Mùa của những tổ hợp thời tiết xấu

TP.HCM ngập do mưa lớn và triều cường còn kéo dài

Chiều 11.9, nhiều người dân TP.HCM bất ngờ chứng kiến cơn giông mạnh kèm theo sấm sét dữ dội kết hợp mưa lớn diện rộng và triều cường cao gây ngập nhiều nơi. Cụ thể, tại khu vực cầu vượt Cây Gõ thuộc P.Minh Phụng, giông mạnh cuốn một tấm tôn bay lượn trong mưa khiến nhiều người hoảng hốt. May mắn là tấm tôn không va trúng người đi đường. Tuy nhiên ở khu vực gần đó, một cây me cổ thụ ở công viên Bình Phú bị mưa giông quật ngã, đè sập nhà giữ xe và gián tiếp làm ảnh hưởng nhiều xe máy. Cùng lúc đó, mưa lớn kết hợp triều cường gây ngập nhiều nơi. Trên đường Nguyễn Văn Khối, khoảng 17 giờ 30, mưa lớn trút xuống và khoảng 15 phút sau thì tình hình ngập nước trở nên nghiêm trọng hơn. Đường ngập có nơi lên đến đầu gối, ngang bánh xe máy, kéo dài đến hơn 2 tiếng. Nhiều nơi thuộc khu vực trũng thấp ở TP.HCM cũng bị ngập nước kéo dài như các con đường Phạm Văn Chiêu, Phan Văn Hớn… Triều cường và mưa lớn vào giờ tan tầm khiến nhiều tuyến đường bị kẹt xe nghiêm trọng.

Mùa của những tổ hợp thời tiết xấu- Ảnh 1.

Mùa của những tổ hợp thời tiết xấu- Ảnh 2.

TP.HCM và Nam bộ bước vào "mùa" triều cường cao kết hợp mưa lớn gây ngập nặng

Ảnh: Phạm Hữu

Ông Lê Đình Quyết, Trưởng phòng dự báo Đài khí tượng thủy văn Nam bộ, cho biết: Tại TP.HCM xảy ra mưa rất to ở nhiều nơi như tại xã Phạm Văn Cội cũ (nay là xã Nhuận Đức), lượng mưa lên đến 170 mm, An Phú gần 100 mm, Bình Chánh 89 mm. Tại nhiều nơi khác trên khu vực Nam bộ cũng ghi nhận lượng mưa lớn như Đức Hòa (Tây Ninh) 99 mm, Gò Quao (An Giang) 76 mm, Giá Rai (Cà Mau) 63 mm… Rãnh áp thấp có trục qua khu vực Nam bộ kết hợp với hội tụ gió ngay trên khu vực miền Đông, phát triển mạnh từ tầng thấp lên đến tầng cao đã gây mưa gia tăng cho khu vực.

Bên cạnh đó, rãnh áp thấp qua Nam bộ và nam Biển Đông hoạt động mạnh dần lên, kết hợp cùng vùng hội tụ gió ngay trên khu vực còn duy trì. Vì vậy, thời tiết Nam bộ trong những ngày tới phổ biến nhiều mây, ngày có lúc giảm mây, nắng gián đoạn, có nơi mưa vừa, mưa to, cục bộ có điểm mưa rất to. Trong mưa giông đề phòng lốc, sét và gió giật mạnh cũng như mưa lớn gây ngập ở những vùng trũng, thấp đô thị. Nhiệt độ cao nhất dao động 30 - 32 độ C, có nơi trên 32 độ C.

Th.S Lê Thị Xuân Lan, chuyên gia dự báo khí tượng thủy văn, giải thích: Thông thường từ tháng 9, thủy triều lên cao và đặc biệt mỗi tháng có 2 đợt rất cao được gọi là triều cường. Thời gian triều cường cao kéo dài từ 3 - 5 ngày mỗi đợt. Các đợt triều cường cao nhất trong năm thường rơi vào tháng 11, sau đó giảm dần vào tháng 12. Đợt triều cường vừa qua chưa phải là cao nhất và xu hướng những đợt tới còn cao hơn. Như vậy trong thời gian từ nay đến đầu năm 2026, người dân TP.HCM và Nam bộ nói chung, mỗi tháng phải đối mặt từ 6 - 10 ngày bị ngập vì triều cường. Vào những ngày này, thời gian ngập xuất hiện 2 lần vào sáng sớm và chiều tối. Mùa mưa ở Nam bộ vẫn còn kéo dài đến tháng 11 và kiểu thời tiết đặc trưng là sáng nắng chiều mưa nên vào những ngày có triều cường, tình trạng ngập càng nghiêm trọng. Người dân sống ở các khu vực trũng thấp, thường xuyên bị ngập cần chú ý phòng tránh những tác động không mong muốn đến sinh hoạt thường nhật.

Miền Trung cao điểm mưa bão, Bắc bộ đón lạnh sớm

Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cho biết: Hiện tượng ENSO duy trì trạng thái trung tính từ tháng 3.2025 và từ tháng 9 trở đi đang nghiêng về pha lạnh La Nina. Có 55% khả năng nhiệt độ bề mặt nước biển ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương sẽ giảm xuống mức La Nina trong giai đoạn từ tháng 9 - 11.2025. Trong khoảng thời gian từ tháng 10 - 12.2025, khả năng xảy ra hiện tượng La Nina tăng lên khoảng 60%.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, trong giai đoạn từ nay đến tháng 11, trên Biển Đông vẫn còn khả năng xuất hiện khoảng 6 cơn bão, trong đó có đến 2 - 3 cơn ảnh hưởng đất liền nước ta; kèm theo đó là các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như giông, lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh. Khu vực Bắc bộ và Trung bộ có khả năng xuất hiện nhiều đợt mưa vừa, mưa to. Đáng chú ý, từ cuối tháng 9, các đợt không khí lạnh đầu mùa có khả năng xuất hiện, song cường độ còn yếu và hoạt động chưa ổn định nên chưa gây biến đổi đáng kể về chế độ nhiệt độ tại các tỉnh miền Bắc.

Th.S Lê Thị Xuân Lan giải thích thêm giai đoạn này khu vực miền Trung bắt đầu vào mùa mưa bão và kéo dài đến hết tháng 11, do có dải hội tụ nhiệt đới vắt ngang. Dải hội tụ nhiệt đới là hình thái thời tiết tạo điều kiện hình thành các cơn bão. Ngoài ra, vào giai đoạn này, thời tiết các tỉnh miền Trung còn chịu ảnh hưởng của các đợt không khí lạnh từ phía bắc tràn về gây mưa. Do vậy, các tỉnh miền Trung mưa bão dồn dập; sau mưa lớn là lũ quét, sạt lở đất. Hiện nay, các tổ chức khí tượng cho rằng khí hậu đang chuyển dần sang pha lạnh La Nina và kéo dài đến cuối năm.

Ở các tỉnh phía bắc, không khí lạnh về sớm và do ảnh hưởng của La Nina nên có khả năng sẽ xuất hiện các đợt rét đậm, rét hại kéo dài, ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt của người dân.

ĐBSCL ngập nhiều nơi do lũ kết hợp triều cường

Theo Viện Quy hoạch thủy lợi miền Nam (SIWRP), trong tuần qua do ảnh hưởng của gió mùa tây nam và một phần hoàn lưu cơn bão số 7 gây mưa ở mức trung bình trên lưu vực. Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long tại Tân Châu và Châu Đốc trong tuần qua tăng mạnh do lũ kết hợp triều cường. So với cùng kỳ các năm điển hình, hiện mực nước tại trạm Tân Châu và Châu Đốc đều cao hơn trung bình nhiều năm và năm 2019. Mực nước vùng giữa ĐBSCL tăng mạnh, hiện ở mức phổ biến trên mức báo động 3 tại các trạm ven sông kênh chính. Vùng ven biển có xu thế tăng mạnh ở mức báo động 1 - 2; riêng trạm Cà Mau duy trì trên mức báo động 3. Trong các ngày vừa qua, lũ đầu nguồn tăng mạnh kết hợp triều cường cao gây ngập úng nhiều khu vực có địa hình thấp ở vùng giữa, điển hình như TP.Cần Thơ và Vĩnh Long.

Giai đoạn từ nay đến cuối năm 2025, những địa phương có nguy cơ tiếp tục xảy ra ngập úng cao gồm các khu đô thị trung tâm thuộc TP.Cần Thơ và tỉnh Vĩnh Long, khu vực giữa 2 sông thuộc tỉnh Đồng Tháp, khu vực trung tâm bán đảo Cà Mau thuộc hệ thống thủy lợi Quản Lộ - Phụng Hiệp, Cái Lớn - Cái Bé, tiểu vùng thủy lợi bắc Cà Mau. Nguyên nhân do lũ đầu nguồn về kết hợp triều cường cao và mưa lớn tại chỗ.