Ảnh minh họa
Việt Nam hiện nằm trong top 3 quốc gia xuất khẩu tôm nhiều nhất thế giới, chiếm 13-14% tổng giá trị xuất khẩu tôm toàn cầu. Con tôm của Việt Nam đã xuất khẩu đến khoảng 100 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Theo số liệu từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tính đến hết tháng 5/2025, xuất khẩu tôm đã mang về 1,7 tỷ USD, tăng mạnh 32% so với cùng kỳ năm trước.
Xét về thị trường, Trung Quốc và Hong Kong đã vươn lên trở thành nhà nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với 494 triệu USD, tăng mạnh 90% so với cùng kỳ năm trước.
Dù đang đối mặt với nguy cơ thuế quan tăng cao, xuất khẩu tôm sang Mỹ đã thu về 294 triệu USD, tăng gần 29% so với 5T/2024. Bên cạnh đó, xuất khẩu sang khối CPTPP tăng 37% (tương đương 472 triệu USD), trong đó Nhật Bản, Canada, Anh tiếp tục là điểm sáng.
Xuất khẩu sang khối EU tăng 22% với những thị trường nổi bật như Đức (+28%), Bỉ (+41%). Một thị trường sáng giá khác là Hàn Quốc đạt gần 140 triệu USD, tăng 13%.
Giá tôm nguyên liệu và giá xuất khẩu đều có xu hướng tăng, nhu cầu tiêu thụ tốt tại các thị trường chính như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU cũng như doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ trước thời hạn áp thuế đối ứng 9/7 của Tổng thống Trump, hiệu ứng từ các FTA như CPTPP, RCEP đã góp phần quan trọng vào đà tăng trưởng này.
Đối với mức thuế quan của Mỹ, dự kiến quốc gia này sẽ áp thuế đối ứng lên tới 46% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Đây là mức cao nhất trong số các quốc gia xuất khẩu thủy sản vào Mỹ, vượt xa mức thuế với Ecuador (10%), Ấn Độ (26%), Thái Lan (36%).
Nếu bị áp mức thuế này sẽ làm sụt giảm mạnh kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ – thị trường đang chiếm hơn 18% tổng giá trị thủy sản xuất khẩu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế của 4 triệu lao động trong chuỗi cung ứng ngành tôm và cá tra.
5 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu tôm Việt Nam vẫn ghi nhận tăng trưởng mạnh, nhưng ngành đang đối mặt với nhiều thách thức lớn như chi phí nguyên liệu cao, áp lực cạnh tranh từ tôm giá rẻ và rủi ro từ chính sách thuế của Mỹ. Mức thuế chống bán phá giá sơ bộ 35,29% và thuế đối ứng dự kiến lên tới 46% đang đe dọa nghiêm trọng đến khả năng cạnh tranh và ổn định chuỗi cung ứng.
Để ứng phó, doanh nghiệp cần chủ động mở rộng thị trường, đầu tư chế biến sâu và chuẩn bị hồ sơ pháp lý đầy đủ. VASEP đề xuất, kiến nghị Chính phủ và các bộ ngành nỗ lực tăng cường đàm phán với Mỹ, bảo vệ quyền lợi chính đáng cho doanh nghiệp. Đây là thời điểm ngành tôm cần sự quan tâm hỗ trợ từ Nhà nước, sự đồng lòng giữa doanh nghiệp, người nuôi và các bên liên quan trong toàn chuỗi để vượt qua biến động và củng cố vị thế trên thị trường toàn cầu.
Trước đó xuất khẩu tôm năm 2024 đạt gần 4 tỷ USD, tăng 14% so với năm 2023. VASEP dự báo năm 2025, xuất khẩu tôm có thể đạt 4,3 - 4,5 tỷ USD ( tăng 10-15%), nhờ sự phục hồi của thị trường Mỹ, EU, Nhật Bản và nhu cầu gia tăng đối với sản phẩm chế biến sâu.
