Ảnh minh họa: Shiseido.
Collagen là một loại protein có chức năng xây dựng cơ quan xương, da, cơ, gân và dây chằng. Collagen được ứng dụng trong ngành F&B, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, và dược phẩm. Trong đó, theo GrandviewResearch, ứng dụng cho mảng F&B chiếm tỷ trọng cao nhất 57,4% trong năm 2023.
Sản phẩm collagen được sản xuất từ nguồn động vật, gia cầm, thủy sản và thực vật. Trong đó, loại bò, heo, thủy sản và thực vật được sản xuất thông dụng hơn do nguồn cung phong phú. Theo Grandviewresearch, collagen bò chiếm tỷ trọng doanh thu cao nhất trong năm 2023 với 35%.
Có 3 hình dạng collagen phổ biến là nước, viên và bột. Trong đó, dạng bột chiếm hơn 65% doanh thu trong năm 2023, theo Grandviewresearch.
Hiện tại, Mỹ, Đức, Nhật, Canada là những nước đứng đầu về nhập khẩu về cả sản phẩm collagen và gelatin (C&G) dạng bột trong khi Trung Quốc là nước xuất khẩu C&G dạng bột nhiều nhất.
Theo nghiên cứu, thị trường C&G dạng bột có tốc độ tăng trưởng kép hàng năm giai đoạn 2013 - 2022 đạt 5%, trong đó, sản lượng nhập khẩu C&G dạng bột của Top 5 nước (Mỹ, Hà Lan, Đức, Nhật, Canada) cũng tăng trưởng kép 5% giai đoạn 2013 - 2022. Sản lượng tiêu thụ collagen dạng bột hàng năm/người của top 5 nước nhập khẩu cũng tăng trưởng kể từ 2018. Giá bán C&G dao động trong khoảng 7 - 9USD/kg ở các nước nhập khẩu chính.
Theo báo cáo của Precedenceresearch, vốn hóa thị trường collagen thế giới năm 2022 ước đạt 10,08 tỷ USD và dự báo tăng trưởng kép (CAGR) 8,9% giai đoạn 2023 - 2032 khi nhu cầu sử dụng collgen để cải thiện xương khớp và làn da tăng cao khi độ tuổi trung bình của thế giới đang già đi. Đồng thời yếu tố thu nhập người dân tăng dần sẽ thúc đẩy chi tiêu cho sản phẩm chăm sóc sức khỏe nhiều hơn, trong đó có collagen.
Đối với thị trường C&G Việt Nam, báo cáo của Mordor Intelligence cho biết, quy mô collagen Việt Nam 2023 ước đạt 132 triệu USD và tăng trưởng kép hàng năm giai đoạn 2023 - 2028 đạt 6,2%.
Thị trường có sự cạnh tranh khốc liệt giữa các doanh nghiệp ngoại nổi bật như Nestle, Heivy, Shiseido, Applied Nutrition và Meiji.
Trong khi đó, trong ngành thủy sản, Vĩnh Hoàn (Mã: VHC) và Nam Việt (Mã: ANV) với sản phẩm collagen dạng bột là chủ yếu, có tỷ trọng doanh số C&G tại thị trường Việt Nam thấp do Nam Việt mới tham gia thị trường và Vĩnh Hoàn chủ yếu sản xuất collagen nguyên liệu.
Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) kỳ vọng mảng C&G của hai doanh nghiệp xuất khẩu cá tra này sẽ tăng trưởng kép hàng năm hai chữ số cho giai đoạn 2024 - 2032, cao hơn tiềm năng tăng trưởng collagen thủy sản khi các doanh nghiệp tăng công suất nhà máy để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ.
Vĩnh Hoàn - gia nhập thị trường C&G từ tháng 3/2015 và hiện nay tổng công suất nhà máy đạt 3.500 tấn/năm. Doanh thu mảng C&G đạt mức tăng trưởng kép 21% trong giai đoạn 2018 – 2023 và đóng góp 7% trong tổng doanh thu năm 2023 của Vĩnh Hoàn. Năm 2023, công ty cải thiện nhà máy C&G và nâng tổng công suất lên khoảng 7.000 tấn/năm, dự kiến hoạt động vào năm 2024.
Còn Nam Việt mới tham gia thị trường C&G vào đầu năm 2023 thông qua hợp tác với Amicogen (Hàn Quốc) với công suất nhà máy đạt 800 tấn/năm trong giai đoạn 1 và sau đó sẽ nâng dần công suất lên 2.400 tấn/năm với kỳ vọng đóng góp 10% lợi nhuận vào năm 2025.
Theo báo cáo của GrandviewResearch, tăng trưởng trung bình của các doanh nghiệp lớn ngành C&G đạt 14% và biên gộp trung bình đạt 25%, tương đương chiếm 60% thị phần thế giới. Trong các doanh nghiệp nổi trội trên thế giới, có AMICOGEN hiện đang liên kết với Nam Việt thực hiện chế biến C&G.
