Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói rằng Trung Quốc có "vai trò đặc biệt" để yêu cầu Nga phải tôn trọng luật pháp quốc tế cũng như bảo vệ chủ quyền của Ukraine.
"Không công dân châu Âu nào ủng hộ chiến dịch quân sự của Nga. Nó sẽ làm tổn hại tới danh tiếng của Trung Quốc ở châu Âu", bà Leyen cảnh báo Trung Quốc trong trường hợp Bắc Kinh muốn hỗ trợ Nga, cả về kinh tế lẫn quân sự.
Trung Quốc vẫn từ chối chỉ trích chiến dịch quân sự của Nga, thay vào đó thúc giục tất cả các bên hạ nhiệt căng thẳng. Bắc Kinh cũng đổ lỗi cho Mỹ thúc đẩy chiến tranh thông qua việc ủng hộ NATO mở rộng về phía đông. Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tiếp tục khước từ yêu cầu của ông Josep Borrell Fontelles, Đại diện Cấp cao Liên minh châu Âu về Chính sách Đối ngoại và An ninh, về việc làm rõ quan điểm của Bắc Kinh.
"Những vấn đề an ninh phức tạp không đơn giản là cách tiếp cận ‘bạn hay thù’ hoặc ‘trắng hay đen’", ông Vương nói.
Mối quan hệ giữa Trung Quốc và châu Âu cũng không chỉ xoay quanh vấn đề Ukraine mà còn nhiều trọng tâm khác. Bắc Kinh đã ban hành lệnh cấm với hàng hóa của Lithuania, một quốc gia EU, sau khi nước này cho phép Đài Loan mở văn phòng đại diện với tên của mình thay vì tên thủ đô, Đài Bắc. Bắc Kinh luôn khẳng định chính sách "một Trung Quốc".
Ngoài ra, chính sách thương mại giữa Trung Quốc và châu Âu cũng sẽ là chủ đề nóng. Hợp tác xung quanh vấn đề y tế cộng đồng, biến đổi khí hậu, an ninh lương thực hay vắc xin covid-19 cũng sẽ được bàn thảo trong Hội nghị Thượng đỉnh giữa Trung Quốc và EU, dự kiến khai mạc hôm nay, 1/4 theo hình thức trực tuyến.
Trước sự kiện, Joerg Wuttke, người đứng đầu Phòng thương mại Liên minh châu Âu ở Trung Quốc, nói rằng vị thế của Bắc Kinh liên quan tới xung đột ở Ukraine sẽ làm gia tăng căng thẳng trong hội nghị.
Trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov đã tới Trung Quốc và có cuộc trao đổi với người đồng cấp Vương Nghị. Trong cuộc hội đàm, ông Lavrov nói rằng Nga và Trung Quốc cần hợp tác trong "giai đoạn nghiêm trọng" của lịch sử quan hệ quốc tế ngày nay.
"Tôi tin rằng sau giai đoạn này, tình hình quốc tế sẽ trở nên rõ ràng hơn một cách đáng kể. Chúng tôi cùng các ngài và những người cùng chí hướng khác hướng tới một trật tự thế giới đa cực, công bằng và dân chủ", ông Lavrov nói.
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị thì nói rằng mối quan hệ Nga – Trung Quốc đã chịu nhiều thử thách trong năm 2022. Tuy nhiên, mối quan hệ giữa hai nước vẫn đi đúng hướng và có xu hướng phát triển ổn định.
Trước khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, mối quan hệ giữa Trung Quốc và phương Tây vốn đã xuống mức thấp trong nhiều năm. Trung Quốc mâu thuẫn với Mỹ và đồng minh về hàng loạt vấn đề, từ kinh tế, thương mại, công nghệ tới các lĩnh vực nhạy cảm khác. Bắc Kinh cũng đang nổi lên như một trong những mối đe dọa lớn nhất với vị thế siêu cường của Mỹ, đặc biệt trong các lĩnh vực chủ chốt.
