Ấn Độ – nhà sản xuất và tiêu thụ đường lớn thứ hai thế giới – dự kiến cho phép xuất khẩu khoảng 1,5 triệu tấn đường trong vụ mùa 2025/26, khi nguồn cung trong nước được dự báo dư thừa nhờ giảm tỷ lệ chuyển mía sang sản xuất ethanol. Thông tin do các nguồn tin chính phủ và thương mại tiết lộ với Reuters hôm 27/10.
Động thái này, nếu được thông qua, đánh dấu sự trở lại của Ấn Độ trên thị trường đường thế giới sau hai năm hạn chế xuất khẩu vì hạn hán và thiếu hụt nguồn cung. Tuy nhiên, việc tăng xuất khẩu từ quốc gia BRICS này có thể gây áp lực giảm lên giá đường kỳ hạn tại New York và London, vốn đang dao động gần mức thấp nhất trong vòng 5 năm.
Một quan chức giấu tên cho biết: “Chúng tôi đã đồng ý về nguyên tắc việc cho phép xuất khẩu đường trong năm nay, dựa trên lượng tồn kho dư thừa và lợi ích của nông dân.” Nguồn tin khác cho biết lệnh chính thức dự kiến ban hành trong thời gian tới, cho phép xuất khẩu 1,5 triệu tấn từ niên vụ bắt đầu ngày 1/10/2025.
Bộ Tiêu dùng, Thực phẩm và Phân phối Công cộng Ấn Độ hiện chưa đưa ra bình luận chính thức.
Trong giai đoạn 5 năm tính đến 2022/23, Ấn Độ từng là nhà xuất khẩu đường lớn thứ hai thế giới, với lượng trung bình 6,8 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, năm 2023/24, chính phủ đã cấm xuất khẩu để ưu tiên nguồn cung trong nước, chỉ cho phép xuất khoảng 1 triệu tấn trong năm ngoái.
Giá đường xuống thấp nhất gần 5 năm (Nguồn: Trading Economics)
Theo Hiệp hội các nhà sản xuất đường và năng lượng sinh học Ấn Độ (ISMA), sản lượng đường ròng trong vụ 2025/26 được ước tính đạt 30,95 triệu tấn, sau khi chuyển khoảng 3,4 triệu tấn mía sang sản xuất ethanol, tăng 18,5% so với niên vụ trước. Trước đó, ISMA từng đề nghị chính phủ cho phép xuất khẩu 2 triệu tấn đường, nhưng mức 1,5 triệu tấn được cho là hợp lý hơn để tránh thiếu hụt nội địa.
Ban đầu, New Delhi dự kiến chuyển 4,5–5 triệu tấn mía sang ethanol, song thực tế chỉ 28% lượng phân bổ được sử dụng cho sản xuất nhiên liệu sinh học từ đường. Phần còn lại chuyển sang ethanol từ thức ăn chăn nuôi.
Một nhà buôn có trụ sở tại Mumbai cho rằng xuất khẩu có thể gặp khó khăn do giá đường nội địa hiện cao hơn giá thế giới. Tuy vậy, ông cho biết “một số nhà máy ở bang Maharashtra có thể bắt đầu sản xuất đường thô để bán cho các nhà máy lọc ở châu Á và Dubai”.
Ngoài ra, chính phủ Ấn Độ cũng đang xem xét giảm 50% thuế xuất khẩu mật mía, một động thái được kỳ vọng khuyến khích ngành mía đường tăng doanh thu từ thị trường quốc tế.
Trong khi đó, tại Việt Nam, ngành mía đường cũng đang ghi nhận một vụ mùa tăng trưởng tích cực. Theo Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), năm 2024 cả nước có 185.484 ha mía, tăng hơn 10.600 ha so với năm trước, năng suất bình quân 68,3 tấn/ha, giúp sản lượng toàn quốc đạt 12,67 triệu tấn, tăng 7%.
Bước sang niên vụ 2024–2025, diện tích thu hoạch dự kiến đạt 189.360 ha, tương ứng 12,43 triệu tấn mía ép, tăng hơn 16%. Nhờ đó, sản lượng đường đạt 1,26 triệu tấn, tăng 14,3% so với năm trước.
Dù sản lượng tăng, Việt Nam vẫn phụ thuộc lớn vào nguồn nhập khẩu. Năm 2024, lượng đường nhập về đạt 788.372 tấn, tăng so với 2023. Thay vì nhập khẩu từ Ấn Độ, Thái Lan - nhà xuất khẩu lớn thứ 3 thế giới - lại là người cung cấp lớn nhất của nước ta, chiếm gần 35%, Australia 18,3%, Indonesia 10,4% và Myanmar 7,7%.
Nếu Ấn Độ – nhà xuất khẩu lớn thứ hai thế giới – nối lại hoạt động xuất khẩu mạnh tay, thị trường đường toàn cầu có thể chứng kiến một chu kỳ giảm giá mới, mang lại lợi thế cho các quốc gia nhập khẩu như Việt Nam, nhưng đồng thời tạo áp lực cạnh tranh cho ngành sản xuất trong nước.
