Trước tình hình sử dụng rượu, bia ở Việt Nam đang ở mức cao và những ảnh hưởng bất lợi của sử dụng rượu, bia đối với sức khỏe, kinh tế - xã hội đang ngày càng gia tăng, Quốc hội đã quy định cấm “Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”.
Nhưng thực tế việc sử dụng các thức ăn như trái cây, sữa chua nếp cẩm hay đồ uống có nước ngọt ga... cũng có thể sinh ra cồn tự nhiên. Vậy làm thế nào để phân biệt cồn tự nhiên và cồn do sử dụng rượu bia? Liệu tài xế có bị phạt nếu phát hiện nồng độ cồn trong ngưỡng cho phép theo quy định của Bộ Y tế? Về vấn đề này, bà Trần Thị Trang, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết, quy định này để phân loại các mức, ngưỡng tương ứng với mức độ biểu hiện ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng. Hiện nay các văn bản quy phạm pháp luật không có quy định về cồn tự nhiên trong cơ thể.
Đối với việc quy định nồng độ cồn trong máu, Quyết định số 320/QĐ-BYT ngày 23/1/2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế có quy định về định lượng ethanol (định lượng nồng độ cồn) trong máu tại mục 60. Theo đó, tại điểm IV “nhận định kết quả” của mục 60 có ghi: Trị số bình thường: <10.9 mmol/l; Ethanol 10.9-21.7 mmol/l: biểu hiện đỏ mặt, nôn mửa, phản xạ chậm chạp, giảm nhạy bén; 21.7 mmol/l: biểu hiện ức chế thần kinh trung ương; 86.8 mmol/l: có thể gây nguy hại cho tính mạng. Do đó, trường hợp lái xe có trị số nồng độ cồn trong máu nhỏ hơn 10.9 mmol/l là có nồng độ cồn trong máu và áp dụng theo quy định tại Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia và Nghị định số 100/2019/NĐ-CP để xem xét, giải quyết.
Theo bà Trang, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 đã quy định cấm “điều khiển xe ôtô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn” và đã áp dụng ổn định đối với người điều khiển xe ôtô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trong 10 năm trước khi Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia được ban hành. Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia đã kế thừa quy định này, mở rộng thêm đối với người điều khiển xe máy và các phương tiện giao thông khác.
Bà Trang cũng cho biết tại khoản 5, Điều 2, Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia quy định cấm “Điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn” và Nghị định số 100/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt đã quy định xử phạt đối với các hành vi liên quan đến điều khiển phương tiện khi trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Do đó, điều khiển phương tiện giao thông khi trong máu có nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở là vi phạm quy định tại Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia và Nghị định số 100/2019/NĐ-CP.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và Thực phẩm, ĐH Bách khoa Hà Nội, cho biết thông thường, sau 1 giờ gan sẽ dung nạp và chuyển hóa hết 1 đơn vị cồn (tương đương 10 gr cồn nguyên chất), tương đương 220 ml bia (2/3 chai nồng độ cồn 5%), tương đương 100 ml rượu vang (nồng độ cồn 13,5%), tương đương 30 ml rượu mạnh (nồng độ cồn 40%). Thông thường để đào thải hết hoàn toàn 1 đơn vị cồn, cơ thể có thể phải mất khoảng 2 giờ nữa. Tuy nhiên, với những người có gan yếu hoặc cơ thể chuyển hóa chậm thì việc đào thải cồn có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn.
