Nhiều nghiên cứu đã thu hút sự chú ý của đông đảo phụ huynh khi chỉ ra rằng mùa sinh có thể tác động đến quá trình phát triển trí tuệ của trẻ. Theo đó, trẻ sinh vào một số thời điểm nhất định trong năm có xu hướng phát triển khả năng nhận thức, sáng dạ và nhanh nhạy hơn trong những năm đầu đời. Tuy nhiên, đây chỉ là những khác biệt nhỏ, và trẻ sinh vào bất kỳ tháng nào cũng có khả năng phát triển trí tuệ như nhau nếu được nuôi dưỡng, giáo dục và tạo cơ hội trải nghiệm đúng cách.
Các chuyên gia giải thích rằng những khác biệt về khả năng nhận thức theo mùa sinh chủ yếu liên quan đến các yếu tố môi trường và sinh lý trong giai đoạn đầu đời. Ví dụ, trẻ sinh vào mùa xuân hoặc mùa hè thường tiếp xúc nhiều hơn với ánh sáng mặt trời, từ đó cơ thể tổng hợp vitamin D tốt hơn. Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển não bộ và hệ thần kinh, đồng thời ảnh hưởng đến khả năng tập trung và học hỏi. Ngoài ra, mùa sinh còn có thể tác động đến lịch trình tiêm chủng, môi trường học tập ban đầu, mức độ tiếp xúc với hoạt động ngoài trời và các yếu tố xã hội khác, góp phần tạo nền tảng cho khả năng nhận thức và tư duy.
Trẻ sinh vào mùa nào cũng có tiềm năng phát triển trí tuệ như nhau, nhưng một số mùa sinh có thể mang lại lợi thế nhỏ về sự nhanh nhạy và sáng dạ.
Tuy nhiên, các chuyên gia giáo dục và tâm lý học nhấn mạnh rằng những yếu tố này chỉ tạo ra lợi thế nhỏ, không quyết định toàn bộ trí tuệ của trẻ. Khả năng phát triển trí tuệ còn phụ thuộc vào vô số yếu tố khác như môi trường gia đình, phương pháp giáo dục, chế độ dinh dưỡng, sự tương tác xã hội và cơ hội học tập mà trẻ được tiếp cận. Một đứa trẻ sinh vào mùa đông vẫn hoàn toàn có thể phát triển vượt trội nếu được chăm sóc và giáo dục trong môi trường giàu kích thích, khuyến khích khám phá và trải nghiệm đa dạng.
Các nghiên cứu về giáo dục sớm cũng chỉ ra rằng trẻ không phát triển trí tuệ một cách tuyến tính dựa trên mùa sinh, mà tiến bộ nhờ vào trải nghiệm thực tế, sự quan tâm đúng lúc của cha mẹ và giáo viên, cùng khả năng tự khám phá, học hỏi từ môi trường xung quanh. Môi trường học tập tích cực, cơ hội trải nghiệm đa dạng và khuyến khích sáng tạo sẽ tác động mạnh mẽ hơn nhiều so với yếu tố sinh học như mùa sinh.
Thông tin này cũng giúp phụ huynh nhìn nhận sự phát triển trí tuệ của trẻ một cách khoa học hơn. Thay vì quá lo lắng về tháng sinh, điều quan trọng hơn là xây dựng môi trường nuôi dưỡng phù hợp: cung cấp chế độ dinh dưỡng đầy đủ, khuyến khích vận động, chơi các trò chơi phát triển trí não, đọc sách, tương tác và trò chuyện cùng con mỗi ngày. Chính sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời và tạo cơ hội trải nghiệm đa dạng sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện, vượt ra ngoài mọi “giới hạn” tưởng tượng dựa trên mùa sinh.
Đứa trẻ nào cũng có tiềm năng phát triển như nhau
Một điểm đáng lưu ý khác là lợi thế nhỏ liên quan đến mùa sinh thường chỉ biểu hiện rõ trong giai đoạn đầu đời. Khi trẻ lớn lên, sự khác biệt này gần như bị xóa nhòa bởi các yếu tố giáo dục, rèn luyện và môi trường sống. Như vậy, thực tế là mọi trẻ em đều có tiềm năng phát triển tương đương nếu được hỗ trợ đúng cách.
Tóm lại, mùa sinh chỉ tạo ra những lợi thế rất nhỏ về mặt sinh lý hoặc môi trường, nhưng không quyết định sự thông minh của một đứa trẻ. Trẻ sinh vào bất kỳ tháng nào cũng có thể phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất và cảm xúc nếu được nuôi dưỡng trong môi trường giàu trải nghiệm, quan tâm và khuyến khích khám phá. Điều quan trọng nhất không phải là sinh con vào tháng nào, mà là cách cha mẹ đồng hành cùng con, giúp trẻ khai phá tối đa tiềm năng và phát triển thành những cá nhân thông minh, sáng tạo và tự tin trong cuộc sống.
