mặt Trăng tăng lên. Theo NASA, tỷ lệ va chạm hiện tại đã tăng nhẹ từ mức 3,8% trước đó lên 4,3%.
“Khi có thêm dữ liệu, việc xác suất va chạm thay đổi là điều bình thường,” – Molly Wasser, người phát ngôn của Văn phòng Điều phối Phòng thủ Hành tinh của NASA cho biết.
Hiện tại, 2024 YR4 đang cách Trái Đất hơn 48 triệu kilomet, quá xa để các kính thiên văn mặt đất có thể quan sát được.
Do đó, NASA đã phải dựa vào Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST), đặt tại vị trí cách Trái Đất khoảng 1 triệu dặm (1,6 triệu kilomet) để tiếp tục theo dõi.
Tiểu hành tinh này hiện đang di chuyển theo quỹ đạo elip rộng quanh Mặt Trời, và sẽ còn ra xa hơn nữa trước khi quay trở lại gần Trái Đất.
Hình ảnh động này cho thấy tiểu hành tinh 2024 YR4 khi nó bay ngang qua Trái Đất và hướng tới khả năng va chạm với Mặt Trăng. Nguồn: NOIRLab
Cập nhật tiếp theo sẽ không thể thực hiện được cho đến năm 2028, khi tiểu hành tinh quay trở lại gần và đủ sáng để được nhìn thấy.
Trước khi rời khỏi tầm quan sát, JWST đã kịp ghi nhận thêm một lần cuối cùng vào tháng trước bằng camera hồng ngoại gần.
“Với dữ liệu bổ sung, các chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Các vật thể gần Trái Đất của NASA đã tinh chỉnh thêm quỹ đạo của thiên thể này”, Wasser cho biết.
Khi 2024 YR4 tiến vào Hệ Mặt Trời phía trong, nó sẽ đạt vận tốc khủng khiếp khoảng 38.000 km/giây.
Tiểu hành tinh sẽ tăng tốc khi đến gần Mặt Trời do lực hấp dẫn tăng dần, tương tự như vật thể rơi nhanh hơn khi tiếp cận mặt đất trên Trái Đất.
Điều gì xảy ra nếu tiểu hành tinh đâm vào Mặt Trăng?
Nếu tiểu hành tinh đâm vào Mặt Trăng, NASA khẳng định quỹ đạo quay của Mặt Trăng quanh Trái Đất sẽ không bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, vụ va chạm sẽ tạo ra một hố khổng lồ, bắn tung vật chất Mặt Trăng vào không gian và phát ra ánh sáng chói lòa, có thể được quan sát từ Trái Đất.
Đây sẽ là lần đầu tiên các nhà khoa học có thể quan sát trực tiếp một tiểu hành tinh đã biết tạo ra hố va chạm trên Mặt Trăng trong thời gian thực.
Dữ liệu thu thập được từ vụ va chạm có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về các hố va chạm khác trên bề mặt Mặt Trăng.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng hiện vẫn có 95,7% khả năng tiểu hành tinh này sẽ không va vào Mặt Trăng, và con số này có thể tiếp tục thay đổi.
(Theo Daily Mail, Livescience)
Tiểu hành tinh 2024 YR4 được phát hiện vào ngày 27/12/2024 và nhanh chóng trở thành mối quan tâm toàn cầu.
Vào tháng 2/2025, tỷ lệ va chạm với Trái Đất của 2024 YR4 từng đạt mức cảnh báo cao nhất 3,1%.
May mắn thay, chỉ khoảng một tuần sau, NASA đã giảm mạnh xác suất này xuống còn 0,0039%.
2024 YR4 được cho là có kích thước tương đương tiểu hành tinh Tunguska – thiên thể có đường kính khoảng 40 mét theo ước tính của NASA - từng gây ra vụ va chạm lớn nhất trong lịch sử hiện đại khi lao vào khí quyển Trái Đất năm 1908, san bằng hơn 2.150 km² rừng ở Siberia.
Theo một nghiên cứu năm 2019, nhiều người đã bất tỉnh và ít nhất ba người tử vong trực tiếp do sự kiện Tunguska.
Các chuyên gia lo ngại rằng nhân loại có thể phát hiện một tiểu hành tinh đe dọa nền văn minh quá muộn, không còn đủ thời gian để làm nó lệch hướng.
