Ảnh minh họa
Lúa mì là một trong những loại lương thực quan trọng hàng đầu trên thế giới. Việt Nam có thể trồng được lúa mì nhưng không hiệu quả trên quy mô lớn do khí hậu và thổ nhưỡng không phù hợp với yêu cầu của cây lúa mì. Việc trồng lúa mì chủ yếu được thí điểm ở các vùng núi phía Bắc có điều kiện lạnh và khô như Mù Cang Chải, Yên Bái, Lào Cai, Cao Bằng vào vụ đông để tận dụng đất nhàn rỗi. Tuy nhiên, do khó khăn về sâu bệnh, năng suất không ổn định và chi phí cao, Việt Nam vẫn phải nhập khẩu phần lớn lúa mì.
Về tình hình nhập khẩu, theo số liệu thống kê từ Cục Hải quan, nhập khẩu lúa mì về Việt Nam trong tháng 10 đạt hơn 533 nghìn tấn với trị giá hơn 141 triệu USD, tăng mạnh 42,8% về lượng và tăng 43,5% về trị giá so với tháng trước đó.
Lũy kế trong 10 tháng đầu năm nước ta nhập khẩu hơn 4,7 triệu tấn lúa mì, trị giá hơn 1,26 tỷ USD, giảm 6% về lượng và giảm 8,5% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.
Xét về thị trường, Úc đang là nhà cung cấp lúa mì lớn nhất cho Việt Nam với hơn 1,2 triệu tấn, trị giá hơn 333 triệu USD, tăng 28% về lượng và tăng 14% về trị giá so với cùng kỳ năm trước. Giá giảm 11%, tương ứng 273 USD/tấn.
Đứng thứ 2 là Brazil với hơn 989 nghìn tấn, trị giá hơn 254 triệu USD, tuy nhiên giảm 16% về lượng và giảm 13% về trị giá. Giá nhập khẩu tăng 3%, tương ứng 257 USD/tấn.
Mỹ là nhà cung cấp lúa mì lớn thứ 3 của Việt Nam với hơn 745 nghìn tấn, trị giá hơn 203 triệu USD, tăng mạnh 67% về lượng và tăng 47% về trị giá so với cùng kỳ. Giá giảm 12%, tương ứng 272 USD/tấn.
Đánh chú ý riêng trong tháng 10, Ukraine đã gửi đến Việt Nam hơn 100 nghìn tấn lúa mì, trở thành nhà cung cấp lớn thứ 3 trong tháng. Lũy kế trong 10 tháng nước ta đã nhập khẩu hơn 675 nghìn tấn lúa mì từ thị trường này, tuy nhiên giảm 50% cả về lượng lẫn kim ngạch so với cùng kỳ năm trước.
Mặc dù cuộc xung đột với Nga chưa dừng lại nhưng Ukraine vẫn tiếp tục duy trì được khả năng xuất khẩu khối lượng lớn lúa mì trong suốt năm 2024. Sản lượng dự kiến giảm 2% do điều kiện thời tiết bất lợi trong quá trình trồng trọt và xung đột đang diễn ra.
Tại Việt Nam, để giảm gánh nặng chi phí trong bối cảnh giá nguyên liệu thế giới biến động, Nghị định số 101/2021/NĐ-CP đã đưa thuế suất nhập khẩu MFN đối với lúa mì từ 3% về 0%. Chính sách này được kỳ vọng giúp ngành chăn nuôi trong nước ổn định nguồn cung. Đồng thời, thúc đẩy tăng trưởng tiêu thụ các mặt hàng liên quan.
Về tình hình nguồn cung trên thế giới, dự báo sản lượng lúa mì năm 2026 có xu hướng tăng, với sản lượng ở EU dự kiến đạt mức cao nhất trong 10 năm là 132,6 triệu tấn, trong khi Argentina dự kiến đạt 23 triệu tấn và Nga được dự báo có sản lượng 87,5 triệu tấn. Tuy nhiên, Mỹ dự báo sản lượng lúa mì sẽ giảm 2% so với năm 2025 do diện tích thu hoạch và năng suất thấp hơn.
