Chị K.V. (ngụ TP.HCM) đến Bệnh viện Da Liễu TP.HCM thăm khám trong tình trạng vùng cổ xuất hiện vết thương sưng đỏ, đau rát.
Chị cho biết, trước đó vết thương chỉ là một chấm đỏ nhỏ nên chị tự bôi thuốc tại nhà. Tuy nhiên, tình trạng vết thương không thuyên giảm mà càng nghiêm trọng và lan rộng.
“Tôi không nghĩ dịch độc của kiến ba khoang có thể gây ra vết thương lớn như vậy. Vết thương của tôi ở ngay vùng cổ nên sinh hoạt khá bất tiện, chỉ cần xoay cổ mạnh một chút là vết thương lại lở ra lại”, chị K.V. nói.
Còn anh A.T. đến bệnh viện khi phát hiện vùng miệng có vết sưng đỏ, anh cho đó là bệnh ngoài da chứ không nghĩ vết thương do kiến ba khoang gây ra.
Anh cho biết, xung quanh nhà anh cây cối rậm rạp, có thể kiến ba khoang từ bên ngoài bay vào nhà, lẫn trong chăn màn, khi đi ngủ anh không chú ý nên đã dính phải dịch độc.
Dịch độc từ kiến ba khoang có thể gây ra những vết thương lan rộng, đau rát.
Hiện, mỗi ngày bệnh viện Da liễu TP.HCM tiếp nhận và điều trị cho khoảng 60-80 bệnh nhân viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang. Trong đó, nhiều bệnh nhân đến viện trễ khi vết thương đã lan rộng, loét nặng và bắt đầu có dấu hiệu nhiễm trùng.
Bác sĩ CKII Đoàn Văn Lợi Em, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Da Liễu TP.HCM cho biết, khi da tiếp xúc với độc chất của kiến ba khoang, trong vài giờ đầu, người bệnh thường cảm thấy bỏng rát, châm chích, sau đó vùng da bị dính độc tố sẽ đỏ lên, sưng nề, nổi mụn nước hoặc bóng nước, thậm chí phồng rộp như bị bỏng nhẹ.
Đặc trưng của viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang là tổn thương có dạng đường dài, hoặc vệt dài. Chính vì hình dạng này, bệnh rất dễ bị nhầm với zona thần kinh (giời leo) hoặc các dạng viêm da tiếp xúc khác.
“Một lỗi phổ biến khác thường gặp là người bệnh khi bị kiến ba khoang tấn công sẽ tự điều trị bằng các mẹo, bài thuốc dân gian như bôi kem đánh răng, dầu gió, thuốc mỡ không rõ nguồn gốc hoặc đắp tỏi…Tuy nhiên, những cách này không giúp trung hòa độc tố, mà còn làm da bị kích ứng, bỏng rát nhiều hơn, loét da”, Bác sĩ Lợi Em cảnh báo.
Dịch độc của kiến ba khoang không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng điều trị không đúng cách có thể khiến tổn thương lan rộng, viêm nặng hơn hoặc chậm lành, thậm chí nhiễm trùng, để lại sẹo.
Bác sĩ khuyến cáo, kiến ba khoang thường bị thu hút bởi ánh sáng đèn, đặc biệt là đèn neon và đèn LED. Vào mùa mưa, người dân nên hạn chế ngồi làm việc trực tiếp dưới bóng đèn, nhất là gần cửa sổ hoặc ban công để tránh bị côn trùng này bay vào người.
Khi làm việc ngoài đồng ruộng, nhất là mùa gặt, cần mặc quần áo dài tay, đội nón, mang khẩu trang và găng tay để giảm nguy cơ tiếp xúc trực tiếp với kiến ba khoang.
Trong khu dân cư, chung cư, ký túc xá, có thể phòng tránh kiến ba khoang bằng cách lắp lưới chắn côn trùng ở cửa sổ, cửa ra vào và luôn đóng cửa sau khi sử dụng. Nên phát quang bụi rậm, cỏ dại, dọn dẹp rác hữu cơ quanh nhà – nơi kiến thường trú ngụ.
Buổi tối, nên tắt bớt các bóng đèn không cần thiết, nhất là đèn gần cửa sổ, hành lang; đồng thời giữ nhà cửa sạch sẽ, quét dọn nền nhà và mắc màn khi ngủ để ngăn côn trùng tiếp xúc với da.
Khi thấy kiến ba khoang bò trên người, tuyệt đối không đập, bắt hay chà xát, vì sẽ làm vỡ cơ thể kiến, khiến độc tố tiết ra gây bỏng da. Cách xử lý an toàn là dùng giấy hoặc vật mềm nhẹ nhàng hất kiến ra, hoặc thổi cho bay đi.
Nếu xuất hiện các dấu hiệu bỏng rát, phồng rộp, nổi mụn nước hoặc loét da, người bệnh cần đến cơ sở y tế chuyên khoa Da liễu để được thăm khám và điều trị đúng cách. Việc tự xử lý tại nhà có thể khiến tổn thương nặng hơn, gây nhiễm trùng và để lại sẹo sau khi lành.
