Hội đồng vàng thế giới (WGC) có kế hoạch tăng thanh khoản cho thị trường vàng, bắt đầu với số vàng thỏi trị giá 500 tỷ USD đang nằm trong các hầm chứa dưới lòng đất của thủ đô London nước Anh.
Vàng là một trong những thị trường lâu đời nhất thế giới. Và hoạt động giao dịch trên thị trường này hiện vẫn đang phụ thuộc vào một mạng lưới các hầm chứa được bảo mật nghiêm ngặt. Tại các hầm chứa dưới lòng đất, mỗi ngày khoảng 50.000 thỏi vàng (mỗi thỏi có giá trị hơn 650.000 USD) được giao dịch qua tay giữa 4 ngân hàng lớn nhiệm vụ xử lý các giao dịch.
Gần 2 thập kỷ qua, hệ thống này hầu như không thay đổi. Giờ đây David Tait, người đứng đầu WGC, cho rằng đã đến lúc cải tổ và thực hiện số hóa toàn bộ hệ thống. Theo Tait, những thay đổi mà ông đề xuất sẽ giúp nhu cầu về vàng tăng lên đáng kể.
Các thành phần chủ chốt trên thị trường tham dự hội thảo hôm 16/10 đều tỏ ra hoài nghi về tính khả thi của kế hoạch. Trước đây các nỗ lực triển khai những thay đổi dù nhỏ nhất đều đã thất bại. Tuy nhiên, kế hoạch mang tên Gold247 đang nhận được nhiều sự chú ý.
Các biện pháp cải cách hệ thống ngân hàng hậu khủng hoảng tài chính đã bắt đầu tác động đến thị trường vàng từ năm nay, sau khi các bên tham gia thị trường không thể chứng minh rằng vàng có thể được giao dịch dễ dàng trong thời kỳ căng thẳng. Theo tính toán của WGC, hiện quy mô thị trường vàng thế giới vào khoảng 11.000 tỷ USD. Nhưng những biện pháp mới này khiến các ngân hàng phải chi trả nhiều hơn để nắm giữ vàng, dẫn đến lợi nhuận thu được từ giao dịch vàng (vốn đã ít) càng giảm xuống và làm dấy lên nỗi lo ngại thị trường sẽ thu hẹp đáng kể.
Và, trong thập kỷ vừa qua, sức hấp dẫn của vàng trong vai trò là tài sản thay thế đã ít nhiều suy giảm trước sự xuất hiện của những tài sản mới.
Theo Tait, số hóa sẽ khiến nhiều nhà đầu tư cảm thấy thoải mái hơn khi nắm giữ vàng. Hiện các nhà đầu tư nhỏ lẻ gặp rất nhiều khó khăn khi tiếp cận trực tiếp thị trường vàng. Giống như nhiều hàng hóa vật lý khác, vàng sẽ phải tuân theo nhiều quy chuẩn khác nhau tại những nơi khác nhau.
Ví dụ, London sử dụng thỏi vàng 400 ounce trong giao dịch nhưng sàn Comex của Mỹ lại sử dụng thỏi 100 ounce. Nhà đầu tư cá nhân sẽ phải mua số lượng nhỏ hơn từ các bên môi giới và thường phải trả mức phí rất cao. Do đó ý tưởng của Tait là chia nhỏ thành các phần được số hóa để có thể dễ dàng giao dịch.
Ý tưởng về 1 tài sản có thể giao dịch đại diện cho quyền sở hữu một lượng vàng được cất giữ trong két ở nơi nào đó không phải là mới. Năm 2004, chính WGC đã giúp triển khai SPDR Gold Shares, một quỹ hoán đổi danh mục (ETF) dựa trên vàng. Hiện quỹ này đang nắm giữ tài sản 50 tỷ USD. Tuy nhiên, nhìn chung thì các nhà đầu tư nhỏ lẻ không thể đổi cổ phiếu ETF thành vàng vật chất.
Giờ đây trở ngại lớn nhất của dự án là phải thuyết phục được những "người chơi" lớn nhất trên thị trường ủng hộ ý tưởng mà có thể làm suy yếu vị thế thống trị của họ. Hoạt động giao dịch vàng tương lai trên sàn LME từng bị tạm dừng cách đây vài tháng vì 2 ngân hàng lớn nhất tham gia giao dịch là JPMorgan Chase và HSBC từ chối tham gia.
Theo Jan Nieuwenhuijs, chuyên gia phân tích tại Gainesville Coins, rất nhiều bên thích cấu trúc thị trường hiện tại. Một số người khác cho rằng điểm khác biệt lớn nhất của vàng so với các tài sản khác chính là sự hiện hữu vật lý của nó, vì thế chắc chắn quá trình số hóa sẽ thất bại.
Tuy nhiên David Tait rất lạc quan. Năm ngoái một nhóm gồm các ngân hàng và nhà đầu tư (do chính phủ Anh thành lập) đã đề xuất nhiều chính sách để tăng tính minh bạch của thị trường vàng London. "Tất cả các ngân hàng đều đồng tình rằng hệ thống có thể tốt hơn. Chúng ta phải thay đổi, và chắc chắn sự thay đổi đó sẽ giúp thị trường tăng trưởng", ông nói.
Tham khảo Bloomberg
