Giống vú sữa ăn được cả vỏ này đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp nhãn hiệu, có tên là vú sữa Nam Hương. Điều này, đánh dấu bước tiến mới cho nông nghiệp địa phương và cho hành trình của người nông dân đứng sau mô hình là ông Trương Văn Mai (51 tuổi, xã Tân Hồng, Đồng Tháp).
Khu vườn xanh giữa vùng biên
Vườn sinh thái Nam Hương rộng mát dưới tán hơn 80 loài cây khác nhau nằm ngay trung tâm xã biên giới Tân Hồng (trước đây là TT.Sa Rài, H.Tân Hồng, Đồng Tháp). Nơi này được nhiều du khách biết đến không chỉ bởi không gian sinh thái trong lành mà còn nhờ vào sự xuất hiện của hàng loạt giống cây độc, lạ: mít không hạt, tre khổng lồ, cherry Nhật, dừa ăn được vỏ, dâu Đài Loan, ổi trứng cá, ổi Nhật...
Vườn sinh thái Nam Hương có rất nhiều loại trái cây độc lạ
ẢNH: THANH QUÂN
Trong danh sách đó, giống vú sữa Nam Hương trở thành "ngôi sao" mới khi du khách truyền tai nhau về loại vú sữa to gần cả ký, chín nặng tay nhưng không bị mủ và có thể cắn ăn trực tiếp cả vỏ mà không đắng. Cảm giác lạ lẫm này khiến nhiều người từ các tỉnh lân cận tìm đến Tân Hồng chỉ để được trải nghiệm.
Vú sữa ăn được cả vỏ Nam Hương có kích thước, trọng lượng rất lớn
ẢNH: THANH QUÂN
Chủ nhân của khu vườn là ông Trương Văn Mai, vốn là kỹ sư ngành thủy sản, từng nhiều năm làm việc xa quê. Nhưng một ngày, giữa bộn bề của đời sống nơi xứ người, ông Mai bắt đầu ước ao quay về trồng một khu vườn xanh mát, sống đời nhà nông giản dị. Tân Hồng khi đó không phải lựa chọn lý tưởng. Vùng đất này có khí hậu khô nóng, đất pha cát, vốn chỉ thích hợp với các loại cây chịu hạn. Tuy nhiên, ông Mai nhìn thấy lợi thế khác đó là nguồn phân bò, phân rơm, đậu phộng dồi dào từ sản xuất truyền thống của người dân, loại phân hữu cơ này rất tốt để cải tạo đất và nuôi dưỡng cây trồng.
Ông Mai quyết định thử nghiệm nhiều giống cây mới. Trong quá trình đó, cây vú sữa tỏ ra thích nghi bất ngờ. Chúng gần như không cần xử lý ra hoa, tự ra bông mỗi năm vào khoảng tháng 11 và cho trái kéo dài sang tận tháng 4 năm sau. Hương vị trái lại đậm ngọt, vỏ mỏng, không có mủ.
Giống vú sữa được cấp nhãn hiệu
Hiện vườn Nam Hương có khoảng 1 ha vú sữa, với 100 cây đã hơn 9 năm tuổi cho trái ổn định, đạt sản lượng trung bình khoảng 1 tấn mỗi vụ. Bên cạnh đó còn có hơn 200 cây 1-2 năm tuổi sắp cho quả. Giống vú sữa Nam Hương đã hoàn tất công bố giống cây trồng, được công nhận là vườn cây đầu dòng và chính thức được cấp nhãn hiệu "vú sữa Nam Hương" vào năm 2024.
Sản phẩm vú sữa Nam Hương đã được chứng nhận OCOP 3 sao
ẢNH: THANH QUÂN
Ông Mai nói: "Để có được kết quả này, tôi mất gần chục năm theo đuổi, vừa trồng, vừa ghi chép, vừa thử nghiệm. Tôi mong muốn làm ra một sản phẩm sạch, chất lượng cao, xứng đáng với công sức của người nông dân. Cái tên Nam Hương cũng chính là tên của 2 đứa con của tôi".
Điểm đặc biệt của vú sữa này là có thể ăn được cả vỏ và gần như không có mủ
ẢNH: THANH QUÂN
Đến nay, vườn cây ăn trái của ông Mai thường xuyên có các du khách từ Tây Ninh, An Giang, TP.HCM… tìm đến tham quan, mua cây giống, thưởng thức trái cây ngay tại vườn.
Ông Mai cũng luôn sẵn sàng chia sẻ giống cây cũng như kỹ thuật trồng cho các nhà vườn khác với tâm nguyện góp phần phát triển kinh tế địa phương. Năm 2024, vườn sinh thái Nam Hương bán ra khoảng 1.000 cây giống vú sữa. Trái vú sữa được tiêu thụ với giá khoảng 200.000 đồng/kg, luôn trong tình trạng "cháy hàng" vì có bao nhiêu thương lái ở TP.HCM sẽ mua hết.
Hiện tại trong vườn ông Mai có hơn 100 cây vú sữa bố mẹ
ẢNH: THANH QUÂN
Nhận thấy tiềm năng trở thành điểm du lịch xanh – nông nghiệp, năm 2023, tỉnh Đồng Tháp đã hỗ trợ 300 triệu đồng để Nam Hương hoàn thiện hạ tầng và nâng chất sản phẩm.
Đến năm 2024, điểm du lịch này được công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao, nằm trong danh sách điểm đến tiêu biểu của tỉnh. Riêng sản phẩm vú sữa Nam Hương đạt chuẩn sản phẩm OCOP 3 sao. Nhờ sự đa dạng cây trồng, không gian xanh và những sản phẩm đặc trưng, vườn sinh thái Nam Hương đang dần tạo dấu ấn trong bản đồ du lịch vùng Đồng Tháp Mười. Giống vú sữa ăn được vỏ từ ý tưởng nhỏ của một kỹ sư trở về quê giờ đây đã trở thành niềm tự hào mới của miền biên viễn Tân Hồng.
