Theo các nhà thiên văn học, bốn siêu Trăng liên tiếp sẽ lần lượt xuất hiện từ nay đến đầu năm 2026, mở màn bằng Trăng thu hoạch trong tuần này. Mặt Trăng sẽ đạt độ tròn cực đại ngay trước nửa đêm thứ Ba (7/10), nhưng trong các đêm liền kề trước và sau đó, người quan sát vẫn có thể thấy Mặt Trăng gần như tròn đầy.
Đêm thứ Hai (6/10) được xem là thời điểm lý tưởng nhất để chiêm ngưỡng, khi Mặt Trăng mọc ở hướng Đông ngay sau hoàng hôn, tạo nên khung cảnh ngoạn mục trên bầu trời.
Theo NASA, trong hiện tượng này, Mặt Trăng chỉ cách Trái Đất khoảng 224.600 dặm (hơn 361.000km) – gần hơn mức trung bình 238.900 dặm (384.000km). Nhờ vậy, siêu Trăng sẽ sáng hơn khoảng 30% và lớn hơn 14% so với Trăng tròn thông thường.
Siêu Trăng là gì?
Siêu Trăng xuất hiện do quỹ đạo Mặt Trăng quanh Trái Đất không tròn hoàn hảo mà là hình elip. Trong chu kỳ 27 ngày, Mặt Trăng sẽ lần lượt tiến đến điểm gần Trái Đất nhất (perigee) và xa nhất (apogee). Khi thời điểm Trăng tròn trùng với cận địa, ta có siêu Trăng.
Theo NASA, đây không phải là thuật ngữ chính thức trong thiên văn học, nhưng thường dùng để mô tả Trăng tròn nằm trong phạm vi 90% khoảng cách gần nhất tới Trái Đất.
“Hiện tượng này thực ra không có gì quá đặc biệt”, ông Derrick Pitts, nhà thiên văn trưởng của Viện Franklin ở Philadelphia, cho biết.
Theo ông Pitts, mọi người trên thế giới đều có thể chiêm ngưỡng siêu Trăng bằng mắt thường, miễn là bầu trời quang đãng, không cần thiết bị hỗ trợ nào. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa siêu Trăng và Trăng tròn thông thường rất khó nhận ra, đặc biệt nếu người quan sát không để ý đến hình dáng Mặt Trăng trong những đêm trước đó.
Ông giải thích thêm: “Nếu chỉ ra ngoài và nhìn lên Mặt Trăng khi nó ở rất cao trên bầu trời, sẽ không có gì xung quanh để bạn so sánh kích thước của nó, nên thật khó để cảm nhận rằng Trăng hôm đó lớn hơn bình thường”.
“Trăng siêu nhỏ” là gì?
Trái ngược với siêu Trăng, Trăng siêu nhỏ (Micromoon) xuất hiện khi Trăng tròn trùng với điểm xa nhất trong quỹ đạo – khiến Mặt Trăng trông nhỏ hơn và mờ hơn bình thường.
Chuỗi siêu Trăng cuối năm
Không chỉ dừng lại ở tháng 10, hai Trăng tròn tiếp theo vào tháng 11 và tháng 12 cũng là siêu Trăng, trong đó trăng ngày 5/11 sẽ là gần Trái Đất nhất năm 2025. Đặc biệt, ngày 3/1/2026 sẽ đón thêm một siêu Trăng nữa, mở màn cho năm mới. Các siêu Trăng thường xuất hiện liên tiếp từ ba đến bốn lần mỗi năm, do chu kỳ quỹ đạo ổn định của Mặt Trăng.
Siêu Trăng tháng 10 được dự báo sẽ ảnh hưởng đáng kể đến tình trạng ngập triều đang diễn ra dọc khu vực ven biển Đông Nam nước Mỹ. Lực hút Mặt Trăng mạnh hơn thường kéo theo mực nước triều dâng cao bất thường – còn gọi là “King Tide”.
Theo các cơ quan khí tượng, mực nước sẽ đạt đỉnh vào giữa tuần, ngay sau khi trăng tròn cực đại. Hiện các cảnh báo thời tiết như Cảnh báo ngập ven biển và Cảnh báo dòng chảy xa bờ đã được ban hành từ khu vực Carolinas tới Florida (Mỹ).
(Tổng hợp)
