Nghị quyết 05 về triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam được ban hành cách đây không lâu là bước ngoặt lớn, tạo cơ sở hành lang pháp lý cho tài sản mã hóa.
Theo ông Tô Trần Hòa, Phó trưởng ban Phát triển thị trường chứng khoán (Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Bộ Tài chính), ngay sau khi Nghị quyết 05 ra đời, Bộ Tài chính đã xây dựng kế hoạch triển khai chi tiết, trong đó có quy trình tiếp nhận, xử lý hồ sơ và quy trình giám sát thị trường tài sản mã hóa.
"Các quy định pháp lý về thuế và kế toán cho loại tài sản này cũng đang được xây dựng, áp dụng cho cả đơn vị cung cấp dịch vụ, tổ chức phát hành lẫn nhà đầu tư", ông Hòa thông tin tại tọa đàm "Tài sản mã hóa: Từ vùng xám đến thí điểm - giải pháp đảm bảo minh bạch, an toàn, hiệu quả" do Báo Tiền Phong phối hợp Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức ngày 6.11, tại Hà Nội.
Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực phát biểu tại tọa đàm
ẢNH: TP
Đánh giá sự ra đời của Nghị quyết 05 là "điểm rơi vàng" rất phù hợp với Việt Nam, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, nhận định bước ngoặt trong quản lý tài sản mã hóa này vừa giúp đảm bảo an toàn cho hàng chục triệu nhà đầu tư, vừa giúp Nhà nước huy động nguồn lực tài chính khổng lồ.
Tuy nhiên, để Nghị quyết 05 thực sự đi vào cuộc sống, một trong những yếu tố quan trọng là phải có quy định về phân loại tài sản mã hóa. Điều này chưa được đề cập tại Nghị quyết 05.
Tài sản mã hóa rất rộng, tất cả những thứ đang có tài sản vật chất sau này sẽ được tokenization (quá trình biến đổi các tài sản thực tế thành các tài sản số - PV) để trở thành tài sản mã hóa. Ví dụ, bức tranh, bản nhạc, bản quyền, bất động sản, các cổ phiếu đầu tư ở dạng khác không phải chứng khoán…
"Phải phân loại để có cách quản lý, kiểm soát phù hợp. Các loại tài sản mã hóa có mức độ rủi ro khác nhau thì kiểm soát khác nhau, không cào bằng", ông Lực lý giải.
Lưu tâm vấn đề thuế, phí, ông Lực phân tích, theo Nghị quyết 05, giao dịch tài sản mã hóa có đánh thuế, mức thuế tương đương cách áp dụng với chứng khoán là 0,1% trên giá trị giao dịch.
Thuế với tài sản mã hóa phải khác. Sau này nên phân loại ra, loại tài sản mã hóa nào rủi ro cao thì đánh thuế cao hơn, ít rủi ro mà muốn thúc đẩy để trở thành kênh đầu tư thì đánh thuế thấp hơn.
Đánh giá tài sản mã hóa là vấn đề rất mới, sẽ liên thông với nhiều chuyện khác như phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, sở hữu trí tuệ, an ninh mạng…, ông Lực cho rằng: "Một mình Bộ Tài chính không kham nổi, cần có phương án đẩy mạnh quản lý liên ngành, có thể suy nghĩ cân nhắc để xây dựng ban chỉ đạo liên ngành".
Kiến nghị mọi giao dịch tài sản mã hóa phải qua ngân hàng
Phát biểu tại tọa đàm, chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu bày tỏ trăn trở vấn đề xác định tính xác thực của tài sản gốc. Tài sản đó có thật hay không, có đảm bảo pháp lý là điều đầu tiên cần làm rõ. Nếu không, nhà đầu tư sẽ không thể tin tưởng mà bỏ tiền ra mua.
Ngay cả trong lĩnh vực bất động sản, nơi có tài sản hữu hình rõ ràng thì tình trạng một tài sản được thế chấp ở ngân hàng này, nhưng lại đem bán cho người khác vẫn xảy ra. Có người mua xong, cầm sổ đỏ trong tay rồi mới phát hiện tài sản đó đã được thế chấp. Vấn đề niềm tin và cơ chế bảo đảm giá trị tài sản là nền tảng.
Chuyên gia tài chính - ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu rất lo ngại thị trường tài sản mã hóa trở thành mảnh đất màu mỡ cho tội phạm tài chính
ẢNH: TP
"Muốn thị trường vận hành lành mạnh, Nhà nước phải xây dựng một hệ thống thẩm định giá và bảo hiểm quyền sở hữu tài sản. Ở các nước phát triển, trước khi ngân hàng cho vay, sẽ có công ty bảo hiểm kiểm tra toàn bộ tình trạng pháp lý của tài sản từ quyền sở hữu đất, quyền sử dụng, cho tới tranh chấp tiềm ẩn rồi mới cấp chứng thư bảo hiểm để ngân hàng yên tâm giải ngân.
Việt Nam vẫn thiếu cơ chế bảo hiểm quyền sở hữu này, đây là lỗ hổng lớn cần khắc phục nếu muốn tiến tới thị trường tài sản số", ông Hiếu nói.
Nhìn nhận Bộ Tài chính sẽ gặp nhiều thách thức khi tài sản được "mặc áo hoa" - tức là mã hóa nhưng giá trị thực chưa được định lượng hoặc kiểm chứng, vị chuyên gia chỉ rõ: "Nếu không có cơ chế định giá minh bạch, thẩm định chuẩn, rất dễ biến tài sản mã hóa thành công cụ đầu cơ hoặc rửa tiền".
Ông Hiếu kiến nghị, thời gian tới, mọi giao dịch tài sản mã hóa phải đi qua hệ thống ngân hàng, coi ngân hàng là điểm kiểm soát bắt buộc để ngăn rửa tiền và đảm bảo tính minh bạch của dòng vốn.
