Đền thiêng của ngư dân làng biển
Ngôi đền khang trang nằm ngay ở trung tâm làng biển Hùng Thành, được xây dựng cách đây vài chục năm trước song mới được sửa sang lại cách đây vài năm. Đây là nơi thờ bộ xương cá voi khổng lồ và còn khá nguyên vẹn.
Theo người dân địa phương, khoảng năm 2003, trong lúc đi biển dân làng phát hiện một vật thể lạ rất lớn trôi dạt trên biển, cách bờ khoảng 500 m. Tiến lại gần kiểm tra, ngư dân phát hiện vật thể lạ là xác một chú cá voi xanh nặng hàng chục tấn.
Dân làng đã tổ chức cờ dong trống mở kéo xác cá voi vào sát bãi Vẹt (thuộc địa phận xã Đa Lộc) đắp đất, chôn cất. Sau gần 2 năm, khi xác cá voi xanh đã phân hủy, bà con gom từng mảnh xương đem vào đất liền và lập đền thờ.
Bộ xương cá voi trong đền thờ.
Tuy nhiên, do điều kiện khi đó còn nhiều khó khăn nên dân làng chỉ bảo quản bộ xương cá voi trong một khu lán lợp tạm bợ bằng fibro xi măng. Gần 10 năm sau, khoảng năm 2012, con em làng chài đã kêu gọi quyên góp xây dựng khu đền khang trang nằm ngay vị trí trung tâm của làng. Người dân cũng gọi cá voi bằng cái tên vô cùng trang nghiêm là “Đền thờ ngài Nam Hải” hoặc “Cá Ông”.
Bộ xương cá voi xanh dài cả chục mét được bảo quản cẩn thận trong tủ kính. Mặc dù, đã gần 2 thập kỷ trôi qua song trông vẫn còn khá nguyên vẹn. Mỗi đốt xương sống to như những chiếc đôn, chiếc ghế ngả màu vàng óng ánh. Trong khi đó, xương sườn cũng tới hàng chục chiếc, có chiếc dài tận vài ba mét, cong vút như cánh cung.
Trông coi ngôi đền nhiều năm nay, bà Vũ Thị Nhưng (79 tuổi, xã Đa Lộc) luôn tranh thủ thời gian rảnh để ra đây quét dọn và hương khói. Theo bà Nhưng, hàng năm cứ vào dịp 19/1 và 12/2 âm lịch, dân làng lại tổ chức lễ hội cầu ngư ở đền thờ Cá Ông với mong ước cho một năm mưa thuận gió hòa, thuận buồm xuôi gió, cá tôm đầy thuyền sau mỗi chuyến ra khơi.
“Với người dân làng biển, ngôi đền là biểu tượng linh thiêng, may mắn và bình an. Vì vậy, trước mỗi chuyến ra khơi hoặc ngày đầu tháng, đầu năm, dân làng lại ra đền ngài Nam Hải thắp hương cầu mong cho một năm bình an, trúng lộc biển, lộc trời…”, bà Nhưng chia sẻ.
Xuất phát từ giai thoại cá voi cứu người trong bão dữ
Ông Lê Văn Hải – trưởng thôn Hùng Thành (xã Đa Lộc), một trong những người con của làng biển vẫn nhớ như in khoảnh khắc đưa bộ xương cá voi xanh vào đất liền. “Bộ xương cá voi khổng lồ và còn khá nguyên vẹn”, ông Hải hồ hởi nói.
Theo ông Hải, lý do dân làng lập đền thờ Cá Ông được xuất phát từ câu chuyện vô số lần cá voi lăn xả cứu ngư dân trong bão dữ.
“Là người con của làng chài và cũng trực tiếp khai thác, đánh bắt thủy hải sản, tôi nhiều lần được nghe kể và xem trên các phương tiện thông tin đại chúng về câu chuyện cá voi lăn xả cứu ngư dân trong bão dữ. Từ hành động này, có thể nói cá voi là loài sinh vật thân thiện và mang lại may mắn cho con người, nhất là với ngư dân đi biển”, ông Hải niềm nở nói.
bà Vũ Thị Nhưng (79 tuổi, xã Đa Lộc) là người trông coi ngôi đền nhiều năm nay.
Cũng theo ông Hải, từ ngày lập đền thờ “Ngài Nam Hải”, những chuyến ra khơi của dân làng Hùng Thành cũng thuận buồm xuôi gió, mưa thuận gió hòa. Cùng với sự nỗ lực cố gắng, cuộc sống của dân làng ngày càng đi lên. Ngoài ra, Hùng Thành cũng là một trong những địa phương của xã về đích nông thôn mới đầu tiên.
Kể về sự linh thiêng của ngôi đền, ông Hải cho biết, nhiều năm trước từng có người dân địa phương lấy một phần xương cá voi về làm chậu cảnh. Tuy nhiên, sau đó người này lâm bệnh nặng và qua đời. Không lâu sau, gia đình đã mang phần xương này đến làm lễ và gửi lại ngôi đền.
Trường hợp khác, một người đàn ông ở TP Sầm Sơn (Thanh Hóa), vì hiếu kỳ cũng lấy chiếc xương sườn của cá voi mang về. Tuy nhiên, sau đó người này hoảng sợ cũng quay lại đền thắp hương và trả lại.
Sinh sống gần ngôi đền, cô Trần Thị Liệu (49 tuổi, ở Hùng Thành) chia sẻ: “Nhiều năm nay, cứ mỗi dịp 19/1 và 12/2 Âm lịch, người dân làng biển lại nô nức tổ chức lễ hội cầu ngư cho một năm mưa thuận gió hòa.
Với người dân làng biển chúng tôi, ngôi đền vô cùng linh thiêng. Đặc biệt, những người đi biển, trước mỗi chuyến ra khơi đều ra đền thắp hương cầu mong được trúng lộc trời, lộc biển”.
Theo ông Lê Văn Hải – Trưởng thôn Hùng Thành, nghề chính của dân làng biển Hùng Thành vẫn là nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản và buôn bán. Đây là nghề đã gắn bó với người dân nơi đây cả trăm năm qua. Hiện nay, toàn thôn có khoảng gần 40 phương tiện đánh bắt với công suất từ 20CV trở lên.
