Theo Reuters, Trung Quốc đang trở thành nước mua dầu Iran lớn nhất khi thị phần của Iran chiếm đến gần 14% của quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới. Trước đó, Trung Quốc cũng là nước mua dầu lớn nhất từ Venezuela và là nước nhập khẩu dầu hàng đầu từ Nga. Láng giềng Việt Nam đã sử dụng nguồn dầu mua từ ba quốc gia đang phải chịu nhiều lệnh trừng phạt của phương Tây để tiết kiệm hàng tỷ USD cho hóa đơn nhập khẩu trong những năm gần đây.
Trung Quốc mua khoảng 90% lượng dầu vận chuyển của Iran – quốc gia đang gặp khó trong xuất khẩu do lệnh trừng phạt mạnh tay từ phía Mỹ. Theo số liệu của Kpler, trong 6 tháng đầu năm nay, Trung Quốc đã mua trung bình 1,38 triệu thùng dầu/ngày (bpd) của Iran.
Theo Kpler, năm ngoái, lượng dầu Trung Quốc mua từ Iran trung bình đạt 1,48 triệu thùng/ngày, tương đương khoảng 14,6% lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc.
Các nhà máy lọc dầu độc lập của Trung Quốc (teapot) chủ yếu tập trung ở tỉnh Sơn Đông, là những người mua chính dầu thô của Iran, bị thu hút bởi mức chiết khấu so với các thùng dầu không bị trừng phạt. Trước đó các công ty dầu khí nhà nước lớn của Trung Quốc đã kiềm chế mua dầu của Iran kể từ năm 2018/2019, các thương nhân và chuyên gia cho biết.
Theo Reuters, giá dầu thô nhẹ của Iran hiện được giao dịch ở mức thấp hơn 3,3 – 3,5 USD/thùng so với giá dầu thô Brent tiêu chuẩn quốc tế giao tháng 7, chiết khấu tăng so với khoảng 2,5 USD/thùng ghi nhận vào tháng 6. Theo các thương nhân, so với dầu không bị trừng phạt từ Trung Đông, giá dầu Iran hiện đang được giao dịch ở mức chiết khấu khoảng 7-8 USD/thùng.
Washington đã tái áp đặt lệnh trừng phạt đối với Tehran vào năm 2018, và chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã áp đặt một số vòng trừng phạt mới đối với hoạt động thương mại dầu mỏ của Iran kể từ tháng 1/2025.
Lệnh trừng phạt của ông Trump nhắm vào 3 nhà máy lọc dầu của Trung Quốc đã dẫn đến việc hạn chế mua hàng từ một số doanh nghiệp độc lập vừa và nhỏ lo ngại bị chỉ định. Dầu Iran mà Trung Quốc nhập khẩu thường được các thương nhân dán nhãn là có nguồn gốc từ các quốc gia khác, chẳng hạn như Malaysia, một trung tâm trung chuyển lớn.
Dữ liệu hải quan Trung Quốc không cho thấy có bất kỳ chuyến hàng dầu nào được vận chuyển từ Iran kể từ tháng 7 năm 2022.
Trong một diễn biến mới nhất, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 24/6 đã "bật đèn xanh" cho Trung Quốc, khách hàng lớn nhất của Iran, tiếp tục mua dầu của nước này. Trên trang mạng xã hội Truth Social, ông Trump viết "Trung Quốc giờ đây có thể tiếp tục mua dầu từ Iran."
Giá dầu đã nới rộng đà giảm sau bình luận của ông Trump. Giá dầu thô ngọt nhẹ của Mỹ (WTI) tại New York đã giảm 6% xuống gần 64 USD/thùng. Thị trường vốn đã lao dốc trong những ngày gần đây khi mối đe dọa đối với dòng chảy dầu mỏ từ xung đột Israel-Iran có dấu hiệu hạ nhiệt.
