Khắc phục toàn bộ hậu quả, ông Trịnh Văn Quyết liệu có được giảm án?

Sáng nay 17.6, TAND cấp cao tại Hà Nội mở lại phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết và đồng phạm.

Diễn biến đáng chú ý xảy ra, theo thông tin từ luật sư của ông Quyết, trước khi phiên phúc thẩm diễn ra, vợ của cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC đã nộp thêm 1.400 tỉ đồng, nâng tổng số tiền nộp khắc phục lên hơn 2.500 tỉ đồng, thừa khoảng 10 tỉ đồng so với yêu cầu khắc phục mà bản án sơ thẩm buộc ông Quyết và 2 em gái phải thực hiện.

Ông Quyết và phần lớn bị cáo đều có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Vậy, với nỗ lực khắc phục hậu quả suốt từ sau phiên sơ thẩm đến nay, liệu cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC có được giảm án?

ẢNH: PHÚC BÌNH

Nộp lại nghìn tỉ và những phán quyết khoan hồng

Trước ông Trịnh Văn Quyết, trong một số đại án kinh tế, không ít đại gia, lãnh đạo doanh nghiệp cũng có động thái khắc phục thiệt hại đã gây ra, với con số lên đến hàng ngàn tỉ đồng. Đổi lại, những người này đều nhận được những phán quyết tố tụng có lợi cho mình.

Trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh, Chủ tịch Đỗ Anh Dũng bị cáo buộc lừa đảo hơn 8.600 tỉ đồng của 6.630 nhà đầu tư và bị truy tố khung hình phạt 12 năm, 20 năm hoặc tù chung thân.

Ngay giai đoạn điều tra, ông Dũng cùng những người liên quan đã nộp lại toàn bộ số tiền nêu trên. Luật sư của ông Dũng nhiều lần nhấn mạnh đây là vụ án có tỷ lệ thu hồi và khắc phục hậu quả nhanh nhất, triệt để nhất từ trước tới nay.

Việc khắc phục toàn bộ hậu quả nêu trên là một trong những căn cứ quan trọng giúp ông Dũng và nhiều bị cáo được tuyên mức án dưới khung hình phạt bị truy tố. Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh lãnh án sơ thẩm 8 năm tù, đến cấp phúc thẩm được giảm 1 năm. Đợt đặc xá vừa qua, ông Dũng là một trong hơn 8.000 phạm nhân đủ điều kiện hưởng chính sách khoan hồng này.

Vụ án khác là Vạn Thịnh Phát giai đoạn 2, cựu Chủ tịch tập đoàn Trương Mỹ Lan được giảm án từ chung thân xuống 30 năm tù về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền và vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới. Tòa phúc thẩm nhận định, ở cả 2 giai đoạn vụ án, các cơ quan tố tụng đã thu hồi được hơn 8.600 tỉ đồng. Riêng giai đoạn 2, bị cáo Lan đã khắc phục được hơn 1/4 số tiền thiệt hại, "có thiện chí tha thiết sử dụng tài sản riêng để khắc phục hậu quả vụ án".

Cũng trong vụ án liên quan đến Vạn Thịnh Phát, một bị cáo khác là Dương Tấn Trước, Tổng giám đốc Công ty Tường Việt, được giảm từ 11 năm tù xuống còn 6 năm tù về tội tham ô tài sản. Ông Trước bị cáo buộc giúp sức cho bà Lan chiếm đoạt hơn 4.700 tỉ đồng của SCB. Quá trình tố tụng, bị cáo trả cho SCB và nộp khắc phục gần 900 tỉ đồng, đồng thời xin nộp lại hơn 2.200 tỉ nhận từ bà Lan.

Với những tiền lệ nêu trên, nhiều ý kiến cho rằng cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC sẽ có khả năng được giảm án trong phiên tòa phúc thẩm tới đây, sau khi đã khắc phục toàn bộ hậu quả. Trong đơn gửi đến tòa, vợ của Quyết nói rằng, việc nộp lại hơn 2.500 tỉ đồng "thể hiện thiện chí khắc phục hậu quả, là lời xin lỗi chân thành đối với các cổ đông, nhà đầu tư và xã hội".

Mục tiêu cao nhất là thu hồi tài sản

Luật sư Trịnh Văn Tuyến, Văn phòng luật sư Giang Thanh, Đoàn luật sư TP.Hà Nội, cho biết khắc phục hậu quả có ý nghĩa rất quan trọng trong việc quyết định hình phạt, nhất là những vụ án kinh tế, chức vụ.

Chính vì điều này, "người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả" được quy định là 1 trong 52 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự tại điều 51 bộ luật Hình sự.

Từng tham gia tố tụng trong nhiều vụ đại án, luật sư Tuyến nhận định xu hướng hiện nay đang coi trọng việc thu hồi tài sản và giáo dục tội phạm. Với án kinh tế, tham nhũng, mục tiêu cao nhất là thu hồi tài sản. Tài sản được thu hồi triệt để không chỉ có lợi cho Nhà nước, cho bị hại mà cho cả người phạm tội (giúp họ có cơ hội được giảm hình phạt).

Ngược lại, việc giảm án khi người phạm tội khắc phục hậu quả sẽ là động lực để họ "quay đầu là bờ", cố gắng nộp lại tài sản bất chính nhiều nhất có thể. "Với hầu hết người đã vướng vòng lao lý, nguyện vọng lớn nhất của họ là làm sao để được nhẹ tội, sớm tự do, vì thế sẽ tìm mọi cách để khắc phục", luật sư nói.

Trong vụ án liên quan Tập đoàn FLC, luật sư Tuyến cho biết, ông Trịnh Văn Quyết có được giảm án hay không sẽ do hội đồng xét xử quyết định, căn cứ vào tương quan giữa số tiền nộp khắc phục và hậu quả gây ra, thái độ của bị cáo, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội…

Song, với động thái nộp lại toàn bộ số tiền mà bản án sơ thẩm cáo buộc, điều này là có căn cứ để xem xét, cân nhắc áp dụng tình tiết giảm nhẹ cho cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC.

Mới đây, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó lưu ý nguyên tắc khi xử lý các sai phạm, vụ việc về dân sự kinh tế thì ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước, cho phép các doanh nghiệp, doanh nhân được chủ động khắc phục sai phạm, thiệt hại. Trường hợp đến mức xử lý hình sự thì ưu tiên các biện pháp khắc phục hậu quả kinh tế trước và là căn cứ quan trọng để xem xét các biện pháp xử lý tiếp theo.