Tết Nguyên đán Giáp Thìn đang cận kề cũng là dịp nhiều nhà vườn trồng cây cảnh tất bật cung ứng ra thị trường những sản phẩm hút khách. Đặc biệt tại Văn Giang (Hưng Yên), nơi được mệnh danh là "thủ phủ" hoa và cây cảnh miền Bắc, thị trường cây chưng Tết càng nhộn nhịp hơn cả.
Những năm gần đây cũng tại mảnh đất này, có một “nghệ nhân” thường cho ra đời những siêu phẩm cây chưng Tết với hình dáng độc lạ, được rất nhiều khách hàng trên khắp cả nước săn lùng và đặt mua. Chủ nhân của những tuyệt tác “chấn động” thị trường này chính là anh Phạm Văn Hoàn, chủ nhà vườn Hoàn KTS.
Mỗi dịp cuối năm, khu vườn 1500m2 của ông chủ này lúc nào cũng đông khách ghé thăm bởi sự độc đáo của các chậu bưởi cảnh, quất cảnh. Chia sẻ về nghề “làm đẹp cho tết, cho đời” này, anh Hoàn cho biết hằng năm, số cây Tết mà vườn nhà cung ứng ra thị trường giúp anh có thu nhập lên đến hàng tỷ đồng. Không những thế, ông chủ Hoàn KTS còn tiết lộ dịp Tết Nguyên đán 2024 này cũng là “mùa vụ” mà vườn cây Tết nghệ thuật của anh “bội thu” nhất từ trước đến nay, đem lại nguồn lợi nhuận dồi dào.
Nổi danh với những siêu phẩm cây Tết độc nhất vô nhị đã được gần 10 năm, thế nhưng ít ai biết rằng trồng cây cảnh chưng Tết không phải là nghề “tay phải” của anh Hoàn. Trước khi bén duyên với nghề này, ông chủ nhà vườn Hoàn KTS từng có quãng thời gian dài đi học Đại học ở Hà Nội và làm Kiến trúc sư chuyên thiết kế nhà cửa, không gian nhà vườn,…
Sau khi chọn “bỏ phố về quê”, anh Hoàn vẫn nhận thiết kế tự do ở quê nhà để tiếp tục sống với niềm đam mê của mình. Trong quá trình làm về cảnh quan, anh phát hiện thêm một khía cạnh khác của công việc thiết kế, đó chính là áp dụng nghệ thuật vào những chậu cây cảnh. Năm 2018, cùng với những kiến thức về cái đẹp và sự sáng tạo của mình, anh Hoàn đã nghiên cứu, thực hiện và phát triển thêm nghề truyền thống làm cây chưng Tết ở địa phương.
Là một người con của "thủ phủ" hoa và cây cảnh miền Bắc, anh Hoàn biết được cây bưởi là loại cây có giá trị cao nhất trong số các loại cây cảnh chưng Tết. Vì vậy, anh đã tập trung đầu tư vào giống cây này để cung cấp ra thị trường và thu về lãi cao. Bên cạnh đó, anh cũng thực hiện thêm nhiều tác phẩm độc đáo với các giống cây khác như quất và cam để khách hàng có thêm nhiều sự lựa chọn.
Theo chia sẻ của anh Hoàn, để có một tác phẩm cây chưng Tết như ý muốn, cần mất rất nhiều thời gian và trí tuệ mới làm được.
“Thời gian từ bắt đầu thi công đến khi hoàn thành tác phẩm chỉ mất khoảng nửa tháng, thế nhưng thời gian để mình lấy cảm hứng, đầu tư chất xám để tìm ý tưởng thì rất lâu, có khi mất đến cả năm, thậm chí là 2 đến 3 năm”, anh Hoàn cho biết.
Với mỗi tác phẩm, khi đã hình thành được ý tưởng, anh Hoàn cùng với những công sự của mình sẽ lên kế hoạch chọn cây, phát triển bố cục với những không gian mới mẻ, sáng tạo, lồng ghép những hình ảnh núi non, khe suối, thác nước, đồ vật, con vật hay cả con người vào những chủ đề mà anh muốn thể hiện.
Với tư duy và góc nhìn của một kiến trúc sư, những tác phẩm của anh Hoàn đều không tả thực mà thường rất trừu tượng. Bởi theo nghệ nhân cây cảnh này, cái đẹp xuất phát từ thiên nhiên cộng với những điều mình suy nghĩ và ý tưởng để hình thành nên. Do đó, ý nghĩa của nó cũng không thể gói gọn vào những hình cảnh cụ thể. Với mỗi tác phẩm như thế, anh Hoàn sẽ sáng tạo và dùng đôi bàn tay tài hoa của mình để thổi hồn vào những cây bưởi, cam, quất, khiến chúng uốn lượn, tạo nên sự uyển chuyển như hình ảnh mà anh muốn truyền tải.
Cũng chính vì vậy mà nghệ nhân này luôn có những tên gọi riêng cho từng tác phẩm của mình. Ví dụ “Mỹ long tường vân” là tác phẩm phỏng theo hình ảnh một con rồng rất đẹp đang vờn mây; hay tác phẩm “Giàu sang phú quý” cũng sẽ được ông chủ Hoàn KTS mượn hình ảnh những thỏi vàng để truyền tải ý tưởng của mình…
Trình làng những tuyệt phẩm bưởi cảnh Tết độc lạ với nhiều kích thước khác nhau, những tác phẩm của anh Hoàn trở thành điểm nhấn vô cùng ấn tượng giữa vô vàn cây cảnh của các nhà vườn khác ở Văn Giang. Điều này cũng chính là bí quyết giúp anh thu hút và chinh phục được những khách hàng khó tính, tiềm năng nhất. Cứ thế, thông qua những khách hàng quen hay những bài đăng trên Facebook và Zalo, khu vườn của anh Hoàn càng tiếp cận được với nhiều người và trở thành địa chỉ tin cậy để phân phối những sản phẩm cây cảnh chưng Tết.
Theo chia sẻ, những tuyệt phẩm mà anh Hoàn sáng tạo nên có nhiều mức giá khác nhau, từ vài chục triệu, 100 triệu đến hơn 200 triệu đồng, để phục vụ nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng. Những mức giá này được anh Hoàn đưa ra dựa trên nhiều tiêu chí, trong đó có kích thước sản phẩm và tính tổng thể giữa cây, phụ kiện đi kèm và chậu để tạo thành một quần thể đẹp mắt, có tính thẩm mỹ cao.
Anh Hoàn cho biết: “Cũng có một số khách hàng ‘chê’ sản phẩm của tôi đắt hơn so với thị trường, đó là do họ chỉ nghe qua giá mà chưa tận mắt ‘ngắm’ hay hiểu về sản phẩm của tôi. Trên thực tế, tiền nào của nấy. Những khách hàng hiểu được giá trị nghệ thuật trong chậu cây Tết sẽ nhìn sản phẩm và nhận định được mức giá đó có phù hợp với sản phẩm hay không. Và khi đem so sánh với các sản phẩm ở các nhà vườn khác, khách hàng sẽ thấy số tiền mình bỏ ra là tương xứng với sản phẩm mình nhận về hay không.”
Dù có giá thành cao nhưng hầu như Tết năm nào, khu vườn của anh Hoàn cũng “cháy hàng”. Ngay cả thời gian 2 năm dịch bệnh 2021-2022, khu vườn của anh Hoàn vẫn buôn bán thuận lợi. Ngoài lý do về sự độc nhất, mới lạ và sáng tạo thì số lượng sản phẩm phân phối ra thị trường cũng là một yếu tố quan trọng, tạo nên sức hút và giúp khu vườn của kiến trúc sư này luôn cháy hàng, cung không đủ cầu.
Anh Hoàn cho biết, mỗi dịp Tết, vườn của anh chỉ có thể tung ra thị trường khoảng 20 tác phẩm. Mỗi tác phẩm đều được anh cùng cộng sự đầu tư rất nghiêm túc, rất chỉn chu nên rất được khách hàng yêu thích. Thậm chí, có những khách hàng phải đặt trước, cùng anh bàn bạc ý tưởng để làm ra những tác phẩm “độc nhất vô nhị” cho họ. Tính đến tháng 11 âm lịch năm 2023, vườn của anh Hoàn bán hết sạch những chậu cây lớn, chỉ còn lại vài chậu bé đã có khách đặt sẵn.
“Sản lượng ít là lợi thế để tôi đầu tư tốt hơn cho những sản phẩm, cũng như kiểm soát được lượng hàng bán ra, hạn chế sự tồn đọng. Thế nhưng đây cũng là điểm khó khăn nhất cho việc phát triển thương hiệu cây cảnh do mình tạo ra. Trong thời gian tới, tôi cũng muốn tiếp xúc được nhiều khách hàng hơn và đẩy số lượng lên 50 sản phẩm mỗi dịp tết. Tuy nhiên, hiện tại con số này vẫn chỉ dừng lại ở con số vài chục”, anh Hoàn chia sẻ.
Thông thường, thời điểm từ tháng 9 âm lịch đến cuối năm là lúc anh Hoàn dồn tâm sức để thực hiện những tác phẩm cây chưng Tết. Thời gian còn lại trong năm, bên cạnh việc sáng tạo cây cảnh, anh vẫn dành tâm huyết cho công việc chính là thiết kế nhà cửa và cảnh quan… Dù 2 công việc này là song hành, song anh Hoàn cho biết bản thân anh cũng phải điều phối, có việc chính và việc phụ để công việc nào cũng được tối ưu và đạt kết quả tốt nhất.
Để việc kinh doanh cây Tết nghệ thuật có được thành công như hiện tại, anh Hoàn cũng phải trải qua những thời điểm khó khăn và thất bại. Những thất bại này đến từ khi anh mới “chập chững vào nghề”, khi thực hiện hóa ý tưởng, làm cây nhưng không thể như mình mong muốn hay những lúc vấp phải ý kiến trái chiều từ những người khác.
Theo đó, thời gian đầu khi nghĩ ra và thực hiện ý tưởng làm cây Tết nghệ thuật, nhiều người cho rằng anh Hoàn bị điên mới làm ra những sản phẩm “khác người” như vậy. Trong năm đầu tiên khi đưa những chậu cây Tết của mình ra thị trường, vì chưa nghiên cứu sâu nhu cầu của thị trường nên những sản phẩm của anh Hoàn chưa được khách hàng quan tâm và đón nhận, dẫn đến tình trạng “ế hàng” gần một nửa số lượng sản phẩm làm ra. Hay trong thời điểm dịch bệnh, tình hình kinh tế khó khăn cũng khiến ông chủ này phải “cân đối” mức giá để phù hợp với túi tiền của khách hàng.
Tuy nhiên, sản phẩm tốt cũng sẽ “kén” người chơi, phân khúc khách hàng mà anh Hoàn chọn cho mình là những người có tiền, giới thượng lưu “thích là chi tiền” nên những khó khăn trong việc kinh doanh hay mồ hôi, nước mắt chảy ra trong quá trình “làm nghề” của anh cuối cùng cũng được đền đáp xứng đáng. Dẫu vậy, theo anh Hoàn, để theo đuổi được nghề làm cây Tết nghệ thuật này không phải là điều dễ dàng.
“Nghề làm cây Tết lợi nhuận cao nhưng cũng có rủi ro, phải đam mê và kiên trì mới làm được, không có 2 yếu tố đó thì rất vất vả, và cũng khó để thành công. Chăm cây ra hoa, quả to, lá xanh thì nhiều người làm được, thế nhưng việc uốn, ghép cây sao cho thế đẹp, phát triển tốt lại thể hiện trình độ, con mắt của người trồng. Điều này lại phụ thuộc vào tình yêu với nghề của mỗi người”, anh Hoàn cho biết.
Qua gần 10 năm làm cây Tết, lượng khách hàng đến với Hoàn KTS ngày càng nhiều chính là minh chứng thiết thực cho quá trình kiên trì, đam mê, sáng tạo của anh Hoàn. Không những thế, anh còn đưa “những đứa con tinh thần” của mình ra "biển lớn", trưng bày tại triển lãm cây Tết ở các tỉnh thành lớn. Chỉ sau vài giờ xuất hiện, các tuyệt phẩm độc đáo của anh đã gây xôn xao, thu hút được rất nhiều khách tới tham quan và đặt mua hàng.
Với kinh nghiệm và tình yêu với nghề làm cây Tết nghệ thuật của mình, anh Hoàn tự tin tay nghề của mình sẽ làm ra nhiều các sản phẩm độc nhất và sáng tạo hơn nữa để cung cấp cho các "thượng đế". Bản thân anh cũng tự đặt ra mục tiêu những sản phẩm làm ra năm sau phải đẹp, phải độc lạ và chất lượng hơn những năm trước đó. Điều này không chỉ thể hiểu thái độ tận tâm với nghề mà còn là cách kinh doanh thông minh, khéo léo của ông chủ vườn cây cảnh chưng Tết này.
